 źródło: archiwum Tomasza Steifera |
Marian Steifer
- ur. 9 sierpnia 1889 w Bolechowie (ukr. Болехів, przed wojną woj. stanisławowskie)
- zm. prawdopodobnie w 1945 w Budapeszcie
- szachista i działacz okresu międzywojennego
- pułkownik dyplomowany
Szachowa biografia |
Po raz pierwszy w turnieju szachowym wystąpił w lecie 1914 r., uczestnicząc w mistrzostwach Lwowa (11. miejsce z wynikiem 8½/24, turniej dwukołowy, 1. Piotrowski – 19, 2. Popiel – 18½, 3. Gross – 17). Następnie w jego występach sportowych nastąpiła długa przerwa. Po wybuchu I wojny światowej został powołany w szeregi C.K. armii austriackiej i pełnił służbę na froncie włoskim. Za czyny bojowe otrzymał niemiecki Krzyż Żelazny II klasy i cztery odznaczenia austriackie. W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego. Bronił Lwowa, następnie dowodził kompanią saperów i brał udział w wojnie bolszewickiej; za wojenne zasługi został nagrodzony Krzyżem Walecznych. W 1921 r. ukończył Szkołę Sztabu Generalnego. W latach 1924–1928 był szefem Ekspozytury Oddziału II (wywiad i kontrwywiad) w Poznaniu.
W tym czasie aktywnie włączył się do życia szachowego w stolicy Wielkopolski (był m.in. dwukrotnym mistrzem Poznania, w latach 1927 i 1930), a jego partie drukowały miejscowe gazety. W 1926 r., jako delegat środowiska poznańskiego, uczestniczył w Warszawie w zjeździe założycielskim Polskiego Związku Szachowego. W 1929 r. reprezentował Poznań podczas Drużynowych Mistrzostw Polski w Królewskiej Hucie, uzyskując na szachownicy rezerwowej 2 pkt z pięciu partii. Był również reprezentantem Poznania w meczach z Gnieznem i Wrocławiem. Uczestniczył w kilku pokazach symultanicznych, m.in. w 1928 r. przegrał z Aleksandrem Alechinem, ale w 1935 r. pokonał innego czołowego szachistę świata – José Raúla Capablankę.
Pod koniec 1930 r. pułkownik Steifer z rodziną (żona i trójka dzieci) został przeniesiony do Warszawy, gdzie czynnie uczestniczył w działalności organizacyjnej, biorąc ponadto udział w turniejach Warszawskiego Towarzystwa Zwolenników Gry Szachowej. W 1932 r. otrzymał Krzyż Kawalerski Polonia Restituta. Od 1933 r. pełnił funkcję kapitana związkowego w Polskim Związku Szachowym i towarzyszył reprezentacji Polski na kilku olimpiadach. Działał w Radzie Naczelnej PZSzach (pełniąc funkcję wiceprezesa), jak również we władzach Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Był sędzią głównym finałów Indywidualnych Mistrzostw Polski mężczyzn w Warszawie (1935) oraz Juracie (1937, wspólnie z Dawidem Przepiórką), jak również finału Indywidualnych Mistrzostw Polski kobiet (Warszawa 1937, wspólnie z H. Salzmanem). Przyczynił się do ożywienia życia szachowego w strukturach wojskowych, organizując turnieje dla podoficerów i oficerów. Prowadzona przez niego rubryka szachowa w dzienniku „Polska Zbrojna” uchodziła za jedną z najlepszych w kraju.
Po wybuchu II wojny światowej udał się do Zamościa, a następnie do Lwowa, biorąc udział w walkach obronnych miasta. Aresztowany przez Armię Czerwoną, uciekł z transportu kolejowego i w październiku 1939 r. przedostał się na Węgry, gdzie w maju 1940 r. , w związku z dawną znajomością z węgierskim ministrem spraw wojskowych, został mianowany Przedstawicielem Wojska Polskiego Internowanego w Królestwie Węgier. W 1941 r. został pomówiony o prowadzenie bez upoważnienia rozmów politycznych z władzami węgierskimi, a w marcu 1942 r. zwolniony ze stanowiska i przetrzymywany w obozie dla internowanych. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Budapesztu w 1945 r. został aresztowany przez NKWD, po czym wszelki ślad po nim zaginął. Symboliczny grób pułkownika Mariana Steifera znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 303-6-30).
Dziękuję Tomaszowi Lissowskiemu za pomoc w napisaniu biogramu
Bibliografia:
| ● Tadeusz Wolsza: Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy… Słownik biograficzny szachistów polskich (t. I), DiG, Warszawa 1995 |
| ● Tadeusz Wolsza: Wojenne losy pułkownika Steifera, „Szachista” 1996, nr 7, s. 202 |
| ● Felietony Szachowej Vistuli: Sprawa pułkownika Steifera |
| ● Wikipedia: Marian Steifer |