Memoriał Kazimierza Makarczyka – rozgrywany w latach 1978–1989, 1999–2000 oraz od 2007 w Łodzi międzynarodowy turniej szachowy, poświęcony pamięci mistrza międzynarodowego Kazimierza Makarczyka, olimpijczyka i wielokrotnego medalisty Indywidualnych Mistrzostw Polski. Do 1989 turnieje rozgrywane były systemem kołowym. Najsilniej obsadzone i najliczniejsze były trzy pierwsze edycje. Oprócz turniejów głównych, odbywały się również turnieje B lub otwarte.
Po 10 latach przerwy, w 1999 i 2000 odbyły się dwa kolejne turnieje memoriałowe, ale w nowej formule – jako turnieje open, w tempie szachów szybkich (P-15). W nazewnictwie tych turniejów zachowano kolejność numeracji zgodną z poprzednimi edycjami.
W 2007 Memoriały Kazimierza Makarczyka powróciły na szachową mapę Polski, z tym że z nową, liczoną od początku, numeracją. Również te turnieje rozgrywane są w formule otwartej, tempem szachów szybkich (P-15, P-10+5″).
Zwycięzcy Memoriałów:
| 1 | 1978 | 1. IM Wencisław Inkiow (BUL) – 9½/15 2. Knut Helmers (NOR) – 9/15 3-4. IM Peter Lukacs (HUN), Andrzej Łuczak – 8½/15 |
| 2 | 1979 | 1-2. GM Ivan Farago (HUN), Juzefs Petkēvičs (URS) – 9½/15 3. IM Wencisław Inkiow (BUL) – 9/15 |
| 3 | 1980 | 1. GM Ivan Farago (HUN) – 10½/15 2-4. Andriej Charitonow (URS), IM Mark Cejtlin (URS), GM Ljuben Spasow (BUL) – 9½/15 |
| 4 | 1983 | 1-2. Mieczysław Bakalarz, Lajos Gyorkos (HUN) – 7/11 3. FM Thomas Pähtz (DDR) – 6½/11 |
| 5 | 1984 | 1. IM Ivan Hausner (CSR) – 8½/11 2. Zbigniew Księski – 7½/11 3-4. IM Alois Lanc (CSR), IM Andrzej Łuczak – 6½/11 |
| 6 | 1985 | 1. IM Atilla Groszpeter (HUN) – 9/12 2. Robert Kuczyński – 8/12 3-4. FM Franz Hoelzl (AUT), IM Marek Hawełko – 7½/12 |
| 7 | 1986 | 1-2. FM Tadeusz Żółtek, Tomasz Rakowiecki – 8½/13 3. Henryk Sobura – 8/13 |
| 8 | 1987 | 1-2. FM Rolando Redzepagić (YUG), Nenad Aleksić (YUG) – 9/13 3-4. FM Tadeusz Żółtek, FM Andrzej Maciejewski – 7½/13 |
| 9 | 1988 | 1-3. Karsten Volke (DDR), Andrzej Rosiak, FM Vlatko Bogdanovski (YUG) – 8½/13 |
| 10 | 1989 | 1-4. Andrzej Rosiak, FM Matthias Womacka (DDR), Marek Zieliński, FM Vlatko Petkovski (YUG) – 8½/13 |
| 11 | 1999 | 1. GM Michał Krasenkow – 8/9 2-4. GM Jacek Gdański, FM Zbigniew Pyda, IM Mirosław Grabarczyk – 7½/9 |
| 12 | 2000 | 1. IM Krzysztof Żołnierowicz – 8/9 2-4. FM Władimir Wieremiejczik (BLR), IM Bogdan Grabarczyk, Leonid Gorin (RUS) – 7/9 |
| 1 | 2007 | 1-5. GM Spartak Wysoczin (UKR), GM Bartłomiej Heberla, GM Orest Grycak (UKR), IM Klaudiusz Urban, FM Marcin Tazbir – 7/9 |
| 2 | 2008 | 1-4. GM Tomasz Markowski, IM Martyn Krawciw (UKR), GM Łukasz Cyborowski, IM Marcin Tazbir – 7/9 |
| 3 | 2009 | 1-4. GM Paweł Czarnota, GM Krzysztof Jakubowski, GM Paweł Jaracz, FM Zbigniew Strzemiecki – 7/9 |
| 4 | 2010 | 1-2. GM Bartłomiej Heberla, FM Petro Golubka (UKR) – 7½/9 |
| 5 | 2012 | 1-2. IM Marcin Tazbir, Marek Kosiorek – 7½/9 3. Maciej Nurkiewicz – 7/9 |
| 6 | ? | |
| 7 | 2016 | 1-2. IM Krystian Kuźmicz, GM Bartłomiej Heberla – 7½/9 3. IM Siergiej Chamicki (BLR) – 7/9 |