Wybrane partie Andrzeja Kwileckiego 15/10/2019 Autor Przemysław Jahr Wybrane partie Andrzeja Kwileckiego wyboru dokonał Przemysław Jahr, komentarze przepisał Ulrich Jahr zobacz: partie polskich szachistów Po kliknięciu na dowolne posunięcie otworzy się okienko z szachownicą (można je dowolnie przesuwać oraz zmieniać jego rozmiar). Wybrane partie Andrzeja Kwileckiego1. A.Kwilecki – A.Bloch, 19502. Nowak – A.Kwilecki, 19523. A.Kwilecki – T.Regedziński, 19534. S.Witkowski – A.Kwilecki, 19535. K.Plater – A.Kwilecki, 19546. C.Błaszczak – A.Kwilecki, 19557. A.Kwilecki – S.Witkowski, 19558. A.Kwilecki – B.Pietrusiak, 19569. A.Kwilecki – B.Malich, 195810. A.Kwilecki – F.Baumbach, 1960 1. A.Kwilecki – A.Bloch, 1950 [Site "Mistrzostwa Poznania"] [Date "1950.??.??"] [Round "?"] [White "Kwilecki, Andrzej"] [Black "Bloch, Antoni"] [Result "1-0"] [SetUp "1"] [FEN "2r1k2r/pp2ppbp/2bp2p1/q5Bn/2P1P3/2N2N2/PP1Q1PPP/3R1RK1 w k - 0 1"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy w Poznaniu. Sto pięćdziesiąt lat 1839–1988)"] {Przyznaję, że po kilkudziesięciu latach od wygrania tej partii, z przyjemnością wracam do końcowej pozycji. Nie tylko dlatego, że jednemu z przyglądających się widzów przypomniała grę Antoniego Wojciechowskiego. W istocie, ta kombinacja wykorzystująca położenie czarnego króla w środku, była łatwa do zauważenia (można powiedzieć, że narzucała się sama) i przeprowadziłem ją ruch po ruchu bardzo szybko. Rzecz w tym, że zrobiła w literaturze swoistą „karierę”, gdyż została opublikowana w „Szachach” 5/1950 i określono ją tam jako „bardzo efektowną kombinację” oraz „piękne zakończenie”, a następnie przedrukowano w czasopiśmie „Szachmaty w ZSRR” (8/1950). W 1988 r. została ponownie przypomniana w antologii polskich kombinacji szachowych (Marian Ziembiński, Biuletyn miesięcznika „Szachy” 9/1988). Moim zdaniem, o karierze tej kombinacji zdecydowały nie tylko jej czysto szachowe walory, ale to, że została przeprowadzona w okresie, gdy w Polsce w ogóle, a w Poznaniu w szczególności, mało powstawało partii dobrych, nadających się do druku. W rezultacie poniższe zakończenie weszło do literatury jako pierwsza partia poznańskich szachistów, opublikowana po II wojnie światowej, zarówno w polskim, jak i radzieckim czasopiśmie. [#]} 1. Bxe7 $1 Bxc3 ({Nie można} 1... Kxe7 $2 {wobec} 2. Nd5+) 2. bxc3 Kxe7 3. Qxd6+ Ke8 4. Rd5 $1 { (Puenta, grozi Wxa5 oraz We5+, dlatego czarne muszą przyjąć ofiarę.)} Bxd5 5. exd5 Ng7 ({Na} 5... Qxc3 {nastąpiłoby} 6. Ne5 $1 ({ale nie} 6. Re1+ $2 { , gdyż po} Qxe1+ {partia trwałaby znacznie dłużej}) 6... Rd8 7. Qc7 Rf8 8. d6 $1 {z wygraną.}) 6. Re1+ Ne6 7. dxe6 Qc7 8. exf7+ Kxf7 9. Ng5+ Kg8 10. Qd5+ 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 2. Nowak – A.Kwilecki, 1952 [Site "Poznań (C50)"] [Date "1952.??.??"] [Round "?"] [White "Nowak"] [Black "Kwilecki, Andrzej"] [Result "0-1"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy 3/1952)"] 1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bc4 Bc5 4. O-O d6 5. c3 Bg4 6. d3 Nf6 7. Bg5 h6 8. Bh4 O-O 9. Nbd2 Qd7 {Prowokuje wymianę na f6 z myślą o ataku na linii „g”.} 10. Bxf6 gxf6 11. Nb3 Bb6 12. d4 {Białe opanowały centrum i odepchnęły od gry gońca b6, ale diagonala c8-h3 i linia „g” w ręku czarnych zapowiada burzę.} Kh7 13. Be2 {Z zamiarem uwolnienia się od związania, ale manewr ten szybko przegrywa.} Rg8 14. Nh4 $2 Bxe2 15. Qxe2 Qh3 $1 16. Qh5 {Jedyna „obrona” skoczka h4 i atak na piona f7, ale… [#]} Rxg2+ $3 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 3. A.Kwilecki – T.Regedziński, 1953 [Site "Eliminacje do DMP I ligi (D48)"] [Date "1953.??.??"] [Round "?"] [White "Kwilecki, Andrzej"] [Black "Regedziński, Teodor"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy 5/1953)"] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nf3 Nf6 4. Nc3 c6 5. e3 Nbd7 6. Bd3 dxc4 7. Bxc4 b5 8. Bd3 a6 9. e4 c5 10. e5 Ng4 ({Czarne unikają utartych wariantów wynikających z ruchu} 10... cxd4 {Posunięcie w partii jest rzadko używane, a jego wartość – sporna.}) 11. Bf4 {Najsolidniejsza kontynuacja. Do wyboru mamy jeszcze dwa inne posunięcia: 11. Ge4 i 11. Sg5.} cxd4 12. Ne4 Bb4+ 13. Kf1 f6 $2 ({Osłabia pozycję króla, który nie zazna teraz spokoju, ani w centrum, ani na skrzydłach. Należało grać} 13... Bb7) 14. exf6 gxf6 15. h3 Nge5 16. Nxd4 Qe7 ({Oczywiście nie} 16... Nxd3 $2 17. Qh5+ $1) 17. Bc2 Bb7 18. a3 { Odrzuca gońca z kontroli pola d6.} Ba5 19. Qh5+ Kd8 {Jedyne.} 20. Rd1 Rc8 $2 ({Ciężka omyłka. Czarne, zasugerowane tym, że Gc2 jest „zajęty” obroną Se4, zabierają swemu królowi ostatnią drogę odwrotu. Należało grać} 20... Bd5 $1 {z nieprzystępną pozycją.}) {[#]} 21. Bb3 $1 {Wygrywające posunięcie. Mój przeciwnik przyśpiesza jednak koniec partii.} Bxe4 $2 ({ Jedyną odpowiedzią było teraz} 21... Bd5 {na co następowało} 22. Bxd5 exd5 23. Nf5 $1) 22. Nxe6+ Qxe6 23. Bxe6 Re8 24. Bf5 Bb7 25. Qh6 {i po kilku ruchach czarne poddały się.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 4. S.Witkowski – A.Kwilecki, 1953 [Site "Kraków, Mistrzostwa Polski (B01)"] [Date "1953.??.??"] [Round "?"] [White "Witkowski, Stefan"] [Black "Kwilecki, Andrzej"] [Result "0-1"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy 8/1954)"] 1. e4 d5 2. exd5 Qxd5 3. Nc3 Qa5 4. d4 Nf6 5. Bc4 Nc6 6. Be3 {Plan białych polega na wzmocnieniu punktu d4 i rozwinięciu skoczka królewskiego na pole e2, celem uniknięcia związania (Gg4) i podparcia zarazem Sc3. Dalszym zamiarem ich będzie skrępowanie działalności Ha5 i zaatakowanie go pionkami hetmańskimi.} Bf5 {Obie strony traktują ten debiut nieszablonowo. Czarne chcą grać aktywnie, biorąc pod obserwację pionka na polu c2 i przygotowując akcję w centrum.} 7. Nge2 e5 {Prowadzi do zaostrzenia pozycji, Czarne, przygotowując oddanie figury za dwa pionki, dążą do otwarcia linii centralnych.} 8. a3 exd4 9. Nxd4 Nxd4 10. Bxd4 O-O-O 11. b4 {[#]} Bxb4 12. axb4 Qxb4 {Ciekawa pozycja. „Wisi” goniec na polu c4, pośrednio Gd4, a skoczek na polu c3 jest związany.} 13. Ra4 $1 ({Nie można grać} 13. Rxa7 $2 {wobec} Rhe8+ 14. Kf1 Qxc4+ {po czym Wxd4, a jeśli 14. Ge2 to Wxd4.}) 13... Rhe8+ 14. Be2 Qb2 15. O-O ({Grając} 15. Ra2 Qb4 16. Ra4 {mogły białe wymusić remis przez powtórzenie posunięć. Zabezpieczając króla i unikając trudnych do obliczenia komplikacji, mogących powstać po 15. Wxa7!? białe zdradzają ochotę prowadzenia ataku figurowego (np. przez Sc3-b5) i zdwojenie wież na linii „a”, względnie „b”.}) 15... Bxc2 {Trzeci pionek za figurę.} 16. Qd2 Qb6 $1 17. Qf4 $2 ({Mały dowcip, wyjaśniający, dlaczego czarne z takim spokojem brały trzeciego pionka. Broni pionka na polu a7} 17. Rxa7 $2 Qxa7 { i „odwiązując” Gc2, atakuje Wa4.}) ({Oczywiście nie} 17. Bxb6 $2 Rxd2 18. Be3 (18. Bxa7 Bxa4) 18... Rxe3 $1) ({Znacznie lepsze było jednak} 17. Qxc2 {zachowując hetmana.}) 17... Qd6 $1 {Teraz dochodzi do wymiany hetmanów i końcówki, w której czarne pionki powinny odegrać niepoślednią rolę.} 18. Qxd6 $1 Rxd6 19. Ra2 ({Jeśli} 19. Bxf6 {to po prostu} Bxa4) 19... Rxd4 20. Rxc2 {Grozi Sb5!} a6 21. Rb1 Re7 22. Rcb2 c5 $2 ({Jeśli czarne chciały realizować siłę swoich pionków, lepsze było} 22... b5) 23. Rb6 Rc7 24. Bf3 Rb4 25. R6xb4 cxb4 26. Na2 $2 ({Zarówno przeciwnik jak i ja, znajdowaliśmy się tu już w niedoczasie i stąd wspólne przeoczenie, że po} 26. Rxb4 Rxc3 27. Bxb7+ Kc7 28. Bxa6 {nie ma mata na polu c1 i powstaje remisowa końcówka.} ) 26... a5 27. Kf1 Rc2 28. Nc1 Kc7 29. Ke1 b5 30. Nb3 Kb6 31. Nd4 Rc4 32. Nf5 Kc5 33. Nxg7 a4 34. Nf5 b3 35. Kd1 Rf4 36. Ne3 Kb4 37. Nd5+ $2 Nxd5 38. Bxd5 Rxf2 $2 39. Ke1 Rf5 40. Bf3 a3 41. Bd1 b2 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 5. K.Plater – A.Kwilecki, 1954 [Site "Łódź, Mistrzostwa Polski (A89)"] [Date "1954.??.??"] [Round "?"] [White "Plater, Kazimierz"] [Black "Kwilecki, Andrzej"] [Result "0-1"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy 10/1955)"] 1. c4 f5 2. Nf3 Nf6 3. g3 d6 4. d4 g6 5. Bg2 Bg7 6. Nc3 O-O 7. O-O Nc6 { Wariant rozegrany przez czarne nosi nazwę Leningradzkiego, gdyż został szczegółowo opracowany przez mistrzów leningradzkich.} 8. Qc2 ({Na} 8. d5 { czarne odpowiadają} Ne5) 8... e5 9. dxe5 dxe5 10. Rd1 Qe7 11. Bg5 Be6 12. Nd5 Qf7 13. Nxf6+ Bxf6 14. Bh6 Rfe8 ({Można było grać od razu} 14... Rfd8 { Czarne wyczekują jednak na ruch Wa-c1, biała wieża stanie tu na pasywnej pozycji.}) 15. Rac1 Rad8 $1 16. Rxd8 Rxd8 17. b3 {Białe muszą zabezpieczyć dwa słabe punkty c4 i d4. Ruch w partii ma tę słabą stronę, że ogranicza sferę działania białego hetmana. Będzie to przyczyną przegranej.} (17. Ng5 {nie było lepsze, gdyż po} Bxg5 18. Bxg5 {czarne opanują linię „d” z decydującą przewagą. Pasywnie założony debiut powoduje, że białe obecnie stoją gorzej.}) 17... Qe7 $1 {Nie dopuszcza do Sg5, co byłoby teraz nieprzyjemne.} 18. Be3 {Goniec nie miał już niczego do szukania na polu h6 i wraca na e3, skąd będzie kontrolować pole d4, nie przeczuwając jednak, że ściągnie na siebie burzę. [#]} f4 $3 {Właściwe wykorzystanie 17-tego posunięcia białych. Groźby Gf5 nie można odeprzeć.} 19. gxf4 Bf5 20. Qc3 exf4 ({To jest silniejsze od} 20... e4 21. Ne5 Nxe5 22. fxe5 Bxe5 23. Qe1 Qh4 24. f4 $1) 21. Bc5 $1 {Przytomne posunięcie, ratujące przed natychmiastową przegraną.} Bxc3 22. Bxe7 Nxe7 23. Rxc3 Rd1+ 24. Bf1 Bh3 25. Nd2 Rxd2 26. Bxh3 Rxe2 {Kombinacja, zapoczątkowana 18-tym posunięciem, przyniosła czarnym przewagę pionka i lepszą końcówkę.} 27. a3 Rd2 28. Kg2 Kg7 29. Bg4 h5 30. Bf3 c6 31. Be4 Kf6 32. h4 {Groziło 32… g5. Teraz pionek na polu h4 będzie poważną słabością i padnie prędzej czy później.} Nf5 33. Bxf5 Kxf5 34. Kf3 {Groziło 34… Kg4.} Rd1 35. b4 Rh1 36. Ke2 Rxh4 {Białe straciły drugiego pionka, broniły się jednak jeszcze długo i czarne wygrały w dogrywce.} 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 6. C.Błaszczak – A.Kwilecki, 1955 [Site "Eliminacje do DMP I ligi (A04)"] [Date "1955.??.??"] [Round "?"] [White "Błaszczak, Czesław"] [Black "Kwilecki, Andrzej"] [Result "0-1"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy 7/1955)"] 1. Nf3 f5 {Czyżby obrona holenderska?} 2. e4 {Nie! Błaszczak kieruje partię na mniej znane tory, pragnąc widocznie zaostrzyć grę.} fxe4 3. Ng5 Nf6 4. d3 {W tym niewinnym posunięciu mieści się cala ostrość debiutu.} e5 ({Po} 4... exd3 5. Bxd3 {białe uzyskują rozstrzygający atak (Grozi Sxh7!).}) 5. dxe4 h6 ({Inaczej grano w partii Sowiński – Pytlakowski, X MP 1952)} 5... c6 6. Nc3 Bb4 7. Bd3 O-O 8. O-O d5 9. exd5 cxd5 $2 10. Nxh7 {z inicjatywą białych.}) 6. Nf3 Nc6 ({W rachubę wchodziło} 6... Bc5 7. Bc4 d6 {z równą grą.}) 7. Bc4 g5 $5 {Czarne podejmują rzuconą rękawicę. Na ostrą grę – gra ostra!} 8. Nc3 Bb4 9. O-O Bxc3 {Powiedziawszy „a”, trzeba było powiedzieć i „b”. Jeżeli jednak czarne zamierzały roszować w długą stronę, to wypad Gf8-b4, bicie na polu c3 i otwarcie linii „b” należy uznać za niezbyt szczęśliwy pomysł.} 10. bxc3 d6 11. Rb1 $1 Qe7 ({ Oczywiście nie} 11... Nxe4 $2 12. Qd5 $1 {Obecnie grozi Sxe4.}) 12. Qd3 Nd7 $1 {Jedyny plan, umożliwiający wykonanie długiej roszady.} 13. Be3 Nb6 14. Bb3 Be6 {Rozwój figur zakończony.} 15. a4 $1 {Próba zastraszenia.} O-O-O $1 { A więc wiadomo już, gdzie kto ma szukać przeciwnego króla. Walka na obu skrzydłach zapowiada się interesująco.} 16. Ra1 Na5 {Nie dopuszcza do 17. a5! Zamierzenia czarnych są jasne: Opóźniać i o ile się da, sparaliżować nacisk przeciwnika na skrzydle hetmańskim, a przy nadarzającej się okazji uruchomić pionki „g” i „h”.} 17. Qb5 $1 { Spekulacja na błąd czarnych. Pionek a4 czeka tylko na sposobność awansu. Dlatego nastąpił prawidłowe:} Nxb3 $1 {Zdublowane i izolowane białe pionki ulegają „wyprostowaniu”. W zamian zamknięta zostaje linia „b”.} ({ Po} 17... Nac4 $2 18. Bxb6 Nxb6 19. a5 {i 20.a6!}) 18. cxb3 a6 19. Qb4 { Groźba 20. Sxe5.} Nd7 20. Qa3 Rdf8 21. Nd2 h5 $1 {Kontrofensywa!} 22. b4 h4 23. a5 {Konieczne.} ({Na} 23. b5 {nastąpiłoby} a5 $1 {i białe już straciłyby swój atak.}) 23... g4 24. Rab1 ({Po} 24. c4 {nastąpiłoby to samo jak w partii. Kontratak czarnych jest bardziej dynamiczny, a to ze względu na możliwość pchnięcia h4-h3! Pozycja białego króla uległaby rozbiciu.}) {[#]} 24... g3 $3 25. b5 ({Perspektywa} 25. fxg3 hxg3 26. h3 Bxh3 $1 27. gxh3 Rxh3 $1 {nie uśmiecha się białym.}) ({Natomiast} 25. c4 {spotkałoby się z gwałtownym uderzeniem h3!!} h3 $3) {Dlatego białe inaczej próbują niepokoić przeciwnika.} 25... axb5 26. a6 ({Również} 26. Rxb5 {nie dawało niczego, wobec odpowiedzi} h3 $1) 26... b6 $1 {Puenta obrony czarnych. Atak białych zamiera.} 27. a7 Kb7 28. Ra1 {Zabawny szczegół. Wieża już po raz czwarty zmienia pozycję na polach a1-b1. Zmieni ją jeszcze dwa razy.} Ka8 29. Qa6 Nc5 30. Bxc5 dxc5 31. Qxb5 Bd7 {Białopolowy goniec zapewnia bezpieczeństwo swojemu królowi.} 32. Qd3 gxh2+ 33. Kxh2 Bc6 34. Nc4 Qg5 $1 { Z groźbą Wg8 i Hf4+. Pozycja białych jest przegrana. Nie widać możliwości uratowania partii. W przypadku uproszczeń czarne wygrywają końcówkę.} 35. Qe3 Qxe3 36. Nxe3 ({Lub} 36. fxe3 Rxf1 37. Rxf1 Bb5 $1) 36... Bxe4 37. Ng4 Rhg8 38. f3 Bd3 39. Rfd1 e4 $1 40. Ne5 Be2 41. Rd7 exf3 42. gxf3 Bxf3 43. Nxf3 Rxf3 44. Rxc7 Rxc3 45. Rb1 h3 46. Rh7 b5 47. Kh1 b4 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 7. A.Kwilecki – S.Witkowski, 1955 [Site "Poznań, eliminacje do DMP I ligi (D70)"] [Date "1955.??.??"] [Round "?"] [White "Kwilecki, Andrzej"] [Black "Witkowski, Stefan"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy 8/1955)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. f3 {Celem tego posunięcia jest przystąpienie do natychmiastowej budowy centrum, nawet kosztem opóźnienia w rozwoju figur. Jak wykazuje dotychczasowa praktyka turniejowa, w systemie z 3.f3 (po najlepszym 3…d5) białe centrum opiera się na kruchych podstawach, może być łatwo podważone, to też dzisiaj nikt tego wariantu nie poleca. Zwłaszcza, że, białe dysponują takimi posunięciami jak 3.Sc3 lub 3.Sf3. Wiadomo jednak, że nie zawsze najpoprawniejsze posunięcie na szachownicy jest najskuteczniejsze.} d5 ({Na} 3... c5 {poleca Pachman} 4. dxc5 $1 ({Po} 4. d5 { gra przechodzi na tory systemu Hromadki.})) ({Na} 3... Bg7 {nastąpi} 4. e4 { z przejściem do obrony królewsko-indyjskiej.}) 4. cxd5 Nxd5 5. e4 Nb6 (5... Nf6 {przesłoniłoby diagonalę gońca na polu g7.}) 6. Nc3 Bg7 7. Be3 O-O ({ To jest lepsze niż} 7... Nc6 {na co białe mogą grać} 8. d5 {np.} Ne5 9. Bd4 O-O 10. f4 Ned7 11. Bxg7 Kxg7 12. Qd4+ {z następnym 0-0-0 i 14.h4! przy silnym ataku (analiza Alechina). W XVII partii meczu Alechin – Bogolubow, 1920, czarne grały 9… f5, ale po najlepszej odpowiedzi białych 10.a4! (zamiast f4) przeciwdziałającej e7-e5, otrzymałyby bardzo ścieśnioną pozycję. W partii Pachmnan – Sajtar, 1944, grano po 7… Sc6 8. Gb5 Gd7 9. Sge2 0-0 10. 0-0 Sa5 11. Gd3 Sac4 12. Gc1 i białe stoją lepiej.}) 8. f4 {Najsilniejsze. Umożliwia rozwój Sg1 oraz odbiera czarnemu skoczkowi pole e5. Białe muszą śpieszyć się z rozwojem swego skoczka królewskiego i dlatego posunięcie 8. Hd2 uważa się za słabsze.} Nc6 {Znany manewr. Czarne tracą tempo skoczkiem po to, aby zwiększyć siłę gońca na polu g7 i atakować wysunięte centrum białych (d5).} ({W partii Rödl – Helling, Pyrmont 1935, grały czarne} 8... f5 $2 9. Qb3+ Kh8 10. e5 e6 11. Nf3 Nc6 12. h4 {z przewagą białych.}) 9. d5 ( {Nie wydaje się dobrym} 9. Nf3 Bg4 10. d5 Nb8 11. h3 Bxf3 12. Qxf3 c6 $1 { i białe mają trudności z utrzymaniem swego centrum (Sämisch – Koch, Berlin 1933.}) 9... Nb8 10. a4 $1 {Próba wzmocnienia całego systemu gry białych, zmierzająca do zmniejszenia w przyszłości nacisku czarnych na punkt d5.} ({ W słynnej partii Euwe – Reshevsky, AVRO 1938, grano:} 10. Nf3 c6 $1 11. Qb3 ({ Nieco lepsze} 11. dxc6 Nxc6 12. Be2 Be6 {też daje przewagę czarnym.}) 11... cxd5 12. Nxd5 Nxd5 13. exd5 Nd7 14. Be2 Qa5+ $1 15. Bd2 Qb6 16. Bc3 Bxc3+ 17. bxc3 Qe3 {i czarne uzyskały wygraną pozycję. Reshevsky precyzyjnie wykorzystał słabość wysuniętego centrum białych.}) 10... a5 {Odpowiedzi wykonane automatycznie bywają najczęściej słabe.} ({Należało grać} 10... c6) 11. Nf3 Na6 $2 {Konsekwencja poprzedniego posunięcia i przyczyna dalszych trudności. Skoczek dąży na pole b4, z którego paraliżowałby wszystkie poczynania białych. Nic dziwnego, że białe przekreślają te rachuby.} ({ Nie można oczywiście grać} 11... c6 12. Qb3 $1 {gdyż czarne osłabiłyby punkt b6.}) 12. Bxa6 $1 {Białe chętnie „sprzedają” parę gońców za cenę deplasowania Wa6 (z 6 linii trudno będzie jej wejść do gry) i wykonania z tempem roszady.} Rxa6 13. O-O e6 ({Nie prowadzi do niczego dobrego } 13... Nc4 {z powodu} 14. Bd4 $1) 14. Qb3 exd5 15. Nxd5 Nxd5 {Jak wykaże dalszy ciąg partii, prowadzi to do szybkiej katastrofy.} ({Dlatego lepsze było} 15... Be6) 16. exd5 Re8 {Uproszczenia wyszły na korzyść białych, gdyż linia „e” stanie się teraz dogodnym terenem operacji dla ich ciężkich figur. Czarnym trudno o skonsolidowanie własnej pozycji, a Wa6 i Gc8 wciąż stoją poza terenem gry.} ({Oddanie jakości} 16... Rd6 17. Bc5 Rxd5 18. Bxf8 Bxf8 19. Rad1 {nie wygląda poprawnie, choć z parą gońców czarne stawiłyby niewątpliwie twardy opór.}) 17. Bc5 Re2 {Nie już niczego innego do grania. Zdobycie pionka na polu b2 jest „pyrrusowym” sukcesem. Druga wieża wyłączona zostanie z gry. [#]} 18. Rfe1 $3 {Linia „e” decyduje!} Rxb2 {Tragiczna sytuacja. Czarne mają pionka więcej i na oku izolowanego pionka „d5”, a jednak ich pozycja jest przegrana. Figurom brak powiązania, w dodatku narastają groźby matowe.} 19. Qe3 $1 Bd7 20. Ne5 $1 {Z groźbą 21 Sxd7!} Bf8 $2 {To oznacza rezygnację z walki. Rozsądnej obrony już nie było.} ({Po} 20... Ra8 {czarne tracą jakość} 21. Qc3 $1 {przy złej pozycji,}) ({a po} 20... Bxe5 21. fxe5 $1 {białe grożą wygrywającym manewrem: e5-e6, Gc5-d4 i He3-e5!} ({Warto dodać, że} 21. Qxe5 {byłoby słabsze wobec} Rd2 $1 ({Nie} 21... Qf6 $4 22. Qe8+ $3 Bxe8 23. Rxe8+ Kg7 24. Bf8+ Kg8 25. Bh6#) 22. Bd4 f6 23. Qe3 Rc2 24. Qe7 Qxe7 25. Rxe7 Rd6 $1)) 21. Bxf8 Kxf8 22. Nxd7+ Qxd7 23. Qc3 $1 {Nastąpiło jeszcze} Rxg2+ 24. Kxg2 Qxd5+ 25. Kg3 Re6 26. Rad1 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 8. A.Kwilecki – B.Pietrusiak, 1956 [Site "Mistrzostwa Wielkopolski (A16)"] [Date "1956.??.??"] [Round "?"] [White "Kwilecki, Andrzej"] [Black "Pietrusiak, Bogdan"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy 7/1957)"] 1. c4 Nf6 2. Nc3 g6 3. g3 Bg7 4. Bg2 O-O 5. e4 d6 6. Nge2 c5 ({W partii Botwinnik – Szczerbakow, XXII mistrzostwa ZSRR 1955, czarne grały} 6... e5 { i po źle rozegranym debiucie} 7. O-O Nbd7 $2 8. d3 Nc5 9. f4 c6 10. h3 Ne6 11. f5 Nd4 12. g4 {dostały się pod silny atak.}) 7. O-O Nc6 8. d3 a6 9. h3 { Identyczna pozycja zdarzyła się w partii Balanel – Beli, Praga 1956. Czarne mają teraz do wyboru dwie drogi; Przygotować i rozpocząć akcję na skrzydle hetmańskim (b7-b5), względnie atakować na skrzydle królewskim (f7-f5), do czego potrzebna będzie odejście skoczka f6. Nie wolno przy tym zapominać o kontroli punktu d4. Mój przeciwnik wybrał pierwszą możliwość.} Rb8 ({Beni grał} 9... Ne8 {i 10… f5.}) 10. f4 Bd7 ({ Oczywiście nie} 10... b5 $2 11. e5 $1 {i czarne tracą figurę.}) 11. Be3 ({ Ruchem} 11. a4 {można było opóźnić przełom b7-b5. Białe nie chcą jednak osłabiać konfiguracji swoich pionków.}) 11... b5 12. Qd2 Ne8 13. Rab1 $2 {Zbytnia ostrożność. Pionek na polu b2 nie wymagał dodatkowego zabezpieczenia.} ({Silne było} 13. cxb5 axb5 14. Rac1 {względnie 13. Wae1. Białe planują przecież aktywne działanie na królewskim skrzydle (po uprzednim d3-d4).}) 13... Qc8 14. Kh2 Nc7 {Grozi 15… bc4 i 16… Se6, z opanowaniem punktu d4 przez czarne. Trzeba więc temu zapobiec.} 15. cxb5 axb5 16. d4 b4 17. Nd1 ({Lepsze niż} 17. Nd5 Nxd5 18. exd5 Nxd4) 17... cxd4 { Czarne decydują się przeprowadzić ogólną wymianę na polu d4, aby zyskać tempo dla uaktywnienia swego hetmana. Jest to odpowiedzialna decyzja, gdyż przy tym ulegnie pogorszeniu pozycja czarnego króla.} ({Co prawda i po} 17... c4 18. d5 Na5 19. Bd4 {z dalszym Sc3 białe stałyby lepiej, grożąc szybkim atakiem pionkowym.}) 18. Nxd4 Nxd4 19. Bxd4 Bxd4 20. Qxd4 Qa6 {[#]} 21. Ne3 $1 { Typowa ofiara pionka „za inicjatywę”.} Qxa2 22. f5 Qb3 $2 {Wyjątkowo lekkomyślne posunięcie, które ma wyprowadzić hetmana z „zaułka” a2 na nieco szersze wody i przy okazji osłaniać pionka na polu b4. Widać, że czarne nie doceniają grozy swego położenia, wynikającej z rozlicznych słabości w obozie królewskim i nieskoordynowanego ustawienia figur.} ({ Konieczne było, mimo niebezpiecznego otwarcia diagonali a2-g8} 22... f6) 23. Rbc1 $1 Nb5 ({Pozycja jest już teraz łatwo wygrana dla białych. Rzecz w tym, że czarne nie mogą w rozsądny sposób przeszkodzić wtargnięciu See3-d5, np.} 23... Rfc8 24. Rxc7 $1 Rxc7 25. Nd5 Rcb7 26. Nxe7+ Kf8 27. fxg6 hxg6 ({ albo} 27... Kxe7 28. Qf6+ Ke8 29. g7) 28. Nxg6+) 24. Qd2 {Hetman i tak zmierzał via d2 znaleźć się na polu h6.} e6 {Nie już ratunku.} ({Na} 24... Kg7 {białe grają} 25. Ng4) ({a na} 24... f6 25. e5 $1 fxe5 26. Bd5+) 25. Ng4 Bc8 26. Qh6 f6 27. fxg6 Rb7 28. Nxf6+ 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 9. A.Kwilecki – B.Malich, 1958 [Site "Poznań, mecz drużynowy Poznań-Berlin (E61)"] [Date "1958.??.??"] [Round "?"] [White "Kwilecki, Andrzej"] [Black "Malich, Burkhard"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy 8/1958)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. Nf3 O-O 5. Bf4 {Szachiści mają różne słabości, do których niekiedy się przyznają. Otóż, na marginesie ostatniego posunięcia Gf4 szczerze wyznaję, że największą moją słabością jest zamiłowanie do rzadko spotykanych, nieopracowanych teoretycznie wariantów. Czasem, jak w tej partii, wychodzi mi to na korzyść. } d6 6. h3 Nbd7 7. e3 {Wstrzymanie się od ruchu e2-e4 stwarza możliwość elastycznej gry.} Re8 8. Be2 c6 9. O-O a6 10. a4 a5 {Czarne tracą tempo, dwukrotnie posuwając pionkiem „a”, ale w zamian za to blokują pionka na polu a4 i obnażają słabe pola białych b3 i b4. Idea ta znana jest z niektórych wariantów obrony staroindyjskiej np. z partii Korcznoj – Doda, Łódź 1955, gdzie jednak sytuacja na szachownicy wyglądała zgoła inaczej. Tutaj plan czarnych nie jest groźny. Nie posiadają one gońca na przekątnej f8-a3. Trudno więc im wyzyskać pole b4 dla własnych operacji. Przy wzmocnieniu przez białe punktu d4 czarny skoczek nie ma szans ulokowania się na polu c5.} 11. Qc2 e5 12. Bh2 $1 {Posunięcia czarnych c6, a6-a5, e5 osłabiły pola d6 i b6.} ({Lepsze niż} 12. dxe5) 12... Qe7 13. Rfd1 ({ Uderzenie nie było jeszcze dobre} 13. c5 $2 dxc5 14. dxe5 Nd5 $1) 13... h6 $2 {Zagrane błędnie, chociaż po długim namyśle. [#]} 14. c5 $1 {Logiczne następstwo 12-tego posunięcia.} dxc5 15. dxe5 Nh7 {Wydaje się, że pionek e5 będzie musiał paść prędzej czy później. To jest jednak złudzenie.} 16. Bc4 {Grozi 17. Hxg6. Widzimy, jak kruche są punkty czarnych na szóstej linii.} Nb6 17. Ba2 Bf5 ({Po} 17... c4 {pionek na polu c4 nie byłby do utrzymania.}) 18. e4 Be6 19. Bxe6 Qxe6 20. Rd6 Qe7 ({Lub} 20... Qc4 21. b3 $1) 21. Qb3 $1 {Role zostały zmienione. Miejsce gońca, wiążącego pionka f7, zajął hetman, a miejsce hetmana, atakującego pionka g6, zajęła wieża. Sytuacja czarnych stała się nagle niezwykle trudna.} Nc8 $2 ({Jedynie} 21... Ra6 {broniło obu zaatakowanych punktów; Sb6 i pionka na polu g6. Jednakże po tym posunięciu pozycja białych „grała się sama”.} 22. Rad1) 22. Rxg6 Nf8 23. Rg4 Ne6 24. Ne2 $1 {Manewr skoczka, nie pozwalający chwilowo na wtargnięcie Se6-d4, stanowi początek ogólnej mobilizacji do ataku na czarnego króla.} Qc7 25. Ng3 Ne7 26. Qe3 {Z groźbą 27. Hxh6.} Ng6 27. Nh5 Qb6 28. Rb1 {Białe zaczynają odczuwać brak czasu do namysłu i dlatego nie decydują się jeszcze na oddanie pionka b2.} Kh7 29. Nxg7 Nxg7 30. Bf4 $1 { Goniec, zmierzając na pole f6, wymusza rozstrzygające osłabienie pola g5.} h5 {Pionka na polu h6 nie można w żaden sposób ratować.} (30... Nxf4 { przegrywało od razu po} 31. Qxf4 {z groźbą 32. Hxf7 i 33. Sh4 względnie, zależy co czarne grają, 32. Hf6 i 33. Wh4.}) 31. Rg3 Qb4 {Czarne obrały taktykę wiodącą do szybkiej klęski. Ogołocić skrzydło hetmańskie z pionków i liczyć na niedokładną grę przeciwnika, znajdującego się w niedoczasie. Inna sprawa, że trudno się w tej pozycji bronić?!} 32. Bg5 Qxa4 ({Przegrywało} 32... Nxe5 33. Nxe5 Rxe5 34. Bf6 Nf5 35. Qg5 $1) 33. Bf6 Qc2 34. Re1 Qxb2 ({Na} 34... Qc4 {nastąpiłoby} 35. b3 {i nie przechodzi} Qe6 { wobec} 36. Ng5+) 35. Ng5+ Kg8 36. Nxf7 $1 Kxf7 37. Qh6 Ke6 {Król ucieka przed matem na drugie skrzydło.} 38. Rxg6 Kd7 39. Rd1+ $2 {W najwyższym niedoczasie nastąpił mechanicznie wykonany szach wieżą.} ({Dla wyniku partii jest już właściwie obojętne, co białe zagrają.} 39. e6+ { wygrywało hetmana.}) 39... Kc8 40. Qxg7 Kb8 41. Qd7 Ka7 42. e6 Qc2 43. Rg7 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 10. A.Kwilecki – F.Baumbach, 1960 [Site "Poznań, mecz drużynowy Poznań-Berlin (A06)"] [Date "1960.??.??"] [Round "?"] [White "Kwilecki, Andrzej"] [Black "Baumbach, Friedrich"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Kwilecki (Szachy 9/1960)"] 1. Nf3 d5 2. b3 c5 3. e3 Nf6 4. Bb2 Nc6 5. Bb5 g6 {Najczęściej spotyka się tu posunięcia 5… Gd7 lub 5… Hb6. Ruch w partii jest przedwczesny, gdyż naraża czarne na nieprzyjemne komplikacje, związane z otwartą diagonalą i aktywnym gońcem na polu b2.} 6. Ne5 Qb6 7. Nc3 $1 Bg7 8. Nxd5 $5 {Białe dążą do zaostrzenia sytuacji.} ({Spokojne} 8. Bxc6+ bxc6 9. Na4 {dawało szanse zdobycia pionka, np.} Qa5 ({lub} 9... Qb5 10. c4 dxc4 11. bxc4 {z niewygodną pozycją czarnego hetmana.}) 10. Nxc6 Qc7 11. Ne5 Nd7 12. Nxd7 $1) 8... Nxd5 ({Nie} 8... Qxb5 $2 9. Nc7+) 9. Bxc6+ bxc6 10. Nc4 Bxb2 $1 { Prawidłowo!} ({Po} 10... Qd8 11. Bxg7 Rg8 {czarne zostawały z pionkiem mniej i gorszą pozycją.}) 11. Nxb6 axb6 {W ten sposób czarne otrzymują trzy lekkie figury za hetmana i pionka.} 12. Rb1 Rxa2 $2 {Przegrywający błąd, na który białe liczyły! Czarne zbyt łatwą drogą chciały odbić utraconego pionka. Należało odejść gońcem, przy czym po 13.a4 partia miałaby przebieg wyrównany. [#]} 13. Rxb2 $3 Rxb2 14. Qa1 $1 Rxc2 15. Qxh8+ Kd7 16. O-O Rxd2 17. h3 Ba6 18. Ra1 Bd3 ({Lub} 18... Nb4 19. Qa8 $1) 19. Qe5 {(Grozi 20.Wa7.)} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. Aktualizacja: 25/10/2019 Tagi: Partie ◀ Wybrane partie Adama Dzięciołowskiego Wybrane partie Józefa Gromka ▶