Wybrane partie Andrzeja Pytlakowskiego

Wybrane partie Andrzeja Pytlakowskiego

wyboru dokonał Przemysław Jahr, komentarze przepisał Ulrich Jahr

zobacz: partie polskich szachistów

Po kliknięciu na dowolne posunięcie otworzy się okienko z szachownicą (można je dowolnie przesuwać oraz zmieniać jego rozmiar).

1. K.Makarczyk – A.Pytlakowski, 1947

[Site "Łódź (C54)"] [Date "1947.??.??"] [Round "?"] [White "Makarczyk, Kazimierz"] [Black "Pytlakowski, Andrzej"] [Result "1/2-1/2"] [Annotator "(Szachy 3/1947)"] 1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bc4 Bc5 4. c3 Nf6 5. d4 exd4 6. cxd4 Bb4+ 7. Nc3 {Stare gambitowe posunięcie, wprowadzone jeszcze przez Greco w XVII wieku.} Nxe4 8. O-O Bxc3 ({Równie silne jest bicie skoczkiem. Natomiast słabe} 8... O-O {z powodu} 9. d5 Bxc3 10. bxc3 Ne7 11. Re1 Nf6 12. d6 Ng6 13. Ba3 c6 14. Ne5 Nxe5 15. Rxe5 b6 16. Qf3 Bb7 17. Rae1 {z silnym naciskiem białych.}) 9. bxc3 d5 $1 {Bardzo ostry, choć według obecnego stanu teorii, atak Möllera, prowadzący tylko do remisu – nie zadowala naszego Olimpijczyka.} 10. Ba3 { To mogło prowadzić do przegranej. Niepoprawność ofiary figury została w swoim czasie udowodniona przez Laskera.} dxc4 ({Słabsze dla czarnych} 10... Be6 11. Bb5 Nd6 12. Bxc6+ bxc6 13. Ne5 O-O 14. Nxc6 Qf6) 11. Re1 f5 12. Nd2 Kf7 13. Nxe4 fxe4 14. Rxe4 Re8 {[#]} ({Krytyczna pozycja. Lasker w meczu z Steinitzem zagrał} 14... Qf6 $1 15. Qe2 Bf5 $1 {i po} 16. Qxc4+ Kg6 17. Re3 Rae8 18. Rae1 Rxe3 19. Rxe3 h5 20. h3 h4 21. d5 Ne5 22. Qxc7 Nd3 {wygrał bez większych trudności. Narzucający się ruch wieżą, który wykonały czarne, prowadzi tylko do remisu.}) 15. Qh5+ $1 g6 {Jedyne.} 16. Qxh7+ Kf6 17. Rae1 $3 Rh8 ({Na to posunięcie białe przygotowały efektowną odpowiedź, ale i inne ruchy nie prowadziły już do wygranej. Np.} 17... Rxe4 18. Rxe4 Bf5 19. Qh4+ {i czarne muszą przyjąć remis, bo} g5 ({jak również} 19... Kg7 20. Be7 $1 {byłoby zbyt niebezpieczne.}) 20. Qh6+ Bg6 21. h4 $1) ({Po} 17... Bd7 { białe mają do wyboru dwie silne kontynuacje:} 18. d5 $1 ({lub} 18. Rxe8 Bxe8 19. Qh4+ g5 20. Qh6+ Bg6 21. h4 {z niebezpiecznym atakiem w obydwu wariantach.} )) 18. Re6+ $3 Bxe6 {Bić oczywiście trzeba.} 19. Rxe6+ Kxe6 20. Qxg6+ Kd7 $1 ({Nie} 20... Qf6 $2 {bo} 21. d5+ $1) ({i nie} 20... Kd5 $2 {bo} 21. Qf7+ Ke4 22. Qf3#) 21. Qf5+ Ke8 22. Qg6+ Kd7 23. Qf5+ 1/2-1/2 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

2. A.Pytlakowski – W.Matkowski, 1947

[Site "Łódź (A95)"] [Date "1947.??.??"] [Round "?"] [White "Pytlakowski, Andrzej"] [Black "Matkowski, Wiktor"] [Result "1-0"] [Annotator "(Szachy 3/1947)"] 1. d4 f5 2. g3 e6 3. Bg2 Nf6 4. Nf3 Be7 5. O-O O-O 6. c4 d5 7. Nc3 c6 8. b3 { Posunięcie, zyskujące sobie ostatnio coraz większą popularność, jest logiczniejsze niż 8. Hc2 czy Hb3, gdyż hetman ma ważniejsze zadania niż obserwowanie hetmańskiego skrzydła czarnych.} Qe8 9. Bg5 {Dość późno zastosowana idea Riumina, aby przez wymianę na polu f5 zlikwidować skoczka, grożącego zajęciem pól g4 i e4.} Ne4 ({Czarne powinny teraz spokojnie grać } 9... Nbd7 {i rozwijać się.}) 10. Bd2 $1 Nd7 11. Ne5 $1 Bd6 $2 {To prowadzi do niekorzystnego dla czarnych otwarcia pozycji i umożliwi białym silną inicjatywę.} ({Wskazane było} 11... Nxe5 12. dxe5 ({Wariant} 12. Nxe4 $2 fxe4 13. dxe5 Qh5 {byłby jeszcze korzystniejszy dla czarnych.}) 12... Nxd2 13. Qxd2 Qh5 {i jeśli} 14. f3 {to} g5 {z kontrgrą.}) 12. Nxe4 Bxe5 13. dxe5 fxe4 14. Bc3 {W przeciwieństwie do omówionego wariantu, białe mają teraz dwa doskonale rozmieszczone gońce, a pionka na polu e5 można łatwo bronić, dzięki małej taktycznej finezji.} Qh5 15. f3 $1 {Na tym właśnie dowcip polegał.} Qg5 ({Nie wolno} 15... Nxe5 {bo} 16. Qd4 {i nie można odejść skoczkiem z powodu mata na polu g7, a po} Rf5 {nastąpi} 17. g4) 16. Kh1 { Groziło oczywiście He3 i Hxc3.} exf3 ({Znów nie wolno} 16... Nxe5 $4 { tym razem z powodu} 17. f4) 17. exf3 g6 18. f4 Qe7 19. g4 $1 {Atak rozpoczyna się.} dxc4 20. bxc4 Qc5 21. Qb3 a5 {To posunięcie najlepiej charakteryzuje bezsilność czarnych, które nie mogą stworzyć żadnego logicznego planu rozwoju.} 22. Bb2 a4 23. Qd3 a3 24. Bd4 Qe7 {[#]} 25. f5 $1 exf5 26. gxf5 gxf5 ({Po} 26... Nxe5 $2 27. Qe3 Re8 28. Rae1 {białe zdobywają figurę.}) 27. Qg3+ $1 Kh8 ({Na} 27... Qg7 {białe planowały} 28. Qxg7+ Kxg7 29. e6+ Nf6 30. Rae1 { białe planowały, np.} Kg6 ({albo} 30... Ra4 31. Rxf5 Rxc4 $2 32. e7 {itd.}) 31. Bh3 Ne4 $2 (31... Ng4 $2 32. Bxg4) 32. Rxe4) 28. e6+ Nf6 29. Rxf5 Bxe6 { Figury nie można było uratować, ale teraz czarne tracą wieżę.} 30. Rxf6 $1 Qxf6 ({Albo} 30... Rxf6 31. Rf1 Raf8 32. Qg5 {itd.}) 31. Qc3 Qxd4 32. Qxd4+ {i czarne po kilku posunięciach poddały się.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

3. A.Pytlakowski – J.Gadaliński, 1949

[Site "Poznań, Mistrzostwa Polski (A12)"] [Date "1949.??.??"] [Round "?"] [White "Pytlakowski, Andrzej"] [Black "Gadaliński, Jan"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Pytlakowski (Szachy 11/1949)"] 1. c4 c6 2. Nf3 d5 3. b3 e6 4. Bb2 Nd7 5. g3 Ngf6 6. Bg2 Be7 7. O-O O-O 8. d4 Ne4 9. Nbd2 f5 {Powstało ustawienie „stonewall” z przestawieniem posunięć w partii holenderskiej.} 10. Qc2 Qe8 11. Ne5 g5 $2 ({Niczym nie umotywowane osłabienie pozycji króla. Białe natychmiast to wykorzystują, rozbijając centrum i stwarzając niebezpieczeństwo dla czarnego króla. Normalnym posunięciem jest tu} 11... Qh5) 12. Nxd7 $1 ({Nie można} 12. f3 {bo } Nxe5 13. dxe5 Bc5+ 14. Kh1 Nf2+ {itd.}) 12... Bxd7 13. Nxe4 dxe4 14. f3 exf3 15. Bxf3 $1 g4 16. Bg2 Qh5 {Czarne, za wszelką cenę, chcą atakować białego króla, ale ich pozycja jest już przegrana. [#]} 17. d5 $1 ({Złe byłoby } 17. e4 $2 {ze względu na} Rf6 18. d5 Rh6 19. Bh1 Bc5+) 17... cxd5 18. cxd5 Rac8 19. Qd2 $2 ({Mocniejsze byłoby natychmiastowe} 19. Qd3 {z ewentualnym} Bf6 20. Bxf6 Rxf6 21. dxe6 Bxe6 22. Bxb7 {itd.}) 19... Bg5 20. e3 Qh6 21. Rae1 b6 22. Qd3 Rcd8 23. Qc3 e5 24. d6 $1 Rfe8 ({Po} 24... Qxd6 {nastąpiłoby} 25. Rd1 {z dalszym 26. Gd5+ itd.}) 25. Bd5+ Kh8 $2 ({Przegrywa natychmiast, ale inne odejścia królem również są już niewystarczające, np.} 25... Kg7 26. Qc7 {i jeśli} Bxe3+ 27. Kh1 f4 28. Rxe3 $1 fxe3 29. Rf7+ Kh8 30. Bxe5+ Rxe5 31. Qxd8+) ({albo} 25... Kf8 26. Qc7 {z groźbą 27. Wxf5+.}) 26. Bf7 Bb5 27. Rxf5 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

4. P.Keres – A.Pytlakowski, 1950

[Site "Szczawno-Zdrój, Memoriał Dawida Przepiórki (C86)"] [Date "1950.??.??"] [Round "?"] [White "Keres, Paul"] [Black "Pytlakowski, Andrzej"] [Result "0-1"] [Annotator "Andrzej Pytlakowski (Szachy 9/1950)"] 1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bb5 a6 4. Ba4 Nf6 5. O-O Be7 6. Qe2 ({Celem tego jest zarezerwowanie pola d1 dla wieży. Posunięcie to jest stosowane rzadziej, niż zwykłe} 6. Re1) 6... b5 ({Błędem byłoby} 6... O-O $2 7. Bxc6 dxc6 8. Nxe5 Qd4 9. Nf3 Qxe4 $2 10. Qxe4 Nxe4 11. Re1) 7. Bb3 O-O {To posunięcie może doprowadzić do ostrych i skomplikowanych wariantów.} ({Spokojniejsze jest} 7... d6 {i np.} 8. c3 Na5 9. Bc2 c5 10. d4 Qc7 11. Rd1 O-O 12. h3 cxd4 13. cxd4 Bd7 {z równą grą, jak w partii Fine – Reshevsky 1934.}) 8. c3 ({Na } 8. a4 {w partii Czystiakow – Pogrebskij, Kijów 1938, nastąpiło} Rb8 9. axb5 axb5 10. c3 d5 $1 11. exd5 Nxd5 12. d3 Bf6 13. Be3 b4 {z wygodniejszą pozycją czarnych.}) 8... d5 9. d3 $1 ({lub} 9. exd5 Bg4 10. dxc6 e4 11. d4 exf3 12. gxf3 Bh5 {z ostrą grą, w której szanse są po stronie czarnych (Foltys – Keres, Salzburg 1942.}) 9... d4 ({Słabiej} 9... dxe4 10. dxe4 Bg4 ({ lub} 10... Bc5 11. Bg5 {również z lepszą grą białych (Foltys – Rochaczek, Morawska Ostrawa 1946).}) 11. h3 Bh5 12. Bg5 {z przewagą białych (Alechin – Junge, Monachium 1942),}) 10. cxd4 Nxd4 (10... Bg4 $5 11. dxe5 Nd4 12. Qe3 $1 Bxf3 13. exf6 Bxf6 14. Nc3 ({nie} 14. gxf3 $2 Bg5 $1) 14... Bh5 15. Bd1 Bg6 16. Nd5 {z przewagą białych.}) 11. Nxd4 Qxd4 12. Be3 ({W partii Keres – Lilienthal, Budapeszt 1950, nastąpiło} 12. Nd2 c5 13. Nf3 Qd6 14. Be3 Be6 15. Rfc1 Rac8 {i białe nie uzyskały przewagi.}) 12... Qd6 {Posunięcie to jest innowacją dr Euwe, zastosowaną przez niego w partii z Keresem (Haga 1948).} ( {W partii Keres – Lilienthal, Parnu 1947, miało miejsce} 12... Qd8 13. Nc3 c6 14. h3 Nd7 15. Rac1 Bb7 16. Qh5 Bd6 17. Ne2 {z lepszą grą białych.}) 13. Nd2 ({We wspomnianej wyżej partii Euwe – Keres nastąpiło} 13. Nc3 Be6 14. Bxe6 fxe6 $1 {i czarne wyrównały grę.}) 13... Rd8 ({Zasługuje na uwagę} 13... Ng4 {z likwidacją czarnopolowego gońca białych, co w połączeniu z posunięciem c7-c5 dawało czarnym równą grę. Posunięcie w partii jest słabsze, gdyż powstają trudności z wykonaniem c7-c5.}) 14. Nf3 Bg4 { Groziło już 15.d4 ed4 16.e5.} 15. Rac1 a5 {Gońca na polu b3 trzeba koniecznie usunąć z diagonali a2-g8.} 16. h3 ({Nie dawało białym przewagi} 16. Bc5 Qd7 {i np.} 17. h3 Bxf3 18. Qxf3 a4 19. Bd1 Rab8) ({Zupełnie słabe jest} 16. a3 Qxd3 17. Qxd3 Rxd3 18. Rxc7 Bd6 $1 19. Bxf7+ $2 Kf8 20. Bc5 (20. Rb7 Bc8 $1) 20... Bxf3 21. gxf3 Bxc5 22. Rxc5 Kxf7) 16... Bxf3 17. Qxf3 a4 18. Bc2 c5 19. Qe2 {[#] Jak zazwyczaj w partii hiszpańskiej, białe uzyskały przewagę na skrzydle królewskim, czarne zaś na hetmańskim. W związku z tym białe planują, po odpowiednich przygotowaniach, przeprowadzić akcję f2-f3-f4, a następnie atak na króla. Czarne zaś dążą do wyłączenia z gry białopolowego gońca białych i do opanowania pola d4.} Nd7 20. Bb1 b4 21. f3 Rac8 22. Bc2 Qa6 23. Qf2 Bd6 24. f4 $2 {Poważny błąd. Po wymianie czarnopolowych gońców białe dotkliwie odczują słabość centralnych czarnych pól.} ({Należało grać} 24. g3 {i dopiero potem f4.}) 24... exf4 25. Bxf4 Bxf4 26. Qxf4 f6 27. g4 {Białe starają się stwarzać atak, nie bacząc na osłabienie pozycji swego króla. Czarne mają jednak dostateczną ilość środków obronnych, a biały goniec wciąż jest uwięziony.} Nf8 28. e5 $2 {Białe decydują się na straty w zamian za aktywizację gońca. Nie uzyskują jednak rekompensaty za ofiarowany materiał.} Ng6 29. Qf5 fxe5 30. d4 {Białe oddają drugiego pionka, co szybko prowadzi do przegranej.} exd4 31. Bd3 Qd6 32. Qf2 Rf8 33. Bf5 Ne7 $2 {Czarne w niedoczasie popełniają błąd.} ({Należało grać} 33... Rce8 {i np.} 34. Rce1 Rxe1 35. Qxe1 Nf4 {itd.}) 34. Rce1 $2 ({Białe również znajdują się w niedoczasie i tracą szanse przedłużenia obrony:} 34. Rxc5 $1 {na co mogłoby nastąpić} Nxf5 {(wieży nie wolno brać)} 35. gxf5 (35. Qxf5 Qg3+ $1 36. Kh1 Qxh3+ $1 37. Kg1 Qg3+ 38. Kh1 Qh4+ 39. Kg1 Qd8) 35... d3) 34... Nxf5 35. gxf5 Rce8 36. f6 {Białe oddają trzeciego pionka, ale i bez tego ich partia jest przegrana.} Qxf6 37. Qg2 Qg6 38. Qxg6 hxg6 39. Rc1 Rxf1+ 40. Kxf1 Re5 41. Kf2 Kf7 42. Kf3 g5 43. b3 axb3 44. axb3 Ke6 45. Kf2 Kd5 46. Ra1 Re3 47. Rg1 Rxb3 48. Rxg5+ Kc4 49. h4 Rh3 50. h5 b3 51. Kg2 Rxh5 52. Rxh5 b2 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

5. A.Pytlakowski – J.Foltys, 1951

[Site "Mariańskie Łaźnie, turniej strefowy (D45)"] [Date "1951.??.??"] [Round "?"] [White "Pytlakowski, Andrzej"] [Black "Foltys, Jan"] [Result "1-0"] [Annotator "Tadeusz Ciejka (Szachy 9/1951)"] 1. d4 d5 2. c4 c6 3. Nf3 Nf6 4. Nc3 e6 5. e3 Nbd7 6. Qc2 dxc4 7. Bxc4 b5 ({Posunięcie, które utrudnia czarnym grę. Należało grać} 7... Bd6 8. O-O O-O {np.} 9. Ne2 e5 10. Ng3 g6 {z równą grą.}) 8. Bd3 a6 9. Ne4 $1 {To posunięcie wykazuje słabość 7. ruchu czarnych. Teraz nie będą one mogły zagrać c6-c5 i zostaną ze słabym pionkiem na polu c6.} Bb7 10. Bd2 b4 11. O-O Be7 12. a3 $1 bxa3 ({Lepsze było} 12... a5 {Po posunięciu w partii czarne będą mieć do obrony dwa słabe pionki na polach a6 i c6.}) 13. bxa3 O-O 14. Rfb1 Qc7 {[#]} 15. Ba5 $1 Qc8 16. Nxf6+ Nxf6 17. Qb3 Rb8 18. Bb6 Ba8 19. Qa4 Bb7 20. Ne5 Nd7 21. Nxd7 Qxd7 22. Rb3 h6 23. Rab1 Ra8 24. Be4 Rfc8 25. Rc3 Rab8 26. Rbc1 Bd6 27. g3 Qe7 {Czarne usiłują atakiem na pionka a3 osłabić nacisk białych na pionka c6, ale białe zgrabnym manewrem czarnopolowego gońca niwelują ten plan.} 28. Ba7 Ra8 29. Bc5 Rc7 30. Bb6 Rcc8 31. Bxc6 Bxa3 $2 ({Błąd w niedoczasie. Ale po} 31... Bxc6 32. Rxc6 Rxc6 33. Qxc6 { czarne zostawały z pionkiem mniej i gorszą pozycją.}) 32. Rxa3 {Tu czarne przekroczyły czas, ale po} Bxc6 33. Rxc6 Rxc6 34. Qxc6 {zostają z figurą mniej. Znakomicie przeprowadzona partia przez mistrza Pytlakowskiego.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

6. A.Pytlakowski – K.Sköld, 1951

[Site "Mariańskie Łaźnie, turniej strefowy (D72)"] [Date "1951.??.??"] [Round "?"] [White "Pytlakowski, Andrzej"] [Black "Sköld, Kristian"] [Result "1-0"] [Annotator "Tadeusz Ciejka (Szachy 9/1951)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. g3 Bg7 4. Bg2 d5 5. cxd5 Nxd5 6. e4 Nb6 7. Ne2 c5 ({ Lepsze} 7... c6) 8. d5 e6 9. O-O exd5 10. exd5 O-O 11. Nbc3 Bg4 {Lepiej było przeprowadzić skoczka przez pole c4 na d6, gdzie blokując pionka d5 zajmował doskonałą pozycję.} 12. h3 Bxe2 ({Lepsze było} 12... Bf5 { aby nie dawać przeciwnikowi pary gońców.}) 13. Qxe2 Re8 14. Qb5 N8d7 15. a4 ({Zasługiwało na uwagę} 15. Be3 $1) 15... a6 16. Qb3 c4 {Ryzykowny plan, gdyż wysunięty, niedostatecznie broniony pionek przysporzy czarnym wiele kłopotów.} 17. Qc2 Nc5 18. Be3 Nd3 19. a5 Nd7 20. Ne4 N7e5 ({Teraz mści się słabość pionka na polu c4. Naturalnie posunięcie} 20... Rc8 {nie przechodzi wobec} 21. Nd6) 21. Bb6 Qd7 ({Oczywiście nie} 21... Qxd5 $2 {bo} 22. Nf6+) {[#]} 22. f4 $1 {To zmusza czarne do osłabienia pozycji króla, gdyż skoczek z pola e5 nie ma odwrotu.} f5 23. Ng5 Nb4 24. Qc1 Ned3 {Przegrywający błąd.} ({Po} 24... Nbd3 25. Qb1 Nf7 {białe nie miały jeszcze niczego wyraźnego.}) 25. Qxc4 Re2 $2 ({Przegrywa natychmiast. Po} 25... Rac8 26. Qb3 Qd6 {można było jeszcze stawiać opór.}) 26. d6+ Kf8 ({Jeśli} 26... Kh8 {to} 27. Nf7+ Kg8 28. Ne5+ {i czarne tracą hetmana.}) 27. Nxh7+ 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

7. A.Pytlakowski – J.Szukszta, 1952

[Site "Katowice, Mistrzostwa Polski (A47)"] [Date "1952.??.??"] [Round "?"] [White "Pytlakowski, Andrzej"] [Black "Szukszta, Janusz"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Pytlakowski (Szachy 5/1953)"] 1. d4 Nf6 2. Nf3 b6 3. c4 Bb7 4. e3 {Obawiając się na jakiś przygotowany wariant w otwarciach, które grywam zazwyczaj, zdecydowałem się wybrać debiut rzadko używany. Wprawdzie teoria niżej ocenia ten wariant obrony nowoindyjskiej od związanych z rozwinięciem gońca na g2, ale liczyłem nieco na zaskoczenie mojego mniej rutynowanego przeciwnika.} e6 5. Nbd2 { Skoczek stoi tu mniej aktywnie niż na polu c3, gdyż nie atakuje pola d5, ale w zamian nie przesłania przekątnej gońcowi, który zajmie pole b2. Ponadto w niektórych sytuacjach, gdy białym uda się zagrać Sf3-e5, skoczek na d2 z korzyścią może zająć miejsce na zwolnionym pole f3.} c5 6. Bd3 cxd4 7. exd4 Be7 8. O-O O-O 9. Qe2 Nc6 10. b3 d5 11. Bb2 Nb4 {Ten wypad skoczka utrudnia wprawdzie białym zakończenie rozwoju figur, ale ma on też i ujemne strony. Teraz biały skoczek będzie mógł zająć dogodną pozycję na polu e5.} 12. Bb1 Rc8 13. Ne5 Qe8 {Czarne zamierzają posunięciami a7-a6 i b6-b5 zaatakować białego pionka na polu c4. Plan ten jednak zbyt wolno stwarza jakiekolwiek groźby – jest za mało aktywny.} 14. f4 a6 15. a3 {Białe niepotrzebnie zwlekają z ruchem f4-f5, który stawiał już pewne problemy przeciwnikowi. Bić na polu f5 byłoby złe, gdyż biały goniec wszedłby z tempem do gry. Nie bić też niedobrze, no bo jak bronić przed powstaniem słabego pionka na polu e6?} Nc6 16. Bd3 ({Po ruchu w partii czarne zdążą zagrać g7-g6. Nawet jeszcze teraz należało grać} 16. f5) 16... dxc4 17. bxc4 g6 18. Kh1 Na7 19. a4 {Białe nie chcą dopuścić do posunięcia b6-b5.} Nc6 20. Nxc6 Bxc6 ({Na} 20... Qxc6 {nastąpiłoby} 21. d5) 21. Rae1 Bd8 { Czarne nie biją pionka na polu a4, obawiając się gróźb związanych z posunięciem 22.d5 względnie 22.f5.} 22. Qf2 {Białe starają się zagrać d4-d5.} Qd7 23. Nf3 Bxa4 24. Ne5 Qb7 {[#]} 25. d5 $1 {Wykorzystując osłabienie czarnych pól na skrzydle królewskim przeciwnika, białe rozpoczynają atak.} exd5 26. Qd4 $1 h5 ({Jeśli} 26... dxc4 {to nie} 27. Ng4 ({lecz} 27. Bxc4 { i np.} Bc6 28. Re2 {i nie ma wystarczającej obrony przed 29. Sg4.}) 27... c3 28. Ba3 Nxg4 29. Bxf8 Bf6 30. Qxa4 Rxf8) 27. cxd5 Bb5 {Nie ma dobrego odejścia dla gońca.} ({Na} 27... Bd7 {nastąpiłoby} 28. Bxa6 $1) ({a po stosunkowo najlepszym} 27... Be8 28. Bc4 {z silnym atakiem.}) 28. Bxb5 axb5 29. Nc6 Rxc6 {Inaczej 30. Sxd8.} 30. dxc6 Qxc6 31. Ba3 ({Silniejsze było} 31. f5 { i np.} Re8 ({lub} 31... Qd5 32. fxg6 Qxd4 33. gxf7+ {itd.}) 32. Rxe8+ Qxe8 33. fxg6 fxg6 34. Qd6) 31... Re8 32. Rxe8+ Qxe8 33. Rd1 Be7 34. Bb2 {Można było wymienić gońca i wziąć pionka na polu b6. Białym żal jednak było zrezygnować z gróźb matowych na wielkiej przekątnej.} Qc6 35. h3 Qc5 36. Qd3 b4 37. Qe2 Kf8 38. Rc1 Qd6 39. Rc8+ Kg7 40. Be5 Qd7 41. Qa6 {Zapisane posunięcie, które ma na celu zajęcie ósmej linii przez ciężkie figury i groźby mata.} Kh6 42. Rh8+ Nh7 43. Qxb6 {Nie można dopuścić do f7-f6.} h4 44. Qf2 Qf5 45. Kh2 Qd3 46. Rg8 $1 b3 $2 {Posunięcie to pozwala białym efektownie zakończyć partię. Przegranej nie można już uniknąć.} 47. Qxh4+ $1 Bxh4 {Czarne przez kurtuazję nie poddają się, pozwalając przeciwnikowi efektownie zakończyć partię matową kombinacją.} 48. Bg7+ Kh5 49. g4# 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

8. A.Pytlakowski – S.Furman, 1955

[Site "Łódź, mecz Polska – ZSRR (D93)"] [Date "1955.??.??"] [Round "?"] [White "Pytlakowski, Andrzej"] [Black "Furman, Siemion"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Pytlakowski (Szachy 9/1955)"] 1. Nf3 Nf6 2. c4 g6 3. d4 Bg7 4. Bf4 O-O 5. e3 d5 {Tym posunięciem czarne sprowadziły grę na tory obrony Grünfelda.} ({Inną ewentualnością było} 5... d6 {i np.} 6. h3 c5 7. Nc3 {itd.}) 6. Nc3 c5 7. dxc5 ({W partii Capablanca – Botwinnik, AVRO 1938, było grane} 7. Qb3 cxd4 8. Nxd4 dxc4 9. Bxc4 Nbd7 10. Bg3 Nh5 11. Rd1 Nxg3 12. hxg3 Qa5 13. O-O {z równymi szansami.}) 7... Be6 {Nowość.} ({W tej pozycji grywano najczęściej} 7... Qa5 {i np.} 8. Qb3 Ne4 9. Be5 Nxc3 10. Bxc3 Bxc3+ 11. Qxc3 Qxc3+ 12. bxc3 dxc4 {z równą grą, jak było w partii Bolesławski – Gligorić, Warszawa 1947.}) ({Ciekawą, choć mało znaną kontynuacją jest tu} 7... Ne4 $6) 8. Nd4 Nc6 9. Nxe6 fxe6 10. Be2 Qa5 11. O-O ({W partii Ragozin – Mikenas, Moskwa 1940, nastąpiło (zamiast Ge2 było tam zagrane Wc1):} 11. Qa4 Qxc5 12. Qb5 Qxb5 13. cxb5 Na5 14. Rc1 Rac8 15. O-O Nc4 16. b3 Nd6 {z równą grą. W niniejszej partii białe rezerwują pole a4 dla skoczka, zamierzając wykorzystać niezbyt udaną pozycję czarnego hetmana.}) 11... Qxc5 12. Rc1 e5 ({Aktywny goniec na polu f4 utrudnia czarnym zakończenie rozwoju. Nie można np.} 12... Rad8 {bo} 13. Bc7 Rd7 14. Na4 Qb4 15. a3) 13. Na4 Qa5 {[#]} 14. cxd5 $1 { Białe rezygnują z pary gońców, wygrywają jednak pionka.} exf4 15. dxc6 fxe3 16. cxb7 exf2+ 17. Rxf2 Rab8 18. Bf3 Kh8 19. Re2 {Pozycja czarnych jest trudna, próbują więc stworzyć jakieś komplikacje na skrzydle królewskim.} Qg5 20. Nc5 Rbd8 21. Qe1 Ng4 22. Ne6 Bd4+ 23. Nxd4 ({Białe unikają wszelkich komplikacji, zachowując przewagę. Można było grać również} 23. Kh1) 23... Qf4 $1 24. Bxg4 Qxd4+ 25. Kh1 Qxg4 26. Rxe7 Qd4 27. Qc3 ({Nieco szybciej wygrywało} 27. Rcc7) 27... Qxc3 28. bxc3 Rd2 29. h3 Rb2 30. Rd1 h5 31. Rdd7 Rb8 32. Rc7 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

9. A.Pytlakowski – S.Witkowski, 1959

[Site "Warszawa, turniej klubu "Legion" (C89)"] [Date "1959.??.??"] [Round "?"] [White "Pytlakowski, Andrzej"] [Black "Witkowski, Stefan"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Pytlakowski (Szachy 9/1959)"] 1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bb5 a6 4. Ba4 Nf6 5. O-O Be7 6. Re1 b5 7. Bb3 O-O 8. c3 d5 9. exd5 e4 ({Wśród teoretyków przeważa opinia, że czarne więcej mogą sobie obiecywać po spokojniejszej kontynuacji} 9... Nxd5 {i chyba słusznie. Ale posunięcie tu użyte również ma swoich zwolenników, zwłaszcza po partii Van den Berg – Szabo, Hajfa 1959, w której czarne odniosły zwycięstwo w pięknym stylu.}) 10. dxc6 ({Słabsze jest} 10. Ng5 {gdyż czarne, grając} Bd6 11. dxc6 (11. Nxe4 Nxe4 12. Rxe4 Bf5 13. Re3 Ne5 14. h3 Qh4) 11... Bxh2+ 12. Kxh2 Ng4+ 13. Kg1 Qxg5 14. Re3 Qf4 15. Qe1 Qh2+ 16. Kf1 Nxe3+ 17. dxe3 Bg4 18. f3 exf3 {osiągają wygraną pozycję.}) 10... exf3 11. d4 ({Zdaniem Panowa, białe mogą odeprzeć atak, zachowując przewagę pionka:} 11. Qxf3 Bg4 12. Qg3 Re8 ({Wspomniana już partia Van den Berg – Szabo, która była do 18 posunięcia identyczna z partią Żurawlow – Sziwochin, Kalinin 1954, dowiodła jednak, że czarne mogą wzmocnić wariant, grając} 12... Bd6 { (zamiast 12… We8)} 13. f4 Re8 14. Re5 $5 Bxe5 $1 15. fxe5 Nh5 16. Qxg4 Rxe5 { Białe, mimo przewagi materialnej, nie są w stanie utrzymać pozycji.}) 13. d4 Bd6 14. Rxe8+ Qxe8 15. Qe3 Qxc6 16. f3 Re8 17. Qf2) 11... fxg2 12. Qf3 Ng4 13. Bf4 ({Nie można} 13. h3 {bo} Nxf2 14. Qxf2 Bh4 {z silnym atakiem czarnych.}) 13... Bd6 14. Nd2 ({Teraz jednak należało zagrać} 14. h3 {korzystając z tego, że czarne nie mogą odpowiedzieć} Qh4 {wobec} 15. Bxd6 {z groźbą 16. Hxf7+}) 14... Nxh2 $2 ({Poprawne było} 14... Qf6 {Po} 15. Re4 {powstałaby ostra i skomplikowana apozycja z obustronnymi szansami.}) 15. Bxh2 Qh4 ({Po} 15... Bxh2+ 16. Kxh2 Qh4+ 17. Kxg2 Qg5+ {białe mogły grać} 18. Kf1 {i np.} Bg4 (18... Qxd2 $2 19. Qxf7+) 19. Qg3 Qh5 20. f3) 16. Qxg2 $2 ({Silniejsze było} 16. Re5 {co pozwalało białym uzyskać przewagę materialną. Zresztą i posunięcie w partii daje białym przewagę pozycyjną, wystarczającą do wygrania.}) 16... Bxh2+ 17. Qxh2 Qg5+ 18. Qg3 Qxd2 19. Qxc7 Be6 20. Rad1 Qxb2 21. d5 Bg4 {[#]} 22. d6 $1 ({Najlepsze. Po} 22. Rc1 Rae8 {czarne miały szereg taktycznych możliwości, związanych z osłabieniem pozycji białego króla.}) 22... Bxd1 23. Rxd1 Qxc3 24. d7 Rfd8 25. Qd6 Qf3 26. c7 Qg4+ 27. Qg3 Qxg3+ 28. fxg3 Kf8 {Rachuby czarnych są następujące: oddać wieżę za dwa pionki „c” i „d” oraz wymienić pionka na polu a2. Okazuje się to jednak niemożliwe do zrealizowania.} 29. Rd6 $1 Ke7 ({Po} 29... a5 {rozstrzygało} 30. Bd5 Rab8 (30... Ke7 31. Bxa8) 31. Rb6) 30. Rxa6 Rxa6 31. c8=Q Rf6 ({Po} 31... Rg6 32. Qc5+ Kxd7 33. Bxf7 Rxg3+ 34. Kh2 {wieża nie miałaby możliwości odejścia.}) 32. Qc5+ Kxd7 33. Qxb5+ Ke7 34. Qc5+ Rdd6 35. a4 g6 36. a5 Rf5 37. Qb4 Kd7 38. a6 Rg5 39. Qb7+ Kd8 40. a7 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

10. A.Pytlakowski – B.Śliwa, 1959

[Site "Liga dojazdowa, DMP I liga (A99)"] [Date "1959.??.??"] [Round "?"] [White "Pytlakowski, Andrzej"] [Black "Śliwa, Bogdan"] [Result "1-0"] [Annotator "Andrzej Pytlakowski (Szachy 4/1960)"] 1. d4 e6 2. Nf3 f5 3. g3 Nf6 4. Bg2 Be7 5. O-O O-O 6. c4 d6 {Ten wariant obrony holenderskiej prowadzi do ostrej gry, bogatej w możliwości obu przeciwników. Nic więc dziwnego, że coraz bardziej wypiera on system znany pod nazwą „kamienny mur” (6…d5).} 7. Nc3 Qe8 8. b3 Qh5 ({Za lepsze uważane jest w tej pozycji posunięcie Simagina} 8... a5 {z dalszym 9… Sa6 lub 9… Sc6.}) 9. Ng5 ({Teoria poleca tu} 9. Qc2 {i np.} Nc6 10. Ba3 Bd7 11. d5 Nd8 12. Rad1 $1 Rf7 (12... e5 $2 13. Nxe5) 13. dxe6 Nxe6 14. c5 $1 {z przewagą białych, jak było w partii Botwinnik – Riumin, 1936 r. Nieco dziwaczne posunięcie, użyte w tej partii, zastosował w zbliżonej pozycji Najdorf w partii z Ivkowem, Mar del Plata 1939, z dobrym skutkiem.}) 9... h6 10. Nh3 e5 11. Ba3 f4 ({Czarne chcą niezwłocznie wykorzystać eksponowane położenie białego skoczka. Z uwagi jednak na to , że nie zakończyły jeszcze rozwoju swoich figur, a w ich obozie też są liczne słabe punkty, kończy się to niepowodzeniem. Należało grać} 11... Nc6 12. dxe5 dxe5 13. Bxe7 Nxe7) 12. dxe5 Bxh3 13. exf6 Bxf6 14. Qd5+ $1 {Ważne posunięcie. Chodzi o to, aby białe wieże były „połączone”.} Qxd5 15. Bxd5+ Kh8 16. Bxb7 {[#] Zabawna pozycja. Wszystko „wisi”, ale mimo, że białe grożą tylko jednej wieży przeciwnika, a same mają do odparcia dwie groźby, wychodzą z komplikacji zwycięsko. Widać teraz, jak istotne było, aby hetman nie przedzielał wież.} Bxc3 ({Najmniejszym złem było chyba} 16... Bxf1 17. Rxf1 Nd7 18. Bxa8 Rxa8) 17. Bxa8 Bxf1 18. Rxf1 Na6 19. Rc1 Bd4 20. Bf3 fxg3 21. hxg3 Rf5 22. b4 g5 23. g4 Rf8 ({Oczywiście niczego nie dawało} 23... Rf4 {wobec} 24. Kg2 {i 25. e3}) 24. Rd1 c5 $2 ({Przegrywa natychmiast. Po} 24... Be5 { nastąpiłoby co prawda} 25. Rd5 {i nie można} Rb8 {wobec} 26. b5) 25. bxc5 dxc5 26. Rxd4 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

Wybrane partie Andrzeja Pytlakowskiego