 źródło: archiwum Mirosława Gnieciaka (2015) |
Ludwik Kamiński
- ur. 15 stycznia 1925 w Słonimie
- zm. 26 września 2019 w Pszczynie
- sędzia szachowy I klasy
- działacz i instruktor szachowy
- II kategoria szachowa [II+]
Wspomnienie |
Ludwik Kamiński urodził się 15 stycznia 1925 roku w Słonimie na Ziemi Nowogródzkiej (obecnie Białoruś) w rodzinie rolniczej. Ojciec Ludwika ponadto był drobnym przedsiębiorcą zajmującym się przewozami poczty miejskiej, a także opiekunem społecznym i radnym miejskim.
Będąc uczniem III klasy szkoły podstawowej, Ludwik Kamiński w wieku 9 lat zachorował na szkarlatynę – której epidemia panowała wówczas w Słonimie – i całkowicie utracił słuch. Rodzice nie byli zdolni do pokrycia kosztów internatu i przejazdów związanych z edukacją w szkole dla głuchych w Wilnie lub Warszawie. Był samoukiem uczącym się z książek szkolnych i zeszytów swojej siostry Reginy. Ponadto dzięki siostrze w krótkim okresie czasu opanował język rosyjski – co wykorzystał w roku 1956 tłumacząc artykuł Piotra Romanowskiego „O realizacji przewagi materialnej”, zamieszczony w nr 1–4 miesięcznika „Szachy”.
W wieku 12 lat w Klubie Pocztowym w Słonimie poznał tajniki gry szachowej, która od tej pory stała się ważną częścią Jego życia, a przede wszystkim doskonałym remedium rehabilitacji życiowej. Okres II wojny światowej to los polskiego zesłańca. Najpierw NKWD deportowało ojca Ludwika do Sowieckiej Republiki Komi, a następnie On sam z matką i siostrą udał się bydlęcymi wagonami w półtoramiesięczną podróż do wsi Olgówka w Republice Kazachskiej, gdzie doświadczył głodu i zimna. W trakcie 6-letniej zsyłki na dziełach Karola Marksa pisał swój pamiętnik, który w roku 2018 został wydany w formie książki pt. „Wspomnienia dziecka – zesłańca z Kazachstanu”.
Ojciec Ludwika, ciężko chory, opuścił Związek Sowiecki z Armią Generała Andersa i skierowany został do Anglii na szkolenie rekrutów, gdzie w roku 1942 zmarł. 21-letni Ludwik z matką i siostrą w roku 1946 został repatriowany do Łobeza koło Szczecina, gdzie znalazł pracę w Państwowym Gospodarstwie Rolnym „Suliszewice”. Odnalezienie krewnych ze Słonimia skutkowało przeprowadzką do Chorzowa. Ludwik Kamiński znalazł tu pracę w Chorzowskiej Wytwórni Konstrukcji Stalowych „Konstal”, jako pomocnik kowala. Dzięki pomocy Zarządu Głównego Polskiego Związku Głuchych (PZG) uzyskał kwalifikacje kreślarza technicznego.
W roku 1950 Ludwik Kamiński zawarł związek małżeński z Gertrudą Polczyk i przeprowadził się do Pszczyny, gdzie mieszka do chwili obecnej. W trakcie pracy w Zakładzie Produkcji Urządzeń Mechanicznych „ELWO” w Pszczynie uczęszczał do Zaocznego Technikum Mechaniczno-Energetycznego w Bielsku-Białej i zdał maturę będąc pierwszym niesłyszącym na Śląsku, który zdał maturę w szkole ogólnodostępnej.
Jeszcze mieszkając w Chorzowie zaczął pracować społecznie jako sekretarz Śląskiego Klubu Sportowego Głuchoniemych i powołał pierwszą w Polsce Sekcję Szachową Głuchych. Opiekunem tej sekcji i jednocześnie trenerem został Roman Bąk, Prezes Śląskiego Związku Szachowego. Korzystając z doświadczenia Romana Bąka był inicjatorem i współorganizatorem I Szachowych Mistrzostw Polski Głuchych – Warszawa 1951. Uczestniczył w nich również jako zawodnik, ale nie odniósł dużych sukcesów. Współpraca z Romanem Bąkiem służyła zarówno podnoszeniu poziomu gry, jak i organizacji imprez szachowych dla głuchych i głuchoniemych.
Przy pomocy Romana Bąka w roku 1954 Ludwik Kamiński zorganizował w Katowicach (wówczas Stalinogród) I Drużynowe Szachowe Mistrzostwa Polski Głuchych, w których udział wzięło szesnaście 3-osobowych drużyn. Kolejność w tych rozgrywkach była następująca: 1. Warszawa (J.Żak, J.Migdalski, Twarowski), 2.Śląsk I (J.Słomka, M.Konieczny, H.Mrzigod), 3. Śląsk II (w którym grał L.Kamiński). Ukoronowaniem działalności społecznej w szachowym środowisku głuchych była organizacja udziału reprezentacji Polski Głuchych w II Drużynowych Szachowych Mistrzostwach Świata Głuchych (World Team Deaf Chess Championships) w Oberammergau (RFN, 10–13 lutego 1955). Reprezentacja Polski w składzie: B.Kulesza, J.Żak, L.Kamiński, J.Migdalski zajęła III miejsce – wyprzedzona przez Niemcy i Holandię, a Ludwik Kamiński na swojej szachownicy uzyskał wynik 3 pkt z 5 partii.
Rok 1955, oprócz sukcesów organizacyjnych, przyniósł także sukcesy sportowe – w II Indywidualnych Szachowych Mistrzostwach Polski Głuchych Ludwik Kamiński, zdobywając IV miejsce, znalazł miejsce w czołówce szachistów niesłyszących. Wyniki w kolejnych latach potwierdzały progres – w III Indywidualnych Szachowych Mistrzostwach Polski Głuchych pozwolił się wyprzedzić tylko Januszowi Żakowi. Z kolei rok 1958 uświetniony został srebrnym medalem Drużynowych Mistrzostw Świata Głuchych w Londynie (18–23 maja 1958). Drużyna grała w składzie: Janusz Żak, Juliusz Smołka, Mieczysław Matuszczak, Paweł Brachaczek i Ludwik Kamiński (kolejność z IV Indywidualnych Szachowych Mistrzostw Polski Głuchych). Ludwik Kamiński był rezerwowym (3 pkt z 3 partii) i pełnił funkcję kapitana drużyny.
Dwa lata później, w roku 1960, na V Indywidualnych Szachowych Mistrzostwach Polski Głuchych Ludwik Kamiński powtórzył swój sukces z roku 1957, zdobywając tytuł Vice-Mistrza Polski, wyprzedzony tylko przez Janusza Żaka. Od tego czasu grał on prawie we wszystkich turniejach o Mistrzostwo Polski Głuchych lub Niesłyszących, praktycznie stale plasując się w czołówce uczestników – czego przykładem jest to, że w roku 2015, jako 90-latek, zdobył w Indywidualnych Szachowych Mistrzostwach Polski Niesłyszących 5 pkt na dystansie 9 rund.
Udział w turniejach o Mistrzostwo Polski Niesłyszących, Turniejach szachowych Osób Niepełnosprawnych oraz Integracyjnych Turniejach Szachowych stanowił tylko część zaangażowania Ludwika Kamińskiego w życie szachowe osób niesłyszących. Był organizatorem Kół Polskiego Związku Głuchych w Chorzowie, Rudzie Śląskiej, Lipinach (obecnie dzielnica Świętochłowic), Katowicach, Rybniku i Pszczynie. Był Prezesem Śląskiego Klubu Sportowego Głuchoniemych, a w latach 70-tych i 80-tych ubiegłego wieku był organizatorem spotkań szachowych Głusi – Niewidomi oraz I i II Korespondencyjnych Szachowych Mistrzostw Polski Głuchych.
Nigdy nie zapomniał o rodzinnym Słonimie – w latach 1991–1997 organizował w Polsce kolonie dla dzieci z dawnych Kresów Wschodnich, woził dary (głównie lekarstwa i książki), za co otrzymał Statuetkę Super Wolontariusza.
Ludwik Kamiński był:
- Honorowym Członkiem Polskiego Związku Głuchych,
- Honorowym Członkiem Polskiego Związku Sportowego Głuchych,
- Honorowym Członkiem Pszczyńskiego Stowarzyszenia Szachowego,
- Honorowym Członkiem Śląskiego Klubu Sportowego Niesłyszących.
Za swoją działalność społeczną został odznaczony:
- Złotym Krzyżem Zasługi,
- Orderem Odrodzenia Polski,
- Krzyżem Sybiraka,
- Złotym Serduszkiem „DEUS CARITAS EST”.
Rok Jubileuszu 90-lecia przyniósł kolejne wyróżnienia:
- Złotą Odznakę Honorową Polskiego Związku Szachowego,
- z okazji 80-lecia Śląskiego Związku Szachowego Podziękowanie za zasługi dla rozwoju szachów w Województwie Śląskim,
- nominację do Nagrody im. Jana Rodowicza „Anody” 2015 w kategorii: postawa życiowa stanowiąca wzór do naśladowania dla młodych pokoleń,
- Polski Związek Głuchych, Klub Sportowy Głuchych HETMAN w Łukowie, Urząd Miejski w Pszczynie i Pszczyńskie Stowarzyszenie Szachowe zorganizowały w dniach 14–19 lipca 2015 roku. Międzynarodowy Turniej Niesłyszących z okazji Jubileuszu 90-lecia urodzin Ludwika Kamińskiego, w którym wzięło udział 50 uczestników z kraju i zagranicy.
Pomimo ukończonych 93 lat doskonale obsługuje komputer i utrzymuje internetowe kontakty ze znajomymi i niesłyszącymi z kraju oraz zagranicy.
12 marca 2018 roku w Muzeum Militarnych Dziejów Śląska w Pszczynie odbyła się promocja książki autorstwa Ludwika Kamińskiego „Wspomnienia dziecka – zesłańca z Kazachstanu”. Laudację wygłosił prof. dr hab. Marian Małecki z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szachy klasyczne |
Reprezentant Polski w turniejach drużynowych
- Drużynowe Mistrzostwa Świata niesłyszących (2 razy, 2 medale)
- Oberammergau 1955 – III szach. (3/5),
brązowy medal wspólnie z drużyną - Londyn 1958 – V szach. (3/3),
srebrny medal wspólnie z drużyną
- Oberammergau 1955 – III szach. (3/5),
Reprezentant Polski w meczach międzypaństwowych niesłyszących
- Wrocław 1962 – Polska–NRD (V szach., 1½/2)
Indywidualne Mistrzostwa Polski niesłyszących (2 medale)
- 2 srebrne (Warszawa 1957, Bielsko-Biała 1960)
Drużynowe Mistrzostwa Polski niesłyszących (1 medal)
- brązowy (Katowice 1954)
Ranking FIDE |
Najwyższy ranking w karierze
- szachy klasyczne – 1928 (2003-04)
Strony internetowe |