[Event "Symultana"] [Site "Kraków"] [Date "1966.02.07"] [Round "?"] [White "Tal, Mihail"] [Black "Klaput, Edward"] [Result "0-1"] [ECO "A25"] [PlyCount "60"] {Komentarz: Edward Kłaput (Szachy 5/1966).} 1. c4 e5 2. Nc3 Nc6 3. g3 f5 { Nowa i dość ryzykowna idea am Poługajewskiego. Do wyboru tego wariantu skłoniły mnie względy natury psychologicznej. Czarne mają tutaj nieco większe możliwości ataku na skrzydło królewskim, natomiast białe, mające zdrowszą pozycję - muszą grać jednak bardzo uważnie.} 4. Bg2 Nf6 5. e3 d6 6. Nge2 g6 7. d4 e4 8. O-O Bg7 9. f3 exf3 10. Bxf3 O-O 11. Nf4 Kh8 12. b3 g5 { Białe precyzyjnie rozegrały debiut i w dalszej części partii konsekwentnie realizują następujący plan: 1) wzmocnienie punktu d4, 2) przygotowanie uderzenia e3-e4 w centrum. Natomiast zadanie czarnych to: 1) zakończenie rozwoju (problem Gc8!), 2) wzmocnienie kontroli nad punktem d4, aby uniemożliwić przeforsowanie e4, 3) przerzut figur na skrzydło królewskie i przygotowanie ataku, związanego głównie z posunięciem f5-f4.} 13. Nfd5 Ne7 14. Nxf6 Bxf6 15. Bb2 Ng6 16. Qd2 c6 17. Rae1 Qc7 {Obie strony konsekwentnie realizują swoje plany. Manewr Hd8-c7-g7 spełnia jednocześnie kilka funkcji i zasługuje na uwagę.} 18. Bg2 Qg7 19. Re2 Bd7 ({Słabe} 19... Be6 {z powodu} 20. d5 $1) 20. Ref2 Rae8 21. Bh3 $2 {Strategicznie doskonałe posunięcie, obliczone na wariant 21... g4 22. Gg2 dow. 23. e4 z przewagą białych, ale taktycznie – złe! [#]} f4 $1 {Teraz pozycja białych rozsypuje się jak domek z kart.} 22. Bxd7 {Jedyne.} fxe3 23. Bxe8 exd2 24. Bxg6 {Pracowity goniec bije już trzecią figurę, ale mimo to białe nie mają pełnej rekompensaty za (tym razem) oddanego hetmana.} Qxg6 ({Równie dobre było} 24... Bxd4) 25. Rxd2 Kg8 $1 ({Nie przechodziło} 25... Bxd4+ 26. Rxd4 Rxf1+ 27. Kxf1 Qf6+ 28. Kg2 Qxd4 {z powodu} 29. Nd1 {Teraz białe są w „zugzwangu” i grozi Gxd4, na co nie widać obrony.}) 26. Kg2 Bxd4 $1 {Pomimo wszystko! Tu nie jest ważna konsumpcja pionka, lecz decydujące wejście gońca na diagonalę g1-a7.} 27. Re1 ({Nie można} 27. Rxf8+ Kxf8 28. Rxd4 Qc2+ 29. Kg1 Qxb2) ({ani} 27. Rxd4 Rxf1 28. Kxf1 Qf6+ 29. Kg2 Qxd4) 27... Qf5 $1 28. Ne4 {Ratunku już nie ma...} Qf3+ 29. Kh3 Bxb2 $1 30. Rxb2 Rf4 $3 ({Efektowne i najprostsze. Grozi nieuchronnie Wh4 mat, a po} 30... Rf4 31. Nxg5 Qg4+ 32. Kg2 Qxg5) 0-1 [Event "Półfinał MP-m"] [Site "Gdynia"] [Date "1965.12.??"] [Round "?"] [White "Klaput, Edward"] [Black "Sliwinski, Henryk"] [Result "1-0"] [ECO "B18"] [PlyCount "61"] {Komentarz: Edward Kłaput (Szachy 5/1966).} 1. e4 c6 2. d4 d5 3. Nc3 dxe4 4. Nxe4 Bf5 5. Ng3 Bg6 6. Bc4 e6 7. N1e2 Nf6 ({Jeśli} 7... Bd6 {to} 8. h4 $1 h6 9. Nf4 Bxf4 (9... Bh7 10. Ngh5) 10. Bxf4 Nf6 11. h5 Bh7 12. Qe2 Nbd7 13. O-O-O Nd5 14. Bd2 N7f6 15. Bd3 Bxd3 16. Qxd3 Qc7 17. Kb1 O-O-O 18. Rh4 Qe7 19. c4 {z inicjatywą białych, Geller - Bagirow, XXVII champ. ZSRR.}) 8. Nf4 ({ Można grać również} 8. O-O Bd6 9. f4 $5 Qc7 10. f5 $1 exf5 11. Nxf5 Bxh2+ 12. Kh1 O-O 13. g3 Bxf5 14. Rxf5 Bxg3 15. Rxf6 {Keres - Golombek, Moskwa 1956.} ) 8... Bd6 9. Bb3 $1 {Po raz pierwszy zastosowane w partii Korcznoj - Petrosjan, 1962. Goniec na polu b3 broni pionka c2, umożliwiając Hf3 z następnym h4.} Nbd7 ({Silniejsze niż} 9... Nd5 10. Nxg6 hxg6 11. Ne4 Be7 12. O-O Nd7 13. c4 N5f6 14. Ng5 $1 Nh7 15. Nf3 Qc7 16. g3 c5 17. d5 e5 18. Ba4 O-O-O 19. Bxd7+ Rxd7 20. Re1 {Jak grał Petrosjan w cytowanej partii.}) ({Na} 9... Qc7 {należy grać} 10. Qf3 {z następnym h4 i dużą przewagą.}) 10. h4 Bxf4 {Groziło nieprzyjemne 11. h5.} ({Lepiej grano w partii Keres - Petrosjan, Los Angeles 1963.} 10... Qc7 11. Qf3 O-O-O $1 12. h5 ({Interesujące jest jednak tutaj} 12. Bd2 {lub 12. c3.}) 12... Bf5 13. Nxf5 Qa5+ 14. c3 Qxf5) 11. Bxf4 h6 12. Qd2 Nd5 13. Bd6 $1 N7f6 14. Be5 O-O 15. c4 Nb6 16. h5 Bh7 17. Qf4 Nbd7 18. O-O-O Qa5 {W wyniku niedokładności w 10-tym posunięciu, czarne otrzymały nieco gorszą pozycję.} 19. Rhe1 c5 20. dxc5 $1 Nxc5 {Pozornie wygląda na bardzo silne. Grozi np. Hxe1 lub Sd3+. Ale osłabia jednocześnie punkt f6, co pozwala białym na zignorowanie tych gróźb.} ({Lepsze było tutaj} 20... Rfc8) 21. Bxf6 {Jednak!} Qxe1 {[#]} 22. Bc2 $1 {I oto pointa, parująca wszystkie groźby czarnych. Teraz białe, za ofiarowaną jakość, otrzymują rozstrzygający atak.} Qa5 ({Jeszcze gorsze jest} 22... Bxc2 {bowiem czarny goniec to jedyny obrońca swojego króla.}) 23. Qg4 g6 24. hxg6 fxg6 25. Bc3 { Wygrywa bezcenne tempo.} Qc7 $1 {Czarne bronią się pomysłowo, grozi Hf4+, Ale...} 26. Nh5 $1 g5 {Niczego lepszego już nie ma.} 27. Qd4 e5 28. Qd5+ Rf7 29. Nf6+ Kf8 30. Nxh7+ Ke7 31. Bxe5 1-0 [Event "TK"] [Site "Bydgoszcz"] [Date "1979.??.??"] [Round "8"] [White "Klaput, Edward"] [Black "Kojder, Konrad"] [Result "1-0"] [ECO "B84"] [PlyCount "78"] {Komentarz: Edward Kłaput (Szachy 8/1979).} 1. e4 c5 2. Nf3 e6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nc6 5. Nc3 a6 6. Be2 Qc7 7. Be3 Nf6 8. f4 d6 {Rozegrano wariant nowoczesnej obrony Poulsena. Białe wybrały najostrzejszy system zwalczania solidnego ustawienia czarnych.} 9. Qd2 Nxd4 10. Qxd4 e5 $1 {Silne posunięcie, uniemożliwiające białym optymalne ustawienie f4, 0-0-0, g4 itp.} 11. Qd2 b5 12. a3 Bb7 13. Bf3 Rc8 14. O-O Be7 15. Rad1 O-O 16. f5 Rfd8 {Wydaje się, że białe osiągnęły optymalną pozycję: słaby punkt d5, kontrolowany pięciokrotnie (czarne kontrolują go tylko trzy razy) - wystarczy zagrać 17. g4 z następnym g5, aby właściwie było po partii... Pozycja jest jednak skomplikowana i praktycznie niemożliwe jest wykorzystanie słabości pionka d6 oraz iluzorycznej słabości pola d5.} 17. Qf2 $1 {Białe znajdują jednak sensowne rozwiązanie pozycji, usuwając hetmana spod „rentgena” Wd8, nie tracąc przy tym cennego tempa.} ({Na} 17. g4 {następuje silne} d5 $1 {i po} 18. exd5 e4 $1 19. Nxe4 Qxc2 20. Nxf6+ Bxf6 21. Qxc2 Rxc2 {więc powodów do zadowolenia białe nie mają.}) 17... Qc4 (17... d5 {Po} 18. exd5 ({Po} 18. Bb6 Qc4 19. Bxd8 Bc5 {gra jest niejasna.}) 18... e4 {powstawały warianty skomentowane wcześniej.}) 18. Be2 $1 Qc6 ({Niespodzianka, czarne nie mogą grać zamierzonego} 18... Nxe4 19. Nxe4 Qxe4 20. Bf3 {i zostają bez figury.}) 19. Bf3 Rd7 {Dzięki 17. pos. białych, czarny hetman stoi na złym polu i po ewentualnym d5 i ed5 będzie bezpośrednio zagrożony.} 20. g4 Qc4 21. Qg2 d5 $1 22. g5 Ne8 {Czarne grożą typowym uderzeniem na polu a3, ale białe chcą za wszelką cenę zająć skoczkiem pole e4.} ({Nie można} 22... Nxe4 {bo} 23. Bxe4) ({ani} 22... dxe4 {bo} 23. gxf6) 23. exd5 Bxa3 24. Ne4 Bf8 ({Po} 24... Bxb2 {nastąpiłoby} 25. Nf6+ {z silnym atakiem.}) 25. f6 Qxc2 26. Rd2 Qb3 27. Bb6 Rxd5 {Za uzyskanie szans ataku na króla, białe poświęciły dwa pionki i teraz pozostaje im bezbłędne prowadzenie akcji najlepszymi posunięciami.} 28. fxg7 Be7 29. Rdf2 Rd7 $1 30. Bg4 ({Ciekawe było również} 30. Bh5 { ale białe wybrały ten wariant, widząc pointę w 33 pos. Czarne z kolei słusznie oddają jakość, w zamian za zlikwidowanie Se4 i uaktywnienie figur.} ) 30... Rc4 31. Bxd7 Bxe4 32. Qg4 Nd6 {Czarne korzystają z okazji uciekając zagrożonym skoczkiem. na co zresztą liczyły białe.} ({Po silniejszym} 32... Bg6 33. Qg2 Nd6 34. Bc6 {z następnym Gd5, białe poza jakością więcej pozostawały z atakiem.}) 33. Be6 $1 {[#] Zaplanowany, piękny motyw po którym czarne są bezbronne. Jeszcze nastąpiło:} Bg6 34. Bxc4 Nxc4 35. Ba7 Kxg7 36. h4 Qd3 37. h5 1-0 [Event "MP-m"] [Site "Katowice"] [Date "1961.??.??"] [Round "13"] [White "Klaput, Edward"] [Black "Bednarski, Jacek"] [Result "1-0"] [ECO "E70"] [PlyCount "82"] 1. d4 Nf6 2. c4 c5 3. d5 d6 4. Nc3 g6 5. e4 Bg7 6. Bd3 O-O 7. Nge2 e5 8. dxe6 fxe6 9. O-O Nc6 10. Bg5 Ne5 11. f4 Nf7 12. Bh4 Bd7 13. Qc2 Bc6 14. Rad1 Qc7 15. h3 a6 16. a4 b6 17. Bg3 Qb7 18. Bh2 Rad8 19. Ng3 d5 20. e5 dxc4 21. Bxg6 Rxd1 22. Rxd1 Nd5 23. Bxh7+ Kh8 24. Nxd5 Bxd5 25. Be4 Nh6 26. Bxd5 exd5 27. Nh5 Nf5 28. Nf6 Bxf6 29. Qxf5 Bg7 30. Qh5+ Kg8 31. f5 Qf7 32. Qxf7+ Rxf7 33. f6 Bh6 34. Rxd5 Bc1 35. g4 Bxb2 36. g5 c3 37. e6 Rf8 38. e7 Re8 39. g6 c2 40. f7+ Kg7 41. fxe8=N+ Kxg6 1-0 [Event "MP-m"] [Site "Poznań"] [Date "1962.??.??"] [Round "8"] [White "Schmidt, Wlodzimierz"] [Black "Klaput, Edward"] [Result "0-1"] [ECO "B13"] [PlyCount "84"] 1. e4 c6 2. d4 d5 3. exd5 cxd5 4. c4 Nf6 5. Nc3 Nc6 6. Bg5 Qa5 7. Bxf6 exf6 8. cxd5 Bb4 9. Qd2 Bxc3 10. bxc3 Qxd5 11. Nf3 O-O 12. Be2 Re8 13. O-O Na5 14. Rab1 Bd7 15. Rfc1 b5 16. Ne1 Nc4 17. Qd1 Bf5 18. Rb4 Rac8 19. a4 bxa4 20. Bxc4 Rxc4 21. Qxa4 Rcc8 22. Qd1 a5 23. c4 Qe4 24. Ra4 Bd7 25. Raa1 a4 26. Nf3 Rb8 27. Ra3 Qf4 28. Rac3 Rb2 29. c5 Ree2 30. R3c2 Rbxc2 31. Rxc2 Rxc2 32. Qxc2 Bc6 33. Qc3 Qe4 34. Qe1 a3 35. Qa1 g5 36. h3 Qd3 37. d5 Bxd5 38. Qxf6 a2 39. Qxg5+ Qg6 40. Qd8+ Kg7 41. Qa5 Qb1+ 42. Kh2 a1=Q 0-1 [Event "TM"] [Site "Bydgoszcz"] [Date "1979.??.??"] [Round "2"] [White "Sokolowski, Stanislaw"] [Black "Klaput, Edward"] [Result "0-1"] [ECO "B68"] [PlyCount "69"] 1. e4 c5 2. Nf3 Nc6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 d6 6. Bg5 e6 7. Qd2 a6 8. f4 Bd7 9. O-O-O Be7 10. Kb1 b5 11. e5 dxe5 12. fxe5 Nxe5 13. Qe1 Ng6 14. Nc6 Qc7 15. Nxe7 Nxe7 16. Bd3 Bc6 17. Bxf6 gxf6 18. Qf2 f5 19. Rhf1 Qxh2 20. Qd4 Rg8 21. Rh1 Qxg2 22. Rxh7 Qg4 23. Qb6 Qg6 24. Rh2 Qg3 25. Rhd2 Qb8 26. Qd4 Qc7 27. Qf6 b4 28. Ne2 Nd5 29. Qh4 Rg4 30. Qh8+ Ke7 31. Qh7 Ne3 32. Re1 Qa5 33. Qh6 b3 34. axb3 Qxd2 35. Rc1 0-1