[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "1984.??.??"]
[Round "?"]
[White "Siwinski, Marian"]
[Black "Krzyzanowski, Antoni"]
[Result "0-1"]
[PlyCount "56"]
[ECO "B03"]
{Komentarz: Antoni Krzyżanowski ("Na drodze do mistrzostwa", 2019).}
1. e4 Nf6 {W obronie Alechina czarne poświęcają centrum. Pozwalają
przeciwnikowi opanować pionkami środek szachownicy, wręcz wciągają tam
pionki przeciwnika po to, aby później atakować wysunięte pozycje białych.}
2. e5 Nd5 3. d4 d6 {Czarne od razu podważają centrum przeciwnika. Grozi
d6xe5.} 4. c4 Nb6 5. f4 {Tak zwany atak czterech pionków.} g5 $5 {Ta
kontynuacja spotykana jest rzadko i uważana przez teorię za niezbyt
poprawną. Przeważnie gra się w tej pozycji} (5... dxe5 6. fxe5 Nc6 7. Be3
Bf5 8. Nc3 e6 9. Nf3) 6. exd6 Qxd6 $5 {W tym czasie była to nowość. Tak
jeszcze nikt nie grał. To posunięcie sam wymyśliłem, a jego główną
zaletą jest szok, który przeżywa przeciwnik, widząc tak dziwny ruch.} (6...
gxf4 7. dxc7 Qxc7 8. Nc3 e5 9. dxe5 Nc6 10. Bxf4 Be6 11. Ne4 {z przewagą
białych, Tringov - Planinc 1970.}) 7. c5 Qe6+ 8. Qe2 $6 ({A oto skutki tego
szoku. Po} 8. Be2 Nd5 9. fxg5 {białe mogłyby liczyć na niewielką przewagę.
Prawdopodobnie mój przeciwnik przestraszył się nieznanego mu ostrego
wariantu i aby uprościć pozycję, postanowił wymienić hetmany. Jak
wykazał przebieg partii, pozycja pozostała nadal skomplikowana, a sama
wymiana była na rękę czarnym.}) 8... Nd5 9. Qxe6 $6 Bxe6 10. Bc4 Nxf4 {
Wygląda na to, że pozycja czarnych jest już wygrana. Dalej mój przeciwnik
grał poprawnie, ale jego sytuacja z każdym posunięciem okazywała się
coraz gorsza.} 11. Bxf4 Bxc4 12. Bxc7 Nc6 13. Na3 Bd5 14. Ne2 Bg7 {Czarne
dostały samograja. Każde ich naturalne, rozwojowe posunięcie sprawia
przeciwnikowi poważne problemy. Białe figury nie maja koordynacji.} 15. Rd1
Rc8 16. Nc3 Bxg2 17. Rg1 Bf3 18. Rd3 Bxd4 19. Rxd4 Rxc7 20. Nab5 Nxd4 21. Nxc7+
Kd7 22. N7b5 Nxb5 23. Nxb5 a6 24. Kf2 $6 ({Po nieco lepszym} 24. Nd4 Bd5 25.
Rxg5 Bxa2 {czarnym byłoby nieco trudniej wygrać końcówkę.}) 24... Bc6 25.
Nd4 h6 {Na szachownicy uspokoiło się. Wynik końcówki łatwo jest
przewidzieć.} 26. h4 f6 27. Re1 Bd5 28. b3 e6 {Białe poddały się.} 0-1
[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "1987.??.??"]
[Round "?"]
[White "Krzyzanowski, Antoni"]
[Black "Zabczyk, Waldemar"]
[Result "1-0"]
[PlyCount "98"]
[ECO "B43"]
{Komentarz: Antoni Krzyżanowski ("Na drodze do mistrzostwa", 2019).}
1. e4 c5 2. Nf3 e6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 a6 {Często spotykany w obronie
sycylijskiej ruch. Trzeba odebrać białym pole b5, które byłoby doskonałą
placówką dla ich gońca, jak i skoczka. Poza tym czarne w przyszłości
planują atak b7-b5.} 5. Nc3 Qc7 {Pozycja wyjściowa wariantu Paulsena. Czarne
nie przejmują się opóźnieniem w rozwoju figur. Ich pozycja jest solidna.
Liczą, że gra dojdzie aż do końcówki i jeśli do tej pory równowaga sił
nie zostanie radykalnie zakłócona, to w końcówce będą mogły grać na
wygraną.} 6. Bd3 Ne7 $6 {Wątpliwej jakości boczny wariant.} ({Główna
kontynuacja wygląda tak:} 6... Nf6 7. O-O Nc6 8. Be3 Ne5 9. h3 Bc5) 7. O-O
Nbc6 8. Nb3 $1 {Ten skromny ruch do tyłu kompromituje zamysły czarnych.} ({
Ich plan sprawdzał się przy wymianie skoczków, co następowało przy
schematycznej grze białych np.:} 8. Be3 Nxd4 9. Bxd4 Nc6 {z dobrą pozycją
czarnych.}) 8... Nb4 $6 {Rozpacz. Czarne chcą koniecznie wymienić skoczka,
bo jedyną rozsądną pozycją dla skoczka e7 jest pole c6. Trzeba to pole
zwolnić.} 9. Be2 $1 {A jednak skoczka nie da się wymienić. Za kilka
posunięć będzie musiał dobrowolnie wrócić na c6.} d6 10. Be3 Ng6 {
To pole jest dla skoczka bardzo złe, ale trzeba wypuścić gońca f8 i w
końcu roszować. Stojąc na polu e7 skoczek blokował rozwój całego
skrzydła królewskiego.} 11. f4 {Na wszelki wypadek warto odebrać czarnemu
skoczkowi również pole e5, zresztą atak pionkowy na skrzydle królewskim
jest naturalnym planem pozycyjnym.} Be7 12. g3 $1 {Przygotowuje atak h2-h4-h5,
który nastąpi, gdy czarne wykonają roszadę.} Nc6 {Na polu b4 skoczek stał
po prostu źle.} 13. Qd2 b5 14. Rad1 O-O 15. Bf3 {Przygotowuje miejsce dla
skoczka na polu e2, na wypadek, gdyby czarne zagrały b5-b4. Równocześnie
zwiększa nacisk na centrum i na skrzydło hetmańskie.} Rd8 16. h4 Rb8 17. h5
Nf8 18. g4 Nd7 {Warto prześledzić drogę, jaką skoczek doszedł na to
skromne pole: g8-e7-g6-f8-d7. A przecież gdyby od razu poszedł na pole f6,
to w dobrym zdrowiu stałby tam do tej pory. Drugi czarny skoczek też nie ma
powodów do dumy ze swojego szlaku bojowego: b8-c6-b4-c6. Czarne cały czas
nie mogą skoordynować działania swoich figur, nie zdążyły też
przygotować żadnej akcji ofensywnej. Tymczasem białe stworzyły już
konkretne zagrożenia na skrzydle królewskim, mają też przewagę w centrum.
Przyczyn kłopotów czarnych należy dopatrywać się w nieudanym ruchu 6…
Sge7, a także w chytrej reakcji na to białych.} 19. g5 f6 20. e5 $1 {Daleko
obliczona kombinacja, w wyniku której białe zdobywają pionka.} dxe5 21. Nd5
exd5 22. Qxd5+ Kh8 23. Qxc6 Qxc6 24. Bxc6 Nf8 25. Rxd8 Bxd8 26. gxf6 gxf6 27.
fxe5 {Dopiero teraz widać sens tej kombinacji. Czarne nie mogą odbić na
polu e5 i zostają bez pionka.} Bh3 28. Rf2 f5 29. Nd4 Bb6 30. c3 Ne6 31. Nc2
f4 32. Bxb6 Rxb6 33. Bf3 {W ten sposób białe sprowadziły grę do końcówki
z przewagą pionka. Powinna być wygrana, choć trzeba jeszcze grać długo i
dokładnie.} Kg7 34. Nd4 Ng5 35. Bd1 {Nie warto wymieniać tego gońca na
skoczka.} Be6 36. Rg2 {Lepiej będzie ustawić czarnego króla dalej od
centrum.} Kh6 37. b3 Rb7 38. Nxe6 {Kolejna mała zdobycz. W tej pozycji goniec
będzie silniejszy od skoczka.} Nxe6 39. Rd2 Rb6 40. Rd6 {Po wymianie wież
przewaga gońca nad skoczkiem będzie dotkliwa.} Rxd6 41. exd6 Kg5 42. d7 Kf6
43. Bg4 Nd8 {Od tej pory skoczek jest przykuty do pola d8.} 44. Kf2 h6 45. Ke2
Ke5 46. Kd3 Kd5 47. c4+ Kc5 48. cxb5 axb5 49. a4 {Czarny król musi pilnować
skrzydła hetmańskiego, a w tym czasie biały monarcha uda się na przeciwny
kraniec szachownicy i zbije pionki f4 oraz h6, co rozstrzyga partię. Dlatego czarne poddały się.} 1-0
[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "1993.??.??"]
[Round "?"]
[White "Wydrowski, Leszek"]
[Black "Krzyzanowski, Antoni"]
[Result "0-1"]
[PlyCount "50"]
[ECO "B04"]
{Komentarz: Antoni Krzyżanowski ("Na drodze do mistrzostwa", 2019).}
1. e4 Nf6 2. e5 Nd5 3. d4 d6 4. Nf3 {Białe zadowalają się tylko dwoma
pionkami w centrum i teraz koncentrują się na rozwoju figur. Jest to
bezpieczniejsza kontynuacja od ataku czterech pionków.} dxe5 5. Nxe5 Nd7 $5 {
Jeden z najbardziej ryzykownych wariantów w obronie Alechina. Czarne
prowokują przeciwnika do poświęcenia figury, po czym wyruszają w podróż
królem po całej szachownicy. Aby pójść na takie ryzyko trzeba mieć mocne
nerwy (GM Bagirow).} 6. Nxf7 $5 {Ten wariant na początku lat 90-tych
uchodził za korzystny dla białych. Obecnie, również dzięki moim partiom,
jego ocena zmieniła się diametralnie. Teraz częściej gra się spokojne i
mało dla czarnych niebezpieczne 6. Sf3.} Kxf7 7. Qh5+ Ke6 8. c4 {GM Bagirow,
wybitny znawca obrony Alechina, w swojej wydanej w 1987 r. książce, pisał:
Analiza tej pozycji mogłaby zająć całą książkę. Możliwości ataku i
obrony są tu niewyczerpalne.} N5f6 9. d5+ Kd6 10. Qf7 Ne5 11. Bf4 c5 {
Uniemożliwia ruch c4-c5 i robi trochę miejsca do manewru czarnym figurom. W
ten sposób powstała pozycja wyjściowa wariantu. Dalej próbowano różnych
posunięć, jednak mój przeciwnik wybrał kontynuację uważaną w tym czasie
za główną.} 12. Nc3 a6 {Trzeba odebrać białemu skoczkowi pole b5.} 13. b4
Qb6 $1 14. bxc5+ Qxc5 15. Rd1 ({Kwartalnik szachowy „New in Chess”, w
komentarzach do mojej partii, przytoczył tu wariant:} 15. Bxe5+ Kxe5 16. Be2
Qa3 17. O-O Qxc3 18. Rfe1 Kd6 19. c5+ {i ocenił, że białe mają inicjatywę,
ale moim zdaniem nie jest ona warta dwóch figur.}) 15... Qa3 $1 {Nowość!} ({
Bagirow w swojej książce „Zaszczita Aljechina” ocenił tę pozycję jako
wygraną dla białych i jako przykład podawał wariant:} 15... Bf5 16. Rd3
Bxd3 17. Qe6+ Kc7 18. Bxe5+ Kd8 19. Bxd3 {i dla czarnych nie widać ratunku.})
16. Rd3 Qc1+ $1 {Grom z jasnego nieba! Po wymianie hetmanów pozycja czarnych
jest wygrana.} 17. Bxc1 Nxf7 18. c5+ $1 {Białe zastawiają ostatnią
pułapkę.} Kc7 $1 (18... Kxc5 $2 19. Na4+ Kd6 20. Nb6 Bf5 21. Ba3+ Kc7 22.
Nxa8+ Kb8 23. Nb6 Bxd3 24. Bxd3 {i białe są uratowane.}) 19. Bf4+ Kd8 20. Na4
Bf5 21. Rd4 $5 ({Nieco dłużej pogralibyśmy po} 21. Rd2 Ne4 22. Rb2 g5) 21...
Ke8 22. Bc4 Rd8 23. O-O Bc2 $1 {Odbiera wieży pole d1 i wygrywa tempo,
atakując skoczka na polu a4.} 24. Nb6 e5 $1 {Po tym ruchu czarne szybko
kończą rozwój figur i bez problemu wygrywają.} 25. d6 Bxd6 {Białe
poddały się. Partia była opublikowana w najważniejszych wydawnictwach szachowych na całym świecie.} 0-1
[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "1999.??.??"]
[Round "?"]
[White "Krzyzanowski, Antoni"]
[Black "Sodomski, Andrzej"]
[Result "1-0"]
[PlyCount "39"]
[ECO "A57"]
{Komentarz: Antoni Krzyżanowski ("Na drodze do mistrzostwa", 2019).}
1. d4 Nf6 2. c4 c5 {Czarne od razu atakują centrum przeciwnika.} 3. d5 {
Tym ruchem białe zapewniają sobie przewagę przestrzeni i utrudniają
przeciwnikowi harmonijny rozwój figur. Czarne w rewanżu zamierzają
atakować wysunięte białe centrum pionkowe.} ({Do spokojniejszej gry
prowadziły takie ruchy jak} 3. Nf3 {albo 3.e3.}) ({Niewiele dawało} 3. dxc5
e6 4. Nf3 Bxc5 {i czarne mają dobrą grę figurową z przewagą pionkową w
centrum.}) 3... b5 {Czarne poświęcają pionka, aby podważyć centrum
białych.} 4. cxb5 a6 5. Nc3 $5 {Ale białe nie chcą brać pionka. Jest to
rzadko spotykana, bardzo ostra kontynuacja.} ({Przeważnie gra się tutaj} 5.
bxa6 Bxa6 6. Nc3 g6 7. e4 Bxf1 8. Kxf1 d6 9. Nf3 Bg7 {i w tej niejasnej
pozycji szanse białych ocenia się jako nieco lepsze.}) 5... axb5 6. e4 b4 7.
Nb5 d6 (7... Nxe4 $2 8. Qe2 f5 9. f3 Nf6 $2 10. Nd6#) 8. Bf4 {W ten sposób
białe poświęcają pionka, mając w zamian przewagę w rozwoju figur. Gra
jest skomplikowana, obie strony mają niebezpieczny atak. W takiej sytuacji
przeważnie wygrywa ten, kto zaatakuje bardziej zdecydowanie.} g5 ({Inną
możliwością jest} 8... Nxe4 9. Bd3 g5 10. Be3 Qa5 11. Ne2 {również z
bardzo skomplikowaną pozycją.}) 9. Bxg5 Nxe4 {Jak policzyć materiał albo
tempa, czarne niczego nie utraciły na manewrze g7-g5. Uzyskały natomiast
doskonałą placówkę na polu g7 dla gońca, a na g8 dla wieży.} 10. Bf4 Qa5
11. Bc4 Nf6 $2 {Wątpliwej jakości nowinka. To defensywne posunięcie nie
pasuje do ostrego charakteru pozycji.} ({Czarne miały tu dwie dobre
teoretyczne kontynuacje:} 11... Bg7 12. Qe2 b3+ 13. Kf1 f5) ({albo} 11... Ba6
12. Qe2 Kd8 {w obu przypadkach z niejasną pozycją.}) 12. Qe2 Kd8 {Konieczne.
Groziło bicie na polu d6.} 13. Nf3 h6 {Białe uzyskały już wyraźną
przewagę. Na ich proste, rozwojowe posunięcia czarne muszą odpowiadać
dziwnymi ruchami, które w zasadzie są stratą tempa. Groziło jednak Sf3-g5.}
14. O-O Ba6 15. Rfe1 $1 Qb6 (15... Bxb5 16. Bxb5 Nxd5 17. Bxd6 $1 {z silnym
atakiem.}) 16. a4 Qb7 17. Nd2 $1 {Na skrzydle królewskim skoczek nie ma już
niczego więcej do roboty, więc maszeruje na drugi kraniec szachownicy.} Rg8
18. Nb3 Nxd5 $2 {Ten pionek był zatruty!} 19. Nxd6 $1 Rxg2+ 20. Kh1 {Czarne
poddały się. Analizując pozycję można mieć jeszcze wątpliwości, ale
przeciwnik dysponował silny komputerem, który wykazuje, że dla czarnych nie ma już obrony.} 1-0
[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "2000.??.??"]
[Round "?"]
[White "Szczesiak, Zenon"]
[Black "Krzyzanowski, Antoni"]
[Result "0-1"]
[PlyCount "58"]
[ECO "E98"]
{Komentarz: Antoni Krzyżanowski ("Na drodze do mistrzostwa", 2019).}
1. c4 Nf6 2. d4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. Nf3 O-O 6. Be2 {Jest to tzw. system
klasyczny, często występujące odgałęzienie w obronie
królewsko-indyjskiej.} e5 7. O-O Nc6 {Czarne prowokują przeciwnika do
zamknięcia centrum.} 8. d5 Ne7 {Przepchnięcie d4-d5 daje białym przewagę
przestrzeni, większą swobodę manewru i obiektywnie biorąc, jest dla nich
korzystne. Mimo to czarnym jest teraz łatwiej grać na wygraną. Po prostu
szanse na remisowe zakończenie bardzo maleją.} 9. Ne1 Nd7 10. Nd3 f5 11. Bg5
$5 {Przeważnie gra się tu 11. Gd2. Ruch w partii doprowadził w
rzeczywistości do przestawienia posunięć. Powstała po nim typowa pozycja,
ale komputerowi wyłączyła się książka debiutów. Może dlatego mój
przeciwnik stracił wątek.} h6 12. Bd2 Nf6 13. f3 f4 14. Qb3 $2 {W tej
pozycji białe mają dwa dobre plany gry. Mogą atakować ruchem 14.c5 albo
bronić się ruchem 14.g4. Posunięcie w partii utrudnia oba te plany.} b6 {
Teraz, aby przeforsować c4-c5, białe muszą najpierw zagrać b2-b4, ale
przeszkadza im w tym ich własny hetman.} 15. Bd1 $2 {Tutaj i w następnym
posunięciu logiczne było g2-g4.} g5 16. Qa3 h5 17. Ba4 $2 {Tu była ostatnia
okazja zagrania b2-b4. Odnoszę wrażenie, że komputer mojego przeciwnika
zupełnie nie rozumie tej pozycji.} a5 {To znacznie spowalnia postępy
białych na skrzydle hetmańskim.} 18. Rac1 g4 19. Qb3 Ng6 20. Bc6 Rb8 21. Qc2
Nh7 $1 22. a3 {Białe spokojnie manewrują i powoli wzmacniają swoją
pozycję. Czarne w tym czasie przygotowują się, aby rzucić się
przeciwnikowi do gardła.} Qh4 $1 23. Be1 g3 24. h3 Ng5 25. Nb5 Bxh3 26. gxh3
Qxh3 27. Bc3 (27. Qg2 Qxg2+ 28. Kxg2 Nh4+ 29. Kg1 Nh3+ 30. Kh1 g2+) 27... Nh4
28. Ne1 Rf6 29. Qe2 Rg6 {Białe poddały się. W partii czarne straciły tylko
jednego gońca i ani jednego pionka. Bezkrwawe zwycięstwo.} 0-1
[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "2000.??.??"]
[Round "?"]
[White "Plonka, Tadeusz"]
[Black "Krzyzanowski, Antoni"]
[Result "0-1"]
[PlyCount "72"]
[ECO "A00"]
{Komentarz: Antoni Krzyżanowski ("Na drodze do mistrzostwa", 2019).}
1. b4 $6 {Mając przewagę pierwszeństwa posunięcia, białe mogą pozwolić
sobie na jeden głupi ruch. Nie otrzymują z tego powodu gorszej pozycji, ale
nie mogą liczyć na przewagę debiutową.} e6 ({Najczęściej gra się tu}
1... e5 2. Bb2 Bxb4 3. Bxe5 Nf6 4. Nf3 O-O 5. e3 d5 {z równą grą, ale nie
podoba mi się w tym wariancie, że czarne oddają centralnego pionka „e”,
wybawiając równocześnie przeciwnika od problemów z pionkiem „b”.}) 2.
Bb2 Nf6 {Czarne po prostu rozwijają swoje figury, ale przypadkiem pionek b4
znalazł się pod biciem. Białe muszą stracić jeszcze jeden ruch na jego
obronę.} 3. b5 d5 4. e3 c5 5. Nf3 Bd6 6. c4 O-O 7. Be2 Nbd7 8. O-O e5 {
Czarne pierwsze zakończyły rozwój i ruszają do ataku. Białym pozostaje
walka o wyrównanie.} 9. cxd5 e4 10. Ne1 Nxd5 11. d3 Qc7 12. h3 Be5 13. d4 cxd4
14. exd4 Bh2+ $1 {Odchodząc gońcem, czarne nie tracą tempa.} 15. Kh1 N7f6
16. a4 {Ten marsz pionkiem niczego nie daje, ale trudno jest zaproponować
białym jakiś lepszy plan gry.} Be6 17. a5 Rac8 18. Nd2 e3 $1 {Początek
decydującego szturmu.} 19. b6 axb6 20. axb6 Qb8 21. Nef3 Bf4 22. fxe3 ({
Białe tracą materiał. Jeszcze gorsze było} 22. Nc4 Ne4 23. Nxe3 Nxe3 24.
fxe3 Ng3+ 25. Kg1 Bxe3+) 22... Nxe3 23. Qa4 Nxf1 24. Bxf1 Nh5 25. Re1 Bxd2 26.
Nxd2 Qf4 27. Qd1 Qf2 {Czarne nie liczą na to, że dadzą mata. Celem ich
ataku jest wymuszenie uproszczeń i przejście do wygranej końcówki.} 28. Ne4
Qxb2 29. Qxh5 Qxd4 30. Ng5 Bf5 31. Qf3 Qf6 32. Ne4 Qe6 33. Bd3 Bg6 34. Qf2 Rfe8
35. Re2 Qb3 36. Qe1 Qxd3 {Białe poddały się.} 0-1
[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "2000.??.??"]
[Round "?"]
[White "Krzyzanowski, Antoni"]
[Black "Bortnik, Eligiusz"]
[Result "1-0"]
[PlyCount "31"]
[ECO "C34"]
{Komentarz: Antoni Krzyżanowski ("Na drodze do mistrzostwa", 2019).}
1. e4 e5 2. f4 {Bardziej radykalna metoda ataku czarnego centrum od częściej
spotykanego 2. Sf3.} exf4 3. Nf3 h5 $5 {Czego to ludzie nie wymyślą. Nowy
system obrony przeciwko gambitowi królewskiemu. Dotychczas próbowano w tej
pozycji wielu innych ruchów, na przykład 3…g5; 3…d6; 3…d5; 3…Ge7;
3…h6; 3…Sf6; 3…Sge7; 3…Sc6.} 4. d4 g5 5. Bc4 h4 {Konieczne. Inaczej
białe ruchem h2-h4 przechodzą do tak zwanego wariantu długiego pejcza,
który uchodzi za korzystny dla nich.} 6. O-O ({W dostępnych mi analizach
rozpatrywano też wariant} 6. Ne5 Nh6 7. Qh5 Qf6 8. Nc3 d6 9. Nxf7 Nxf7 10.
Bxf7+ Kd8 11. Qg6 Qxg6 12. Bxg6 Bg7 {z dobrą grą czarnych.}) 6... d6 7. Nc3
$1 ({W analizach wymieniano tu tylko} 7. c3 c6 8. Qb3 Nh6 {z niejasną
pozycją.}) 7... Bg7 $2 {Czarne grają według rekomendacji komputera, ale
bardziej obawiałem się ruchu 7…Gg4.} 8. Nxg5 $1 {Praktycznie białe są
zmuszone poświęcić figurę. Inaczej czarne zaduszą je pionkami.} Qxg5 9.
Bxf4 Qd8 {Pozycja czarnych jest już skompromitowana. Białe mają dużą
przewagę w rozwoju i atak, a figura więcej u czarnych nie odgrywa większej
roli. Miałem tu kilka dobrych kombinacji, a wybrałem najspokojniejszą z
nich.} 10. Be3 $1 d5 $5 ({Komputer wyliczył, że najlepszym ruchem w tej
pozycji jest} 10... f6 {ale jednocześnie wykazywał, że po} 11. Bxg8 Rxg8 12.
Qh5+ {pozycja czarnych błyskawicznie się rozpada. Dlatego mój przeciwnik
próbuje trochę zamącić.}) 11. Bxd5 f6 12. Bxg8 h3 13. e5 hxg2 14. Rf2 Bh3 {
Czarne nie odbijają gońca na polu g8, aby nie dopuścić do szacha na h5, bo
skończyłoby to się szybką katastrofą. Ale w ten sposób otrzymuje
przegraną pozycję, praktycznie bez walki.} 15. exf6 Bxf6 16. Qf3 {Czarne
poddały się. Mój przeciwnik wykorzystywał do analizy silny komputer,
grający na poziomie najlepszych arcymistrzów gry bezpośredniej. Może
dlatego tak szybko przegrał. Czasami warto pomyśleć samodzielnie.} 1-0
[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "2001.??.??"]
[Round "?"]
[White "Krzyzanowski, Antoni"]
[Black "Mos, Aleksander"]
[Result "1-0"]
[PlyCount "43"]
[ECO "C39"]
{Komentarz: Antoni Krzyżanowski ("Na drodze do mistrzostwa", 2019).}
1. e4 e5 2. f4 exf4 3. Nf3 ({Alternatywą był gambit gońca:} 3. Bc4 Qh4+ 4.
Kf1 b5 5. Bxb5 Nf6 6. Nf3 Qh6 {Andersen - Kieseritzky, 1851.}) 3... g5 {
Tak grano w XVI wieku, a i obecnie jest to najczęściej stosowana przez
czarne obrona. Ten logiczny i agresywny ruch może sprawić białym wiele
kłopotów.} 4. h4 {Tak zwany gambit Kieseritzky’ego. Trzeba szybko
naruszyć umocnienie pionkowe przeciwnika. Inaczej białe mogą mieć problemy
z rozwojem figur.} g4 5. Ne5 Nf6 6. Bc4 d5 7. exd5 Bd6 {Czarne oddały pionka,
ale zablokowały pozycję w centrum. Goniec c4 jest chwilowo wyłączony z gry.
} 8. d4 O-O 9. Bxf4 ({Dawniej grano tu} 9. O-O Nh5 10. Nxg4 Qxh4 11. Nh2 {
i tę pozycję uważano za lepszą dla białych, ale następująca partia
zmieniła t ocenę:} Ng3 $1 12. Re1 Bf5 $1 13. Nd2 Nd7 14. Ndf3 Qh5 15. Be2
Rae8 16. c4 Re4 $1 17. Bd2 Rfe8 18. Bd3 Rxe1+ 19. Bxe1 Bxd3 20. Qxd3 Ne2+ 21.
Kf1 Re3 $1 {de la Villa - Rodriguez, 1991.}) 9... Nh5 10. g3 Nxf4 {Nowość.} (
10... f6 11. Nd3 $2 ({Ale można grać mocniej:} 11. Nxg4 $1 Qe8+ 12. Kd2 Nxf4
13. gxf4 Bxf4+ 14. Kc3 {Grasso - Pampa, korespondencyjna 1995. Dalej
Encyklopedia Debiutów przytacza jeszcze długi wariant, który obecnie jest
niejasny, ale moim zdaniem grę białych jest tam dużo łatwiej wzmocnić
niż grę czarnych. Może dlatego mój przeciwnik wybrał nową drogę.}) 11...
Nxg3 12. Bxg3 Bxg3+ 13. Kf1 Qe8 {z wygraną czarnych, Pillsbury - Czigorin,
1903. Na podstawie tej partii cały wariant z 10.g3 przez sto lat był
uważany za niekorzystny dla białych, ale można grać mocniej:}) 11. gxf4 Qe7
12. Nc3 f6 13. Qe2 {Białe spokojnie poświęcają skoczka, bo wzięcie figury
byłoby dla czarnych skrajnie ryzykowne.} Re8 14. O-O-O Kh8 15. Ne4 {Kolejna
biała figura podchodzi w rejon czarnego króla. To zaczyna być groźne.} Bf5
16. Ng5 fxg5 $2 {Czarne nie chciały po prostu pozostać bez pionka i
próbują stworzyć kontr szanse, ale teraz atak białych rozwija się
lawinowo.} 17. hxg5 Kg8 18. Bd3 Qf8 19. Rdg1 Nd7 20. Rxg4 Nxe5 21. fxe5 Bxg4
22. Bxh7+ {Czarne poddały się.} 1-0
[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "2003.??.??"]
[Round "?"]
[White "Schmitzer, Klaus"]
[Black "Krzyzanowski, Antoni"]
[Result "0-1"]
[PlyCount "58"]
[ECO "A80"]
1. d4 f5 2. Bg5 g6 ({Nieprzyjemne dla czarnych jest} 2... Nf6 3. Bxf6 exf6 4.
e3 {i białe uzyskują niewielką, ale trwałą przewagę.}) 3. Nc3 d5 ({
Do nieco spokojniejszej gry prowadziło} 3... Bg7 4. e4 fxe4 5. Nxe4 d5 6. Nc5
b6 7. Nb3 Nf6) 4. h4 {Agresywna metoda walki przeciwko obronie holenderskiej.
Czarne przygotowują szturm pionkowy na skrzydle królewskim.} Bg7 5. Nh3 c6 ({
Alternatywą było} 5... Be6 6. Nf4 Bf7 7. h5 c6 8. e3 Qb6 9. Qd2 Nd7 10. O-O-O
O-O-O {Novikov - Malaniuk,1984.}) 6. Qd3 a5 {Nowość.} ({W tej pozycji
spodziewałem się tylko posunięcia 6…Hd6.} 6... Qd6) 7. O-O-O b5 {Czarne
rewanżują się atakiem pionkowym na białego króla. Atak białych na
skrzydle królewskim jest nieco bardziej zaawansowany, ale czarne nie
wykonały roszady. Dlatego atak białych na razie uderza w pustkę.} 8. h5 h6
9. Bf4 g5 {Czarne grają wbrew wszelkim regułom gry w debiucie. Nie
rozwijają figur, tylko posuwają pionki. Ale w tej specyficznej pozycji jest
to dobra metoda.} 10. Be5 Nf6 11. g4 a4 12. gxf5 {Białe wzięły pionka, ale
to nie zmienia w niczym oceny pozycji. Nie zanosi się, aby doszło do
końcówki.} b4 13. Nb1 Nbd7 14. Bh2 $6 {Po tym pasywnym ruchu czarne
uzyskują przewagę.} ({Do skomplikowanej i niejasnej gry prowadziło} 14. f4)
14... a3 15. b3 c5 16. e3 Ba6 17. Qd2 Bxf1 18. Rhxf1 Qb6 19. Qe2 c4 {Czarne
zaczynają kruszyć fortyfikacje białego monarchy.} 20. bxc4 Ne4 21. c3 dxc4
22. f3 Nxc3 23. Nxc3 bxc3 24. Rf2 Qb2+ 25. Qxb2 axb2+ 26. Kc2 Ra3 {Trzeba
zakończyć rozwój figur, a później zaawansowane czarne pionki same
rozstrzygną wynik partii.} 27. e4 O-O {Teraz można już spokojnie wykonać
roszadę.} 28. Bg3 Rfa8 29. e5 Nb6 {Białe poddały się.} 0-1
[Event "Corr."]
[Site "Partia korespondencyjna"]
[Date "2005.??.??"]
[Round "?"]
[White "Krzyzanowski, Antoni"]
[Black "Vesely, Pavol"]
[Result "1-0"]
[PlyCount "91"]
[ECO "A22"]
{Komentarz: Antoni Krzyżanowski ("Na drodze do mistrzostwa", 2019).}
1. c4 e5 2. Nc3 Nf6 3. f4 $5 exf4 {Wykonując to posunięcie, mój przeciwnik
napisał, że nie zna tego gambitu. Odpowiedziałem, że to nic dziwnego, bo
właśnie jest współtwórcą tego wariantu. Tak jeszcze żaden szachista nie
grał. W 1936 roku Keres, w meczu o mistrzostwo Estonii zagrał z Schmidtem
dwa razy ruch 3.f4, na co w obu partiach Schmidt odpowiedział 3…e4.
Ponieważ obie te partie Keres przegrał, do dzisiaj żaden znany szachista
tak nie zagrał.} 4. d4 {Białe muszą szybko odbić pionka f4. Jeżeli czarne
zdołają go umocnić, to zaczną się problemy z wyprowadzeniem gońca c1 i z
harmonijnym rozwojem figur.} Bb4 ({Do romantycznej gry prowadziło} 4... Nh5 5.
Nf3 Bb4 6. e4 fxe3 7. Bd3) 5. Bxf4 d5 6. e3 {To skromne posunięcie
konsoliduje pozycję białych, broni pionka c4 i zarazem zapobiega manewrowi
Sf6-h5.} Ne4 {Jedna z wielu niemal równorzędnych kontynuacji, jaką
dysponowały teraz czarne. Inne narzucające się możliwości to 6…0-0,
6…He7, 6…Ge6, 6…Sc6.} 7. Qc2 c6 $6 {Zbyt spokojne.} ({Do ostrej walki z
nieprzewidywalnym wynikiem prowadziło} 7... g5 8. Bg3 Qe7) 8. Bd3 Bxc3+ {
Teraz białe będą mieć silne pionkowe centrum.} 9. bxc3 Qh4+ $1 10. Kf1 {
Białe tracą roszadę, ale swoje wady miało też alternatywne 10.g3.} Qe7 11.
cxd5 {Czarne zaczynają mieć problemy z kontrolą nad ważnym polem d5.} cxd5
12. c4 Na6 13. Rb1 $1 {Przy tym posunięciu mój przeciwnik postawił
wykrzyknik.} Nb4 {Teraz czarne forsownie wygrywają jakość. Białe uzyskują
w zamian pionka i dobrą pozycję.} 14. Qa4+ Nc6 15. cxd5 Nc3 16. Qb3 Nxb1 17.
Qxb1 Nb8 {Czarny koń wykonał cztery ruchy i wrócił na pozycję wyjściową.
Jest to katastrofa debiutowa.} 18. d6 {Warto przegonić czarnego hetmana na
gorszą pozycję.} Qd8 19. Bxh7 {Drugi pionek przewagi może okazać się
decydującym w końcówce.} Nd7 20. Nf3 Nf6 21. Bd3 O-O 22. Kf2 Ng4+ {Czarne
nie mają planu gry. Pasywnie czekają na to, co zrobią białe.} 23. Kg1 Nf6
24. Ng5 Qb6 25. Qe1 {Hetman zmierza na pole h4, aby dać mata.} Qb2 26. h3 Qa3
27. Bb1 Rd8 28. Qh4 Rxd6 {Poświęcenie jakości ratuje przed matem, co
sprowadza partię do przegranej końcówki.} 29. Bxd6 Qxd6 30. Qh8+ {Białe, z
przewagą materialną, chcą wymusić uproszczenia, aby prostymi metodami
zniszczyć przeciwnika. Gdy brutalna siła po prostu wygrywa, jedynym sposobem,
aby nie wygrać, jest zacząć myśleć.} Kxh8 31. Nxf7+ Kg8 32. Nxd6 {Białe
mają dwa pionki przewagi. Reszta to formalność.} Kf8 33. e4 Ke7 34. e5 Nd5
35. Kh2 Be6 36. Rc1 b6 37. g4 Rh8 38. Bf5 g6 39. Bxe6 Kxe6 40. Kg3 Rf8 41. Nb5
Kd7 42. Nxa7 Ra8 43. Rc6 Rxa7 44. Rd6+ Ke7 45. Rxd5 Rxa2 46. Kf4 {Czarne poddały się.} 1-0