![]() fot. Gerhard Hund (2012) |
Jerzy Konikowski
- ur. 24 stycznia 1947 w Bytomiu
- mistrz FIDE (1983)
- mistrz krajowy w grze korespondencyjnej (1973)
- mistrz krajowy w kompozycji szachowej (1974)
- problemista szachowy
- sędzia i trener szachowy
- publicysta i autor książek szachowych
- od 1981 reprezentant Niemiec (posiada podwójne obywatelstwo)
- http://www.konikowski.net/
Osiągnięcia szachowe:
Reprezentant Polski w turniejach drużynowych
- Drużynowe Mistrzostwa Armii Zaprzyjaźnionych (1 raz, 1 medal)
- Warszawa 1969 – V szach. (1/2),
srebrny medal wspólnie z drużyną
- Warszawa 1969 – V szach. (1/2),
Reprezentant Polski w meczach międzypaństwowych
- Ystad 1967 – mecz juniorów Szwecja–Polska (III szach., 2/2)
Indywidualne Mistrzostwa Polski (2 finały w latach 1977–1979)
- Piotrków Tryb. 1977 – L m. (5½/13) [system szwajcarski]
- Tarnów 1979 – XXVIII m. (7/13) [system szwajcarski]
Drużynowe Mistrzostwa Polski (1 medal)
brązowy (Lublin 1979)
Indywidualne Mistrzostwa Polski w szachach błyskawicznych (1 medal)
brązowy (Bydgoszcz 1975)
- IV m. (Lubliniec 1972)
- V m. (Poznań 1970)
- IX m. (Łódź 1973)
- XI m. (Częstochowa 1977)
- dwukrotnie XII m. (Kielce 1968, Łódź 1974)
Drużynowe Mistrzostwa Polski w szachach błyskawicznych (2 medale)
złoty (Łódź 1973)
brązowy (Lubliniec 1972)
Indywidualne Mistrzostwa Wojska Polskiego (1 medal)
złoty (Warszawa 1969)
Indywidualne Mistrzostwa Polski juniorów (1 medal)
brązowy (Wisła 1967 – U20)
- IV m. (Goleszów 1965 – U20)
- VI m. (Polanica-Zdrój 1966 – U20)
Wybrane sukcesy w innych turniejach
- 1967 – II m. w Bydgoszczy (mistrzostwa województwa bydgoskiego), III m. w Tleniu (Memoriał Henryka Szapiela)
- 1968 – dz. I m. w Augustowie (Puchar Podlasia), dz. I m. w Lublinie (PKWN, open), I m. w Bydgoszczy (mistrzostwa województwa bydgoskiego)
- 1969 – I m. w Bydgoszczy (mistrzostwa województwa bydgoskiego)
- 1970 – dz. I m. w Solinie (V Puchar Bieszczadów), II m. w Toruniu (mistrzostwa województwa bydgoskiego), dz. II m. w Lublinie (PKWN, open)
- 1971 – II m. w Ustrzykach Dolnych (VI Puchar Bieszczadów)
- 1972 – dz. I m. w Krakowie (półfinał MP, grupa A), II m. w Solinie (VII Puchar Bieszczadów)
- 1981 – II m. w Dortmundzie (Szachowe Dni Dortmundu, turniej mistrzowski)
- 1982 – III m. w Dortmundzie (Szachowe Dni Dortmundu, turniej mistrzowski)
- 1984 – II m. w Dortmundzie (Szachowe Dni Dortmundu, turniej mistrzowski)
- 1988 – I m. w Kawali (open)
- 2005-2006 – dwukrotnie I m. w Polonijnych Mistrzostwach Niemiec w szachach szybkich
Najwyższe rankingi w karierze
- FIDE – 2400 (1 stycznia 1981)
- ICCF – 2406 (2006/2)
Mistrzostwa Polski w kompozycji szachowej (5 medali)
2 srebrne (w dziale dwuchodówek – 1967-1970, w dziale samomatów – 1967-1970)
3 brązowe (w dziale dwuchodówek – 1965-1966 i 1971-1973, w dziale matów pomocniczych – 1965-1970)
Indywidualne Mistrzostwa Polski w szachach korespondencyjnych
- 11. finał (1968–1969) – XVII m. (0/16)
- Z powodu powołania do wojska musiał, po wykonaniu kilku posunięć, wycofać się z turnieju (wszystkie partie zostały zaliczone jako przegrane w wyniku przekroczenia czasu).
- 16. finał (1973–1975) – VII m. (8½/16)
Wybrane sukcesy w szachach korespondencyjnych
- 1970-1973 – I m. w I Memoriale Sergiusza Czerniakowa
- 1977-1982 – reprezentant Polski na VIII Olimpiadzie ICCF (XII m., V szach., 3½/12)
- 1978-1983 – reprezentant Polski na I Drużynowych Mistrzostwach Europy (IX m., V szach., 1½/8)
- W latach 1978–1981 piastował stanowisko trenera kadry PZSzach i z braku czasu (częste wyjazdy na turnieje) musiał poddać większość partii z powyższych turniejów.
- 1993-1998 – VII m. w XLVIII Indywidualnych Mistrzostwach Europy (8/14)
- 2004–2006 – I m. w I Memoriale Bogdana Śliwy
Wybrane osiągnięcia trenerskie
- W Bydgoszczy trenował Lidię Fentzel, która była dwukrotną mistrzynią Polski juniorek w latach 1967 i 1969. W latach 1976–1977 kształcił się na AWF w Warszawie i uzyskał tytuł zawodowego trenera II klasy. W 1977 został zaangażowany do szkolenia kadry juniorów w Częstochowie. Jego podopiecznymi zostali przyszli reprezentanci kraju i olimpijczycy Roman Tomaszewski, bracia Artur i Bogusław Sygulscy oraz Jacek Flis. W plebiscycie Gazety Częstochowskiej znalazł się dwukrotnie (1980 i 1981) w piątce najlepszych trenerów w częstochowskim sporcie. W latach 1978–1981 był trenerem kadry Polskiego Związku Szachowego. Na olimpiadzie szachowej w La Valletcie (Malta) w 1980 kierowana przez niego drużyna kobieca zdobyła brązowy medal, jeden z dwóch zdobytych przez polskie szachistki w powojennej historii występów na olimpiadach.
- W okresie 1999–2000 brał trzykrotnie udział w sesjach Młodzieżowej Akademii Szachowej. Propagator treningu wirtualnego, jako uzupełniającej formy szkolenia. W latach 1999–2003 współpracował z Mistrzem Polski, Radosławem Wojtaszkiem. W 2002 został wydelegowany przez PZSzach z grupą młodzieżową (Radosław Wojtaszek, Kamil Mitoń i Agnieszka Matras) na Mistrzostwa Świata juniorów w Indiach. W marcu 2003 po obronie pracy kontrolnej i zdaniu egzaminu przed państwową komisją, został mu przyznany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu w Warszawie tytuł trenera I klasy.
- Od 1986 posiada trenerską A-licencję, najwyższą w Niemczech. Wielokrotnie był angażowany przez Niemiecką Federację Szachową do prac szkoleniowych z kadrą juniorek i juniorów, m.in. w 1997 był trenerem Arkadija Naiditscha, przez wiele lat najsilniejszego szachisty Niemiec. Przez 15 lat był trenerem kadry młodzieżowej Północnej Nadrenii-Westfalii. W latach 2006–2011 był trenerem kadry niemieckich szachistów niesłyszących.
Publicystyka szachowa
- Autor blisko 200 książek o tematyce szachowej, wydanych m.in. w Niemczech, Polsce, Stanach Zjednoczonych, Włoszech, Republice Czeskiej, Hiszpanii, Luksemburgu, Holandii i Rosji. Zobacz pełną listę publikacji Jerzego Konikowskiego.
- W latach 1998–1999 redaktor naczelny Kwartalnika Teoretycznego wydawanego przez wydawnictwo „Penelopa”. Członek Polskiego Stowarzyszenia Autorów, Dziennikarzy i Tłumaczy w Europie A.P.A.J.T.E oraz Stowarzyszenia Autorów Niemieckich „Das Wort” z siedzibą w Monachium.
- Wieloletni współpracownik polskich i zagranicznych periodyków szachowych, m.in.: Sahovski Informator, Chess Base Magazin, New in Chess (Yearbook), Correspondence Chess Yearbook, The Chess Player-Der Schachspieler, Schach-Report, Deutsche Schachblätter, Deutsche Schachzeitung, Gambit-Revue, Fernschach, Fernschachpost, PAT, SZACH, Szachy/Chess, Szachy, Szachista, Magazyn Szachista, Panorama Szachowa, Poradnik Szachisty.
- Prowadził kąciki szachowe w m.in.: w Przeglądzie Tygodnia, Gazecie Południowej oraz Naszym Słowie.
Inne informacje
- Przez pewien okres swojej kariery posiadał 3 tytuły mistrza krajowego (w grze bezpośredniej – nadany w 1972, korespondencyjnej – nadany w 1973 oraz kompozycji – nadany w 1974), dopóki w 1983 nie zdobył tytułu mistrza FIDE (po wypełnieniu dwóch norm w turniejach międzynarodowych).
- W 1973 odznaczony Złotą Odznaką Honorową Polskiego Związku Szachowego.
- W latach 2017–2018 członek Komisji Młodzieżowej PZSzach.
- Od wielu lat zajmuje się badaniem teorii debiutów i owoce swej pracy w tym zakresie opublikował w wielu książkach oraz artykułach. Analizował wraz z angielskim mistrzem Otto Hardym gambit w partii hiszpańskiej po ruchach 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Gc5 4.c3 d5!?, znany w teorii debiutów jako gambit Konikowski-Hardy.
- Odznaczony srebrną honorową odznaką Niemieckiej Federacji w grze korespondencyjnej (2008) oraz srebrną honorową odznaką Niemieckiej Federacji w kompozycji szachowej (2006).
- W Polsce był jedynym szachistą z tytułem mistrza krajowego w grze normalnej, korespondencyjnej oraz kompozycji.
- Jako problemista szachowy opublikował około 400 zadań, z czego przeszło 100 zostało wyróżnionych na konkursach międzynarodowych. W specjalistycznych Albumach FIDE znalazło się jego 8 utworów.
Czarne posiadają wieżę więcej, ale po oczywistym 1.e7 znalazły się one w trudnej sytuacji. Strategia ich obrony będzie polegała więc na grze na pata. Najpierw trzeba się pozbyć zbędnego pionka 1… a1H Nie ratuje też drugi wariant: 1… Wd8 2.ed8H a1H 3.H:b8+! (po 3.G:a1? byłby pat) 3… K:b8 4.G:a1 Ka8 5.Gf6 Kb8 6.Gd8 Ka8 7.Gb6 i białe wygrywają. 2.G:a1 Wd8 3.ed8S! Tylko tak! Po postawieniu na d8 hetmana lub wieży byłby pat. Natomiast po 3.ed8G? czarne ratują się znanym sposobem: 3… Ge5! 4.Gf6 (4.G:e5 pat) 4… Gc7 5.Gac3 Ge5 6.Gd4 Gf4 7.Gf2 Gg3 8.Ge3 Gf4 9.Ged4 Ge5 itd. 3… Ge5 4.S:c6! Oczywiście gońca nie można zabić wobec pata. 4… G:a1 5.S:a7 Białe mają dwa pionki więcej , ale walka nie została jeszcze zakończona… 5… Gd4 6.Sc8! Tylko tak! Po błędnym 6.c6? czarne ratują się znanym patem: 6… G:a7 7.c7 Gb8! 8.c8H. 6… G:c5 7.Sb6+ G:b6 (po 7… Kb8 8.Sd7+ i białe wygrywają gońca) 8.ab6 Kb8 9.b7 Kc7 10.Ka7 i biały pionek osiąga pole przemiany.
Kto by pomyślał, iż w toku gry znikną z szachownicy wszystkie figury i pionek z a5 zamieni się na polu b8 w hetmana?
Szachowe relacje rodzinne
- żona: Sylwia Konikowska (szachistka)