Polski Związek Szachowy
Strona internetowa: PZSzach.pl
Polski Związek Szachowy powstał 11 kwietnia 1926 w Warszawie podczas ogólnopolskiego zjazdu delegatów klubów, towarzystw szachowych oraz kilku zorganizowanych wcześniej okręgowych związków szachowych. Pierwszym prezesem PZSzach został Józef Żabiński. W statucie określono podstawowe zadania organizacji, m.in.: rozwój i popularyzacja szachów, kierowanie życiem szachowym w Polsce, reprezentowanie interesów polskich szachistów poza granicami kraju, koordynacja działalności klubów oraz wojewódzkich związków szachowych, organizowanie indywidualnych i drużynowych turniejów o mistrzostwo Polski w różnych grupach wiekowych. W 1927 Polski Związek Szachowy został przyjęty w poczet członków Międzynarodowej Federacji Szachowej (FIDE).
Po zakończeniu II wojny światowej PZSzach został reaktywowany 30 kwietnia 1946 i w tej formie istniał do końca 1950, kiedy został przekształcony w Sekcję Szachów Głównego Komitetu Kultury Fizycznej. Ponownie reaktywowany został w 1957.
Najwyższą władzą PZSzach jest Walne Zgromadzenie Delegatów, a bieżącą działalnością kieruje Zarząd, składający się z 9-11 członków, który wybierany jest na czteroletnie kadencje.
W kwietniu 2021 zmianie uległ logotyp PZSzach (uchwała nr 55/04/2021).
Prezesi PZSzach
- Józef Żabiński (1926–1928)
- Józef Rogoziński (1929–1935)
- Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski (1935–1938) – Wikipedia
- Witold Grabowski (1938–1939) – Wikipedia
- Zbigniew Miller (1946–1947)
- Stanisław Wojnarowicz (1947–1950)
- Czesław Krulisch (1950–1951)
- Zbigniew Miller (1952–1954)
- Jerzy Putrament (1954–1957)
- Stanisław Wojnarowicz (1957)
- Krzysztof Rolnik (1957–1960)
- Ferdynand Herok (1960–1962)
- Kazimierz Kryński (1962–1963)
- Jerzy Putrament (1963–1973)
- Stanisław Gabrielski (1973–1977) – Wikipedia
- Czesław Wiśniewski (1977–1979) – Wikipedia
- Krzysztof Kulesza (1979–1985)
- Stanisław Kania (1985–1988)
- Jacek Żemantowski (1988–2000)
- Stanisław Łobaziewicz (2000–2003)
- Przemysław Gdański (2003–2004)
- Janusz Woda (2004–2008)
- Jan Kusina (2008–2009)
- Tomasz Sielicki (2009–2013)
- Tomasz Delega (2013–2017)
- Adam Dzwonkowski (2017–2018)
- Radosław Jedynak (2018–)
Członkowie Honorowi PZSzach
- 1928: Józef Żabiński, Dawid Przepiórka, Samuel Rozenblat
- 1932: Józef Piłsudski
- 1935: Józef Rogoziński
- 1937: Kazimierz Sosnkowski, Kazimierz Glabisz, Kazimierz Piłsudski
- 1938: Bronisław Nakoniecznikow-Klukowski
- 1957: Marian Wróbel
- 1961: Kazimierz Makarczyk, Roman Bąk
- 1965: Wiktor Witkowski
- 1966: Tadeusz Tułasiewicz
- 1970: Franciszek Konarkowski
- 1973: Róża Herman, Jerzy Putrament, Henryk Swinarski
- 1976: Grzegorz Grzeban, Stefan Furs, Zbigniew Miller, Krystyna Radzikowska, Eugeniusz Rysak, Jerzy Sokołow, Stefan Witkowski
- 1980: Stanisław Gawlikowski, Władysław Litmanowicz, Zbigniew Nestorowicz, Ferdynand Pochowski, Wacław Turski
- 1983: Edward Dąbrowski
- 1985: Józef Gromadzki, Krzysztof Kulesza, Zygmunt Szymański, Kazimierz Wasilewski, Kazimierz Kuszewski
- 1988: Stanisław Gabrielski, Czesław Wiśniewski, Stanisław Kania, Czesław Krulisch, Jerzy Giżycki, Bogdan Śliwa
- 1993: Mieczysław Najdorf, Henryk Malinowski, Andrzej Filipowicz
- 1994: Zbigniew Czajka
- 1995: Stefan Brzózka, Jacek Żemantowski
- 1997: Ulrich Jahr
- 2000: Hanna Ereńska-Radzewska, Mirosław Gnieciak, Janusz Woda
- 2006: Anna Jurczyńska, Jan Frankiewicz, Jan Górski, Jan Macieja, Zygmunt Ryll, Ryszard Więckowski, Włodzimierz Schmidt
- 2008: Agnieszka Brustman, Ryszard Bernard, Jan Rusinek, Waldemar Tura, Eugeniusz Iwanow
- 2013: Tomasz Sielicki, Leopold Szwedowski, Piotr Zieliński
- 2016: Jerzy Moraś
- 2017: Tomasz Delega, Jan Kusina
- 2021: Waldemar Taboła
- 2022: Monika Soćko, Bartłomiej Macieja
- 2024: Andrzej Modzelan, Bartosz Soćko, Leszek Zega
Hetmany
 Laureaci nagród „Hetmany 2016”, fot. Marcin Jahr |
Hetmany to statuetki przyznawane przez Polski Związek Szachowy, które mają za zadanie w sposób szczególny wyróżnić sukcesy i zasługi osób, klubów bądź instytucji związanych ze środowiskiem szachowym w Polsce. Podsumowują miniony rok kalendarzowy. Mogą być przyznane za wyniki sportowe, osiągnięcia w działalności szachowej, a także wieloletni wkład w rozwój i popularyzację szachów. Gala wręczenia Hetmanów odbywa się zwykle podczas uroczystego rozpoczęcia finałów Indywidualnych Mistrzostw Polski kobiet i mężczyzn.
Hetmany zostały przyznane po raz pierwszy w 1999 (za rok 1998). Ich oryginalnym pomysłodawcą był Prezes PZSzach, Jacek Żemantowski. Kolejne dwie edycje obejmowały lata 1999 i 2000. Brakuje danych odnośnie uhonorowanych osób, oprócz:
- za rok 1998 – m.in. Stefan Gawlikowski (Dziennikarz Roku), Marek Matlak (Trener Roku), Kajetan Przysiecki (Sędzia Roku), Piotr Bobrowski (Działacz Roku),
- za rok 1999 – Monika Soćko, Michał Krasenkow, Marta Zielińska, Joanna Dworakowska, Krzysztof Jakubowski (wszyscy za osiągnięcia sportowe), Krzysztof Szcześniak (organizator MP do lat 20 w Trzebini), Mikołaj Bura (za organizację MP szkół podstawowych), „Polonia” Warszawa (najlepszy klub w kategorii seniorów), MKSz Rybnik (najlepszy klub w kategorii juniorów), Ryszard Bernard (najlepszy trener), Zenon Chojnicki (najlepszy sędzia), Piotr Bobrowski (najlepszy działacz), Marek Bartel (najlepszy działacz), Tadeusz Wolsza (autor szeregu prac z historii szachów), Mirosław Sośnicki (wydawca „Przeglądu Szachowego”), Marek Cegliński (dziennikarz sportowy „Rzeczpospolitej”, autor wielu publikacji o szachach).
- za rok 2000 – ?
Nagrody reaktywowano w roku 2011. Zgodnie z Regulaminem Przyznawania Hetmanów nadawane są one przez Kapitułę Hetmanów, w skład której wchodzą: członkowie Zarządu PZSzach, członkowie Komisji Rewizyjnej PZSzach, Prezesi wojewódzkich związków szachowych oraz byli Prezesi PZSzach.
Laureaci Hetmanów |
||||
| za rok 2010 | za rok 2011 | za rok 2012 | za rok 2013 | |
| Zawodnik Roku | Radosław Wojtaszek | Dariusz Świercz | Bartosz Soćko | Mateusz Bartel |
| Zawodniczka Roku | Monika Soćko | Karina Szczepkowska-Horowska | Jolanta Zawadzka | Karina Szczepkowska-Horowska |
| Trener Roku | Marek Matlak | Leszek Ostrowski | Marek Matlak | |
| Sędzia Roku | Leszek Zega | Andrzej Filipowicz | ||
| Sponsor Roku | Microsoft | Comarch S.A. | Budimex S.A. | Sygnity S.A. |
| Organizator Roku | Józef Chudy | Jan Kusina | Andrzej Dassuj | Agnieszka Fornal-Urban |
| Klub Roku | WASKO HetMaN Szopienice | Polonia Warszawa | Polonia Wrocław | Stilon Gorzów Wielkopolski |
| Dziennikarz Roku | Janusz Kalinowski | Jerzy Ziemacki | Katarzyna Kopeć-Ziemczyk | |
| Nagroda Specjalna | Bronisława Lubas | Andrzej Dadełło | Tomasz Sielicki | |
| Całokształt | Jan Macieja | Ryszard Bernard | Wojciech Zawadzki | Piotr Bobrowski |
| Fair Play | Mariola Wożniak | |||
| za rok 2014 | za rok 2015 | za rok 2016 | za rok 2017 | |
| Zawodnik Roku | Jan-Krzysztof Duda | Kacper Piorun | Radosław Wojtaszek | Jan-Krzysztof Duda |
| Zawodniczka Roku | Klaudia Kulon | Jolanta Zawadzka | Klaudia Kulon | Monika Soćko |
| Trener Roku | Leszek Ostrowski | Kamil Mitoń | Bartosz Soćko | Kamil Mitoń |
| Sędzia Roku | Michał Wejsig | Magdalena Judek | Magdalena Judek | |
| Sponsor Roku | Fundacja mBank | Totalizator Sportowy | Budimex SA | Lotto |
| Organizator Roku | Andrzej Dadełło | Piotr Murdzia Aleksander Miśta Grzegorz Miśta |
Łukasz Brożek | Śląski Związek Szachowy |
| Klub Roku | Polonia Wrocław | Rodło Opole | Akademia Szachowa Gliwice | WASKO Hetman GKS Katowice |
| Dziennikarz Roku | Program III Polskiego Radia | Krzysztof Jopek | Przemysław Jahr | Piotr Nguyen |
| Nagroda Specjalna | Biuro Edukacji M. St. Warszawy | Magdalena Proć-Czochra Andrzej Czochra |
Srebrna reprezentacja olimpijska kobiet (OL 2016) | Marcin Krupa Reprezentacja Polski mężczyzn (DMŚ 2017) |
| Całokształt | Maria Macieja | Tadeusz Nycz | Włodzimierz Schmidt | Hanna Ereńska-Barlo |
| Nauczyciel Roku | Urszula Góra | Paweł Pietrzykowski Waldemar Gałażewski |
Jolanta Katarzyna Dados | Andrzej Modzelan |
| Fair Play | Szymon Gumularz | |||
| za rok 2018 | za rok 2019 | za rok 2020 | za rok 2021 | |
| Zawodnik Roku | Jan-Krzysztof Duda | Reprezentacja Polski na DME Niewidomych i Niedowidzących | Łukasz Nowak | Jan-Krzysztof Duda |
| Zawodniczka Roku | Karina Szczepkowska | Monika Soćko | Klaudia Kulon | Oliwia Kiołbasa |
| Trener Roku | Bartosz Soćko | Kamil Mitoń | Bartosz Soćko | Jędrzej Długosz |
| Sędzia Roku | Tomasz Delega | Ryszard Królikowski | Tomasz Delega | Aleksander Sokólski |
| Sponsor Roku | Mokate | Mokate | Totalizator Sportowy – marka Lotto | Krajowa Spółka Cukrowa „Polski Cukier” |
| Organizator Roku | Fundacja im. Adolfa Anderssena | Leszek Zega | Andrzej Szewczak LXV LO z Oddziałami Integracyjnymi im. gen. J.Bema w Warszawie |
Maciej Cybulski |
| Klub Roku | Wieża Pęgów | LKSz GCKiP Czarna | UKS Rodło Opole | MUKS Stoczek 45 Białystok Biały Król Wisznia Mała |
| Dziennikarz Roku | Aleksander Roj | Marek Cegliński | Tomasz Lissowski | Zbigniew Pakleza |
| Nauczyciel Roku | Wiesława Walkowska | Krzysztof Krupa | Beata Symbor | Joanna Majdan |
| Nagroda Specjalna | Reprezentacja Wojska Polskiego w szachach | Arkadiusz Matczyński (projekt „Edukacja przez szachy”) |
Komisja Etyki PZSzach | Tomasz Żyźniewski (projekt „ChessManager”) |
| Całokształt | Ulrich Jahr | Janusz Szczęśniak | Leszek Zega | Andrzej Kądziołka |
| za rok 2022 | za rok 2023 | |||
| Zawodnik Roku | Radosław Wojtaszek | Mateusz Bartel | ||
| Zawodniczka Roku | Monika Soćko | Oliwia Kiołbasa | ||
| Trener Roku | Maciej Nurkiewicz | Marcin Tazbir | ||
| Sędzia Roku | Krzysztof Skiba | Michał Wejsig | ||
| Sponsor Roku | PGNiG Termika | Dr Irena Eris | ||
| Organizator Roku | Gwiazda Bydgoszcz | Jarosław Wiśniewski Kamila Urbańska Mikołaj Włoch |
||
| Klub Roku | Dwie Wieże Kraków | Wieża Pęgów | ||
| Dziennikarz Roku | Agata i Krzysztof Szeląg (Szachowe Co Nieco) | Tomasz Makowski | ||
| Nauczyciel Roku | Zofia Marks | Anna Mrozińska | ||
| Nagroda Specjalna | Anna Stolarczyk Michał Racis |
Benedykt Mroziński Katarzyna Dwilewicz |
||
| Całokształt | Paweł Flis | Jerzy Kostro | ||
Adres PZSzach
- Polski Związek Szachowy
ul. Marszałkowska 84/92
00-514 Warszawa
tel./fax: +48 22 841-41-92, +48 22 841-94-60
http: www.pzszach.pl
e-mail: biuro@pzszach.pl
Facebook | YouTube