 źródło: archiwum Adama Umiastowskiego |
Adam Umiastowski
- ur. 15 września 1955
- sędzia szachowy klasy państwowej
- instruktor, działacz i publicysta szachowy
- autor książek o tematyce szachowej
- I kategoria szachowa (1977)
Szachowa biografia |
Z szachami po raz pierwszy zetknąłem się w czasach szkolnych, rozwiązując zadania z kącika szachowego gazety, która czasem zamieszczała również zapisy partii wielkich szachistów. W tamtej epoce wszyscy mieli w domu pudełko z szachownicą i kompletem bierek – i ja również często grywałem z moim kolegą Jacentym Ciechańskim, wspomagając się podręcznikiem z partiami, kupionym na Międzynarodowych Targach Książki. W 1972 roku trafiliśmy do klubu „Radiowiec” przy ul. Kasprzaka na warszawskiej Woli, gdzie istniało silne środowisko szachowe; dzięki temu mogliśmy zdobywać wiedzę teoretyczną oraz startować w turniejach na wyższym poziomie. Klubowe życie organizowali pp. Tadeusz Justyna i Tadeusz Madziar, wszyscy startowaliśmy w turniejach na kolejne kategorie i braliśmy udział w rozgrywkach drużynowych Stołecznego Związku Szachowego. Jednak przekształcenie Domu Kultury w Teatr na Woli wymusiło na nas zmianę barw klubowych i w 1974 roku przeszliśmy wraz z zarządem do Kolejowego Klubu Sportowego „Polonia” z siedzibą przy ul. Foksal 19.
Zajęcia szachowe prowadzone w „Polonii” przez pełnego energii p. Zbigniewa Czajkę nadały nowy kierunek naszemu życiu szachowemu. W kolejnych salkach pozyskiwanych od władz kolejowych (ul. Hoża, Dworzec Główny przy ul. Towarowej, sala przy ul. Grójeckiej 17) odbywały się spotkania szkoleniowe, które dawały możliwość gry z silnymi zawodnikami. Praktyczne umiejętności szlifowaliśmy w rozgrywkach A klasy, a następnie Ligi Warszawskiej; wspólne analizy z Jackiem Ciechańskim i pp. Tadeuszem Justyną oraz Leonem Zawadzkim zapewniały kontakt z myślą wybitnych autorów szachowych.W tym okresie zdobyłem tytuł mistrza juniorów klubu i wypełniłem normy na kolejne kategorie. Szkolenie prowadzone przez mistrza międzynarodowego p. Władysława Schinzla znacząco zwiększyło moje rozumienie szachów, dzięki czemu uzyskałem normę kandydata na mistrza i wygrałem kilka turniejów; technikę gry doskonaliłem studiując książki Końcowa gra szachowa Zygmunta Szulce, Końcowa gra szachowa Stanisława Gawlikowskiego, Teoria ładiejnych okonczanij Lewenfisza i Smysłowa, Etiud w piesziecznom okonczaniu, Teoria debiutów szachowych Paula Keresa, Szachmatnyj praktikum Jakowa Nejsztadta. Wtedy również objąłem funkcję kapitana drużyny KKS „Polonia” w rozgrywkach Ligi Warszawskiej, gdzie nawiązałem wiele przyjaźni, które przetrwały do dziś. Wraz z Piotrem Gasikiem organizowałem w klubie regularne rozgrywki blitzowe – piątkowe eliminacje i sobotni finał – chętnie odwiedzane przez ówczesną czołówkę szachistów warszawskich. Brałem udział we wszystkich edycjach tych zawodów; starty w turniejach błyskawicznych kontynuowałem grając w Mistrzostwach Polski w Grze Błyskawicznej, gdzie w 1981 roku w Katowicach doszedłem do półfinału.
Uprawnienia sędziego szachowego zdobywałem po kolei, aż do klasy państwowej, nadanej przez p. Ulricha Jahra. Sędziowałem mnóstwo imprez, od turniejów lokalnych, przez Turniej o Puchar Ministra Komunikacji, Memoriał im. Stanisława Gawlikowskiego, aż po finały Indywidualnych Mistrzostw Polski. W sumie jako sędzia szachowy i organizator przeprowadziłem ponad tysiąc imprez szachowych.
Dzięki aktywności sędziowskiej poznałem moją przyszłą żonę, Barbarę Kopeć-Umiastowską, która z sukcesem brała udział w drużynowych rozgrywkach Ligi Warszawskiej i w grze korespondencyjnej, reprezentując Polskę na Olimpiadzie Kobiet w Szachach Korespondencyjnych na pierwszej szachownicy.
Po zdobyciu uprawnień instruktorskich zająłem się w KKS „Polonia” szkoleniem dzieci i młodzieży. Zajęcia, zapoczątkowane w sali przy ul. Grójeckiej 17, były kontynuowane w stanie wojennym w salach na Dworcu Centralnym, przy ul. Foksal 19 i przy ul. Konwiktorskiej 6. Pracując jako trener koordynator w KKS „Polonia” prowadziłem wraz z Tomaszem Lissowskim drużynę juniorów, która zdobyła wiele medali w rozgrywkach I Ligi Juniorów.
Wśród naszych wychowanków można wymienić mistrza Polski i arcymistrza Bartosza Soćko, Mariolę Rutkowską, Jana Skurskiego, Elizę Truszkiewicz, Bogusię Tarachowicz, Artura Majewskiego, Adama Deszczyńskiego, Marcina Chałupnika. Do naszych sukcesów ogromnie przyczynił się mistrz Wojciech Ehrenfeucht, niezawodnie wspierający drużynę swym wielkim doświadczeniem i autorytetem.
W latach 90. zacząłem intensywnie propagować szachy wśród dzieci i rodziców w dzielnicach Bemowo i Bielany w Warszawie. We współpracy z sędzią Stanisławem Turlejem od 1993 r. prowadziłem zawody szachowe organizowane przez Ośrodek Kultury i Edukacji Spółdzielni Mieszkaniowej „Wola”. Jednocześnie nawiązałem współpracę ze znanym działaczem szachowym Janem Brustmanem, który w Klubie Mieszkańców przy ul. Goldoniego 1 na warszawskich Bielanach zainicjował wraz z żoną naukę gry w szachy oraz turnieje dla dzieci. Dzięki władzom ówczesnej gminy Bielany zapoczątkowaliśmy w 1995 r. cykl zawodów dla dzieci i młodzieży – edycja majowa nosiła nazwę „Bielański Turniej Szachowy”, a listopadowa „Bielański Turniej Wyzwolenia” rozgrywany w rocznice odzyskania niepodległości. Gospodarzem tych rozgrywek był dyrektor Szkoły przy ul. Staffa 3/5 p. Włodzimierz Sacewicz, zaś organizatorem p. Jacek Bączkowski z Wydziału Sportu Dzielnicy Bielany. Imprezy te, sprawnie organizowane przez Jacka Bączkowskiego, odbywają się do dziś w Klubie Mieszkańców Chomiczówka WSMB przy ul. Pabla Nerudy 1.
W latach 1993-2018 organizowałem i sędziowałem na warszawskim Bemowie serię zawodów szachowych pod nazwą Zawody Szachowe Szachbem (patrz: Zawody szachowe „Szachbem” dla dzieci Warszawa). Zawody były organizowane w trakcie roku szkolnego, od września do czerwca, w sumie 242 edycje.
Dzięki znacznej liczbie szkolonych dzieci mogłem w 1997 r. założyć na Bemowie Klub Szachowy „Szachbem”, który został zarejestrowany w PZSzach. Przy wydatnej pomocy Doroty Rzepeckiej, Michała Wengierowa, Pawła Szydziaka, Sławomira Liberadzkiego, Dariusza Gąsiorka, Michała Markiewicza, Jerzego Słabego, Piotra Zimolzaka, Wacława Rawicz-Galińskiego i wielu innych zawodników, drużyna klubowa osiągała niezłe wyniki, zdobywając medalowe miejsca w rozgrywkach Ligi Mazowieckiej juniorów i seniorów, oraz II Ligi Juniorów.
Od końca lat 90. zacząłem prowadzić zajęcia dla Stowarzyszenia słabowidzących i niewidomych „Cross”, przygotowując młodych szachistów do startów w Mistrzostwach Polski Słabowidzących i Niewidomych. W połowie pierwszej dekady XXI wieku zacząłem współorganizować Drużynowe Mistrzostwa Polski Juniorów Niewidomych i Słabowidzących w Szachach oraz Indywidualny Ogólnopolski Turniej Szachowy Niewidomych i Słabowidzących Juniorów w Szachach w Ośrodku przy ul. Koźmińskiej w Warszawie. Startują w tych rozgrywkach młodzi szachiści z całego kraju.
W 1997 r. zostałem zatrudniony jako wiceprezes d/s młodzieżowych w Warszawskim Okręgowym Związku Szachowym. Pracowałem na tym stanowisku przez dwa latach i brałem udział w przekształcaniu WOZSZach w Mazowiecki Związek Szachowy.
Zawody organizowane na Bielanach przyciągnęły tak wiele osób, że w roku 2005 r. wraz z p. Leonem Lechem, nauczycielem szkoły przy ul. Staffa 3/5, byliśmy w stanie założyć Stowarzyszenie Szachowe Klub Szachowy „Geniusz”. Dzięki aktywności Stowarzyszenia przez kilkanaście lat na Bielanach organizowane były turnieje klasyfikacyjne, rozgrywki cykliczne „O Puchar Burmistrza Dzielnicy Bielany”, Memoriał Dawida Przepiórki, i liczne szkolenia w szkołach bielańskich.
Zainteresowania sektorem informatycznym sprawiły, że wraz z Pawłem Kruzą zostałem jednym z członków założycieli Internet Society Poland (ISOC Polska), w ten sposób przyczyniając się do powstanie polskiego oddziału szacownej i pożytecznej instytucji.
Moje działania szkoleniowe doprowadziły w końcu do własnych publikacji. Dzięki znakomitej współpracy z Tomaszem Lissowskim zdołaliśmy w 1997 r. powołać do życia internetowy periodyk szachowy „Szachowa Vistula Chess Monthly”. Jak dotąd, ta formuła sprawdza się doskonale i adres szachowavistula.pl stał się znany wielu miłośników gry szachowej. Opublikowaliśmy tysiące tekstów własnych i zaprzyjaźnionych autorów, a zamieszczane u nas artykuły są często gotowym materiałem do prowadzenia zajęć dla wielu szkoleniowców w Polsce i na świecie. Wśród współpracowników można wymienić pp. Waldemara Świcia, Wojciecha Kulika, Pawła Kruzę, Bogdana Kosturkiewicza, Włodzimierza Holsztyńskiego, Feliksa Przysuskiego, Henryka Konaszczuka.
Swego rodzaju podsumowaniem mojej działalności szachowej był opublikowany w 2000 r. podręcznik Dokąd zmierza czarna wieża wydawnictwa Prószyński i S-ka. Trudno zliczyć ulotne materiały szkoleniowe, publikowane na przestrzeni 30 lat i rozpowszechniane wśród uczestników spotkań szachowych. W 2020 roku ukazała się nakładem wydawnictwa „Penelopa” napisana wspólnie z Tomaszem Lissowskim książka Miniatury polskich szachistów, mająca charakter materiału historycznego i obejmująca twórczość polskich szachistów do 1939 r. Zawiera ona 60 wybranych partii z komentarzami, uzupełnionych o sylwetki wybitnych polskich graczy, często nieznanych czytelnikowi, gdyż ich aktywność przypadła na czas zaborów.
Autor opracowania: Adam Umiastowski
Szachowe relacje rodzinne |
- żona: Barbara Kopeć-Umiastowska (szachistka)
Strony internetowe |