Mistrzostwa Świata kobiet w szachach – po raz pierwszy rozegrane zostały w 1927.
Do 1939 mistrzostwa świata kobiet rozgrywane były w czasie organizowanych przez Międzynarodową Federację Szachową olimpiad szachowych (w tym okresie odbyło się 7 turniejów i 2 mecze – we wszystkich zwyciężyła reprezentująca Anglię Czeszka, Vera Menchik). Polki uczestniczyły w mistrzostwach rozegranych w Warszawie (1935, Regina Gerlecka zdobył wówczas tytuł wicemistrzyni świata) oraz Sztokholmie (1937).
W drugiej połowie lat 40-tych FIDE wprowadziła nowe zasady, wzorowane na Mistrzostwach Świata mężczyzn i oparte na kilkuletnich cyklach. Na przełomie 1949/50 rozegrano w Moskwie turniej o mistrzostwo świata, z udziałem Róży Herman. W 1951 wprowadzono turnieje strefowe i turnieje pretendentek, od 1969 – turnieje międzystrefowe i mecze pretendentek, a od 1985 ponownie wprowadzono turnieje pretendentek, zamiast meczów (zasady rozgrywek zmieniały się wielokrotnie). W tym systemie największe sukcesy odniosły Krystyna Hołuj, Henryka Konarkowska oraz Agnieszka Brustman, które awansował do turniejów pretendentek. W 2000 wprowadzono mistrzostwa świata systemem pucharowym, a od 2011 rozgrywane są również mecze o tytuł mistrzyni świata (przemiennie z turniejami KO). W tych rozgrywkach Polki czterokrotnie awansowały do 1/8 finału: Joanna Dworakowska (2001), Iweta Radziewicz (2006), Monika Soćko (2012) oraz Jolanta Zawadzka (20018). W 2021 w rozgrywkach kobiet wprowadzono, podobnie jak wcześniej u mężczyzn, turnieje o Puchar Świata.
W Polsce odbył się turniej o mistrzostwo świata (Warszawa 1935) oraz czterokrotnie turnieje strefowe: w Krakowie (1957), Łodzi (1963), Bydgoszczy (1981) i Nadolu (1995).
- Zobacz też: Inne zestawienia z cyklu „Polacy na…”
Wyniki reprezentantek Polski
1935 | Warszawa (POL) | Mistrzostwa Świata (10) | Regina Gerlecka | 2 | 6½/9 |
Róża Herman | 7 | 3½/9 | |||
Natalia Kowalska | 9 | 1½/9 | |||
1937 | Sztokholm (SWE) | Mistrzostwa Świata (26) | Róża Herman | 10 | 7/14 |
Regina Gerlecka | 14 | 7/14 | |||
Barbara Flerow-Bułhak | 17 | 6½/14 | |||
1949/50 | Moskwa (URS) | Mistrzostwa Świata (16) | Róża Herman | 16 | 3/15 |
1954 | Lipsk (DDR) | turniej strefowy (14, awans 3) | Krystyna Hołuj | 3–4 | 8½/13 |
dogrywka (mecz) | K.Hołuj (+) – E.Kertész | 1 : 1 | |||
1955 | Moskwa (URS) | turniej pretendentek (20, awans 1) | Krystyna Hołuj | 16 | 6½/19 |
1957 | Kraków (POL) | turniej strefowy (13, awans 3) | Krystyna Hołuj | 3–4 | 7/12 |
Mirosława Litmanowicz | 9 | 6/12 | |||
Warszawa (POL) | dogrywka (mecz) | K.Hołuj – E.Kertész | 1 : 3 | ||
1960 | Sinaia (ROM) | turniej strefowy (14, awans 3) | Henryka Konarkowska | 3–5 | 8/13 |
Halina Szpakowska | 14 | 2½/13 | |||
Budapeszt (HUN) | dogrywka (mecz) E.Keller-Herrmann zrezygnowała z dogrywki |
H.Konarkowska – A.Nicolau | 2 : 2 | ||
1961 | Vrnjačka Banja (YUG) | turniej pretendentek (17, awans 1) H.Konarkowska dopuszczona jako rezerwowa |
Henryka Konarkowska | 11 | 7/16 |
1963 | Łódź (POL) | turniej strefowy (13, awans 3) | Henryka Konarkowska (+) | 2 | 8/12 |
Krystyna Radzikowska | 6 | 7/12 | |||
Mirosława Litmanowicz | 11 | 4/12 | |||
1964 | Suchumi (URS) | turniej pretendentek (18, awans 1) | Henryka Konarkowska | 8 | 10/17 |
1966 | Złote Piaski (BUL) | turniej strefowy (15, awans 3) | Krystyna Radzikowska | 8 | 7½/14 |
Mirosława Litmanowicz | 9 | 7/14 | |||
1969 | Veselí nad Moravou (CSR) | turniej strefowy (17, awans 3) | Krystyna Radzikowska (+) | 1 | 11½/16 |
1970 | Vrnjačka Banja (YUG) | turniej strefowy (14, awans 3) | Mirosława Litmanowicz | 9 | 6/13 |
1971 | Ochryda (YUG) | turniej międzystrefowy (18, awans 3) | Krystyna Radzikowska | 7 | 9½/17 |
1972 | Pernik (BUL) | turniej strefowy (14, awans 3) | Hanna Ereńska-Radzewska | 8 | 6½/13 |
1973 | Wijk aan Zee (NED) | turniej strefowy (18, awans 4) | Krystyna Radzikowska | 7 | 10½/17 |
1975 | Karlowe Wary (CZE) | turniej strefowy (18, awans 4) | Anna Jurczyńska | 12 | 8/17 |
Pula (YUG) | turniej strefowy (18, awans 4) | Hanna Ereńska-Radzewska | 11 | 8½/17 | |
1979 | Zalaegerszeg (HUN) | turniej strefowy, grupa A (10, do finału 5) | Grażyna Szmacińska | 5 | 5/9 |
Anna Jurczyńska | 7 | 4/9 | |||
turniej strefowy, grupa B (10, do finału 5) | Hanna Ereńska-Radzewska | 5 | 5/9 | ||
Małgorzata Wiese | 6 | 4½/9 | |||
turniej strefowy, finał (10, awans 5) | Hanna Ereńska-Radzewska | 8 | 4/9 | ||
Grażyna Szmacińska | 10 | 3½/9 | |||
1981 | Bydgoszcz (POL) | turniej strefowy (18, awans 5) | Hanna Ereńska-Radzewska (+) | 4 | 11/17 |
Agnieszka Brustman | 5–6 | 10/17 | |||
Grażyna Szmacińska | 9 | 9/17 | |||
Małgorzata Wiese | 15 | 6/17 | |||
Piotrków Trybunalski (POL) | dogrywka (mecz) | A.Brustman – E.Klímová | ½ : 2½ | ||
1982 | Bad Kissingen (FRG) | turniej międzystrefowy (16, awans 3) | Hanna Ereńska-Radzewska | 14 | 4/15 |
1985 | Wielkie Tyrnowo (BUL) | turniej strefowy (19, awans 5) | Agnieszka Brustman (+) | 2 | 12½/18 |
Małgorzata Wiese | 5–6 | 11/18 | |||
Hanna Ereńska-Radzewska | 8 | 10/18 | |||
Joanna Jagodzińska | 14 | 7/18 | |||
dogrywka (mecz) |
M.Wiese (+) – R.Bojadżijewa | 2½ : ½ | |||
Żeleznowodsk (URS) | turniej międzystrefowy (16, awans 3) | Agnieszka Brustman | 3–4 | 10/15 | |
dogrywka (mecz) | A.Brustman (+) – L.Zajcewa | 3 : 3 | |||
Hawana (CUB) | turniej międzystrefowy (14, awans 3) | Małgorzata Wiese (nie wystąpiła w wyniku błędów popełnionych w PZSzach – na czas nie zakupiono biletu lotniczego) |
– | – | |
1986 | Malmö (SWE) | turniej pretendentek (8, awans 1) | Agnieszka Brustman | 6 | 6½/14 |
1987 | Balatonföldvár (HUN) | turniej strefowy (17, awans 4) | Małgorzata Wiese-Jóźwiak | 8 | 8½/16 |
Hanna Ereńska-Radzewska | 10 | 8/16 | |||
Grażyna Szmacińska | 12 | 7½/16 | |||
Tuzla (YUG) | turniej międzystrefowy (18, awans 3) | Agnieszka Brustman | 3–4 | 11½/17 | |
dogrywka (mecz) | A.Brustman (+) – L.Siemionowa | 4 : 1 | |||
1988 | Ckaltubo (URS) | turniej pretendentek (8, awans 1) | Agnieszka Brustman | 6 | 5½/14 |
1989 | Brno (CSR) | turniej strefowy (18, awans 4) | Danuta Kłusek | 8 | 8½/17 |
Barbara Kaczorowska | 16 | 6½/17 | |||
Joanna Detko | 18 | 4½/17 | |||
1990 | Azow (URS) | turniej międzystrefowy (18, awans 3) | Agnieszka Brustman | 6 | 10/17 |
1991 | Hajdúszoboszló (HUN) | turniej strefowy, grupa A (8, do finału 3) | Czesława Grochot | 8 | 1½/7 |
turniej strefowy, grupa B (8, do finału 3) | Joanna Jagodzińska | 6 | 2/7 | ||
1993 | Timișoara (ROM) | turniej strefowy, grupa A (10, awans 2) | Agnieszka Brustman | 9 | 3/9 |
Małgorzata Bednarska | 10 | 3/9 | |||
turniej strefowy, grupa B (10, awans 2) | Monika Bobrowska | 9 | 3/9 | ||
Dżakarta (INA) | turniej międzystrefowy (39, awans 7) | Krystyna Dąbrowska | 14 | 7/13 | |
1995 | Nadole (POL) | turniej strefowy (22, awans 4) | Monika Bobrowska (+) | 2 | 6½/9 |
Magdalena Gużkowska | 10 | 4½/9 | |||
Joanna Dworakowska | 13 | 4/9 | |||
Liliana Leszner | 18 | 3½/9 | |||
Kiszyniów (MDA) | turniej międzystrefowy (52, awans 7) | Monika Bobrowska | 33 | 6/13 | |
1999 | Ostrawa (CZE) | turniej strefowy (26, awans 4) | Joanna Dworakowska | 2–5 | 6/9 |
Marta Zielińska | 2–5 | 6/9 | |||
Monika Bobrowska | 13 | 4½/9 | |||
Agnieszka Brustman | 14 | 4½/9 | |||
Iweta Radziewicz | 15 | 4½/9 | |||
dogrywka (4, awans 3) | Joanna Dworakowska (+) | 2–3 | 1½/3 | ||
Marta Zielińska (+) | 2–3 | 1½/3 | |||
2000 | Nowe Delhi (IND) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Joanna Dworakowska | II runda (32) | |
Marta Zielińska | II runda (32) | ||||
2001 | Moskwa (RUS) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Joanna Dworakowska | III runda (16) | |
Marta Zielińska | II runda (32) | ||||
Iweta Radziewicz | I runda (64) | ||||
Monika Soćko | I runda (64) | ||||
2004 | Elista (RUS) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Iweta Radziewicz | II runda (32) | |
Joanna Dworakowska | I runda (64) | ||||
Monika Soćko | I runda (64) | ||||
2006 | Jekaterynburg (RUS) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Iweta Radziewicz | III runda (16) | |
Monika Soćko | I runda (64) | ||||
Marta Zielińska | I runda (64) | ||||
2008 | Nalczyk (RUS) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Anna Gasik | II runda (32) | |
Monika Soćko | II runda (32) | ||||
Iweta Rajlich | I runda (64) | ||||
2010 | Antiochia (TUR) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Monika Soćko | II runda (32) | |
Jolanta Zawadzka | I runda (64) | ||||
Iweta Rajlich (zrezygnowała) | – | ||||
2012 | Chanty-Mansyjsk (RUS) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Monika Soćko | III runda (16) | |
Iweta Rajlich | I runda (64) | ||||
2015 | Soczi (RUS) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Monika Soćko | II runda (32) | |
2017 | Teheran (IRI) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Monika Soćko | I runda (64) | |
2018 | Chanty-Mansyjsk (RUS) | Mistrzostwa Świata KO (64) | Jolanta Zawadzka | III runda (16) | |
Monika Soćko | II runda (32) | ||||
2021 | Soczi (RUS) | Puchar Świata (103) | Jolanta Zawadzka | III runda (32) | |
Karina Cyfka | II runda (64) | ||||
Monika Soćko | II runda (64) | ||||
Klaudia Kulon | I runda (103) | ||||
Joanna Majdan | I runda (103) | ||||
. |