Wybrane partie Edwarda Arłamowskiego

Wybrane partie Edwarda Arłamowskiego

wyboru dokonał Przemysław Jahr, komentarze przepisał Ulrich Jahr

zobacz: partie polskich szachistów

Po kliknięciu na dowolne posunięcie otworzy się okienko z szachownicą (można je dowolnie przesuwać oraz zmieniać jego rozmiar).

Zawartość strony

Wybrane partie Edwarda Arłamowskiego

1. E.Arłamowski – B.Śliwa, 1949

[Site "Katowice, turniej międzynarodowy (D20)"] [Date "1949.??.??"] [Round "?"] [White "Arłamowski, Edward"] [Black "Śliwa, Bogdan"] [Annotator "Edward Arłamowski (Szachy 11/1949)"] 1. d4 d5 2. c4 dxc4 3. e3 ({Zazwyczaj gra się} 3. Nf3 {, aby uniemożliwić 3… e5. Białe jednak celowo stosują mniej używany i raczej słabszy wariant, aby uniknąć znanych przeciwnikowi ścieżek teorii.}) 3... e5 $1 4. Bxc4 exd4 5. exd4 Bd6 ({W drugiej partii meczu Stahlberg – Gligorić, Split 1949, zagrano} 5... Bb4+ 6. Nc3 Nf6 7. Nf3 O-O 8. O-O Bg4 {z równą grą.}) 6. Nf3 Nf6 7. O-O O-O 8. h3 Bf5 9. Nc3 Nbd7 {Plan blokady pionka d4 przez Sb6 i Sd5 jest szablonowy, nieodpowiadający wybranemu przez czarne otwarcia.} ({Należało grać} 9... Nc6 {z atakiem na pionka d4. Skoczek na polu b6 będzie główną przyczyną późniejszych trudności czarnych.}) 10. Re1 Nb6 11. Bb3 c6 12. Ne5 {W przyjętym gambicie hetmańskim, który jest ostrą partią, czarne grają zbyt defensywnie, co białe wykorzystują przejmując inicjatywę.} Nfd5 { Zmiana planu! Na pole d5 był przeznaczony drugi skoczek. Czarne stwierdziły, że skoczek na polu e5 jest za silny i postanowiły usunąć go z tej centralnej pozycji. Następuje to kosztem ofiar – osłabienia pozycji króla i fatalnej lokaty skoczka na polu b6. Pomimo tego nie przynosi to skutku.} 13. Qf3 Be6 14. Ne4 $1 f6 {Białe kilkoma ruchami zdobyły centrum. Czarne zostały zepchnięte do defensywy, a dla uniknięcia strat są zmuszone do wymiany figury, pozostawiając białym parę silnych gońców.} 15. Nd3 $1 Bf7 16. Nxd6 Qxd6 17. Nc5 {Spędzony z pola e5 skoczek, znajduje na polu c5 jeszcze mocniejszą pozycję, gdyż bezpośrednio atakuje ważnego pionka na polu b7, co szybko zdecyduje o losach partii.} Rae8 18. Bd2 Qc7 19. Qg4 { Grozi 20. Gh6 z zyskiem jakości. Czarne muszą zlikwidować obie wieże, po czym uwydatni się przewaga lekkich figur białych.} Rxe1+ 20. Rxe1 Re8 21. Rxe8+ Bxe8 {[#]} 22. Qg3 $1 {Pointa manewrów białych. Po wymianie hetmanów pion b7 pozostaje bez obrony.} Qc8 23. Qd6 {Białe osiągnęły decydującą przewagę pozycyjną. Grozi 20. a4 z następnym a5 i Gxd5.} Bf7 24. Nxb7 $1 Qd7 25. Qxd7 Nxd7 { Białe zdobyły ważnego pionka na polu b7 i los partii jest już przesądzony. Reszta jest tylko kwestią techniki. Śliwa, jak przystało na byłego mistrza Polski, stawiał jeszcze przez kilkadziesiąt posunięć opór. Ostatecznie przewaga materialna zadecydowała.} 26. Nd8 Nb8 27. Kf1 Kf8 28. Ke2 Bg8 29. Kd3 Ke8 30. Nb7 Na6 31. Ke2 Kd7 32. Kf3 Be6 33. a3 Ndc7 34. Bxe6+ Nxe6 35. Ke4 Nac7 36. h4 Nd5 37. g3 Nb6 38. b3 Nc8 39. Bb4 g6 40. a4 Nb6 41. Bc3 Nd5 42. Bd2 Kc7 43. Na5 Kd6 44. Nc4+ Kd7 45. g4 Nec7 46. Ba5 Ne8 47. Bd2 Nd6+ 48. Kd3 Ke6 49. f3 Nf7 50. Na5 Kd7 51. Nb7 Nd6 52. Nxd6 Kxd6 53. Be1 h5 54. Bg3+ Kd7 55. gxh5 gxh5 56. Bb8 a6 57. Bg3 Nb6 58. a5 Nd5 59. Kc4 $1 f5 60. Kc5 f4 61. Bh2 Kc7 62. Kc4 Kd6 63. Kd3 c5 64. dxc5+ Kxc5 65. Ke4 Kc6 66. Bxf4 Nc3+ 67. Kf5 Kb5 68. Bd2 Ne2 69. Ke4 Ng3+ 70. Ke5 Ne2 71. f4 Ng1 72. Ke4 Ne2 73. f5 Ng3+ 74. Kf4 Ne2+ 75. Kg5 Nd4 76. f6 Nf3+ 77. Kxh5 Ne5 78. Bc3 Nf7 79. Kg6 Nd8 80. h5 Nc6 81. f7 Ne7+ 82. Kg5 Nc8 83. f8=Q Nd6 {Ostatnia pułapka. Bić nie można, z powodu pata.} 84. Qb8+ 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

2. A.Tarnowski – E.Arłamowski, 1949

[Site "Katowice, turniej międzynarodowy (B17)"] [Date "1949.??.??"] [Round "?"] [White "Tarnowski, Alfred"] [Black "Arłamowski, Edward"] [Result "0-1"] [Annotator "Edward Arłamowski (Szachy 11/1949)"] 1. e4 c6 2. d4 d5 3. Nc3 dxe4 4. Nxe4 Nd7 5. Nf3 Ngf6 6. Ng3 ({Zamiast tego posunięcia gra się także}6. Nc3{, często stosowane przez Smysłowa.}) g6 7. Bd3 Bg7 8. O-O O-O ({Czarne nie powinny dopuścić do tego posunięcia, zamiast roszady grając od razu} 8... c5 9. dxc5 Nxc5 10. Bb5+ Bd7 11. Bxd7+ Nfxd7 $1 {z doskonałą grą dla czarnych.}) 9. c4 ({W partii Sojka – Arłamowski, Katowice, białe zagrały słabiej} 9. c3 {i dalej} c5 10. Re1 cxd4 11. Nxd4 Nc5 12. Bf1 {itd.}) 9... Re8 10. Re1 Qc7 ({Lepsze było natychmiastowe} 10... e5 11. dxe5 Ng4 $1 {z dobrą grą figurową dla czarnych. }) 11. Qe2 e6 ({Jeszcze teraz manewr} 11... e5 12. dxe5 Ng4 13. Bf4 Ngxe5 { dawał czarnym lepszą partię. Posunięcie w partii jest pasywne i pozwala białym na swobodny rozwój.}) 12. Bd2 b6 13. Bc3 Bb7 14. Rad1 c5 15. Bc2 Rad8 16. Ba4 Rf8 {Groziło d4-d5-d6.} 17. a3 Rc8 18. dxc5 bxc5 19. b4 Rfd8 20. b5 Qf4 {Ten wypad hetmana inicjuje akcję ofensywną na skrzydle królewskim, której znaczenia białe nie doceniły, zbytnio angażując się w osiągnięcie przewagi na skrzydle hetmańskim.} 21. Bb3 {[#]} h5 $1 22. a4 $2 { Błąd, który powoduje przynajmniej stratę pionka.} ({Maszerujący pionek „h” jest tak groźny, że nawet przy najlepszej obronie} 22. Bd2 {białe otrzymywały gorszą końcówkę, np.} Qg4 23. h3 Bxf3 24. Qxf3 Qxf3 {itd.}) 22... h4 23. Bd2 Qg4 24. h3 ({Jeżeli} 24. Nf1 h3 25. Ne3 Qh5) 24... Bxf3 25. hxg4 Bxe2 26. Nxe2 Nxg4 27. f3 Nge5 28. Bg5 Bf6 29. Bxf6 Nxf6 {Po likwidacji gońca i z pionkiem mniej, białe nie mają już dużo do powiedzenia w tej końcówce.} 30. Nf4 Rxd1 31. Rxd1 Kf8 32. Rd6 Ke7 33. Ra6 Rc7 34. b6 axb6 35. Rxb6 Nfd7 36. Rb5 Ra7 37. Ne2 {Biała wieża i goniec są unieruchomione.} ({Jeżeli} 37. a5 {to} Nc6 {i białe tracą drugiego pionka.}) 37... Nc6 38. Kf2 g5 39. Ke3 f5 40. Bc2 Nce5 41. Bb3 Nf7 $1 {Utrata drugiego pionka przesądza o wyniku i tak już bardzo złej partii.} 42. Bd1 Nd6 43. Rb1 Nxc4+ {Przewaga czarnych jest wyraźna, ale nastąpiło jeszcze:} 44. Kf2 Nde5 45. Rb8 Nd3+ 46. Kg1 Ne3 47. Bb3 c4 48. Rh8 Kf6 49. Rd8 Nc5 50. Kf2 f4 51. Ba2 Rxa4 52. Bb1 Rb4 53. Nc3 Rb2+ 54. Kg1 Rxg2+ 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

3. E.Arłamowski – A.Dzięciołowski, 1950

[Site "Bielsko, Mistrzostwa Polski ()"] [Date "1950.??.??"] [Round "?"] [White "Arłamowski, Edward"] [Black "Dzięciołowski, Adam"] [Result "1-0"] [Annotator "Edward Arłamowski (Szachy 1/1951)"] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 Nf6 4. Bg5 Be7 5. e3 h6 6. Bh4 O-O 7. Nf3 Ne4 { Powstały po tych posunięciach wariant Laskera należy do najpoprawniejszych kontynuacji ortodoksyjnej obrony gambitu hetmańskiego. Czarne wymieniają dwie lekkie figury, hamujące ich rozwój i otrzymują w debiucie przynajmniej równą grę przy poprawnej obronie.} 8. Bxe7 Qxe7 9. cxd5 {Najlepsze spośród wchodzących w tej pozycji kontynuacji (Hc2, Wc1, Sxe4).} Nxc3 10. bxc3 exd5 11. Qb3 Qd6 ({Posunięcie w partii zostało wprowadzone do praktyki turniejowej przez Bernsteina. Nie cieszy się jednak powodzeniem. Czarny hetman powinien pozostać w tym wariancie na polu e7, gdyż po c6 względnie c5 broni pionka na polu b7, na którego białe wywierają nacisk – umożliwiając odejście gońca z pola c8. Za najlepsze posunięcie uważa się tu} 11... Rd8) 12. Bd3 ({Białe wybierają zamknięty system gry. Można też od razu otworzyć grę przez} 12. c4 dxc4 13. Bxc4 Nc6 14. O-O Na5 15. Qc3 Nxc4 16. Qxc4 Be6 17. Qc3 Bd5 18. Ne5 Rfe8 19. Rfe1 f6 20. Nd3 { jak nastąpiło w partii Bogolubow – Eliskases, Stuttgart 1939, z dobrą grą dla białych.}) 12... b6 13. O-O Bb7 {Plan fianchettowania gońca uważam za błąd ze strony czarnych i główną przyczynę szybkiej przegranej. Goniec opuszcza ważną przekątną c8-h3 z doskonałym polem działania, aby ulokować się na zamkniętej przekątnej. Skrzydło królewskie zostanie więc poważnie osłabione.} 14. a4 Nd7 15. Nh4 $1 g6 16. Qd1 {Białe mobilizują wszystkie siły do ataku na skrzydło królewskie. Grozi 17.f4 z dalszym marszem pionka „f”, aby powiększyć nacisk na króla. Daje się już odczuwać brak czarnopolowego gońca, który stoi bezczynnie na polu b7.} Qe6 ({Aby nie dopuścić do Hg4 i f2-f4. Wchodziło w rachubę również} 16... Nf6 17. f4 Rfe8 18. Qe2 Ne4 19. f5 g5 20. f6 $1 gxh4 21. Qg4+ Ng5 22. Qh5 Qf8 23. Rf5 Ne6 24. Qxh4 {z groźbą Wh5-h6-h8 mat.}) 17. Qe2 c5 ({Strata czasu. Jeszcze teraz należało grać Sf6 dla obrony zagrożonego skrzydła królewskiego.} 17... Nf6) 18. f4 f5 {Wobec groźby f4-f5 czarne decydują się na dalsze osłabienie skrzydła królewskiego. [#]} 19. g4 $1 {Otwiera białym nowe linie i wprowadza do walki ciężkie figury. Po tym posunięciu partia czarnych szybko się rozpada.} Rf6 ({Pionka nie wolno bić, ponieważ po } 19... fxg4 20. f5 $1 gxf5 21. Bxf5 Qd6 22. Qxg4+ {czarne tracą figurę.}) 20. gxf5 gxf5 21. Kh1 Raf8 22. Qh5 $1 {Aby uniemożliwić czarnemu królowi próbę ucieczki przez pole f7.} R8f7 23. Rg1+ Kh7 24. Qg4 $1 {Czarne poddały się, gdyż obrona grożącego na g8 mata musi kosztować przynajmniej wieżę.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

4. E.Arłamowski – S.Gawlikowski, 1950

[Site "Bielsko, Mistrzostwa Polski (D57)"] [Date "1950.??.??"] [Round "?"] [White "Arłamowski, Edward"] [Black "Gawlikowski, Stanisław"] [Result "1-0"] [Annotator "Edward Arłamowski (Szachy 1/1951)"] 1. d4 d5 2. c4 dxc4 3. Nf3 a6 4. e3 Bg4 {Modny ostatnio wariant gambitu hetmańskiego, wprowadzony do praktyki turniejowej przez Alechina.} 5. Bxc4 ({ Do ostrej gry prowadzi} 5. h3 Bh5 6. g4 Bg6 7. Ne5 Be4 ({lepsze jest} 7... Nd7) 8. f3 Bxb1 9. Rxb1 e6 10. Bxc4 c6 11. e4 b5 12. Bb3 Bb4+ 13. Kf1 Ne7 {jak grano w partii Donner – van der Berg, 1950, z dobrą grą czarnych.}) 5... e6 6. Qb3 Bxf3 7. gxf3 b5 {Flor gra w tej pozycji Wa7, aby zbytnio nie eksponować swoich pionków.} 8. Be2 c5 9. dxc5 ({Wymiana na polu c5 była dotąd uważana (ze względu na odpowiedź 9… Sd7!) za słabszą niż klasyczna kontynuacja w tym wariancie} 9. a4 $1 b4 10. dxc5 Bxc5 11. Qc4 {( van Scheltinga – Alechin, Buenos Aires 1939), gdzie czarne uzyskały zadowalającą grę. Moim zdaniem jest to pogląd niesłuszny, albowiem wymiana na polu c5 z następnym 9… Sd7 10. c6, mimo pozornej słabości tego pionka, stwarza dla czarnych duże trudności. Aby tego pionka zlikwidować trzeba stracić kilka temp, zaniedbując rozwój skrzydła królewskiego, czego ilustracją jest niniejsza partia.}) 9... Nd7 ({Na} 9... Bxc5 10. Qc3 {zmusza do czarnego gońca do powrotu na f8, wobec groźby Hxg7.}) 10. c6 $1 ({ Niniejsza partia ma teoretyczne znaczenie dla tego wariantu, przez wykazanie poprawności posunięcia 10. c5-c6. W partii Najdorf – Stolz, Groningen 1946, białe zrezygnowały z obrony pionka na polu c6, grając} 10. Nc3 Nxc5 11. Qc2 Rc8) 10... Nc5 11. Qc2 Qc7 {Mój przeciwnik uważał to posunięcie za błąd, upatrując w nim przyczynę późniejszych trudności.} ({Sądził, że} 11... Rc8 {z następnym 12… Hd5 dawało wyrównanie. W rozegranej kilka tygodni wcześniej partii Barendregt – van Scheltinga (mistrzostwa Holandii) czarne zagrały 11… Wc8. Białe nie znalazły właściwej odpowiedzi, grając} 12. a4 $2 ({Za właściwą odpowiedź uważam } 12. O-O {i jeśli} Qd5 {to} 13. Bd2 Rxc6 14. Rc1 {z groźbą b4, wobec czego czarne muszą zdecydować się na niekorzystne} Ne7 {Wówczas przewaga pozycyjna białych jest widoczna.}) 12... Rxc6 $1 13. Bd2 $2 b4 $1 14. Bxb4 Nd3+ {i w rezultacie czarne uzyskały przewagę.}) 12. b3 Rc8 13. Bb2 Nf6 { Wytworzyła się paradoksalna sytuacja. Niebroniony pionek na polu c6 od dłuższego czasu może być zabity, a jednak czarne nie mogą się odważyć na to bez uprzedniego zabezpieczenia pozycji, ze względu na ewentualne związanie skoczka na polu c5.} 14. Nd2 Qxc6 15. Rc1 {Czarne zdecydowały się wreszcie na usunięcie zuchwałego intruza, lecz ich trudności się nie zmniejszyły. Znowu grozi b4 i strata figury, a obrona przed tą groźbą jest trudna.} Nd5 16. a3 Ne7 ({Jedyne posunięcia broniące hetmana i wieżę na linii „c” i tym samym umożliwia odejście zagrożonego skoczka. Skutki ujemne tego ruchu nie wymagają komentarzy. Jeśli} 16... a5 {to} 17. e4 Nf4 18. b4 axb4 19. axb4 Nfd3+ 20. Bxd3 Nxd3+ 21. Qxd3 Qxc1+ 22. Bxc1 Rxc1+ 23. Ke2 Rxh1 24. Qxb5+ Ke7 25. e5 {a następnie Se4 i Sd6 z wygraną białych.}) 17. O-O Nd7 {W ścieśnionej pozycji czarnych trudno znaleźć dobre posunięcie. Czarne poprzez wymiany poszukują rozwiązanie linii „c”, która w tej partii ma decydujące znaczenie.} 18. Qb1 Qb7 19. Ne4 Nf5 20. Rxc8+ Qxc8 21. Rc1 Qd8 22. Rd1 {Akcja przenosi się na linię „d”, gdzie znowu skoczek zostaje związany.} Be7 23. a4 {Rozpoczyna się atak na słabe pionki skrzydła hetmańskiego, pozbawione ochrony figur.} bxa4 24. bxa4 Qb6 25. Qc2 $1 {Partia czarnych jest już strategicznie przegrana. Nie mogąc robić roszady są wystawione na ataki dobrze ustawionych białych figur. Być może należało się zastanowić, czy zamiast obrony pionka a6, nie lepiej było go poświęcić i natychmiast roszować, by usunąć króla z niebezpiecznej strefy ataku.} Nb8 $2 ({Błąd powodujący natychmiastową przegraną. Nie ratowało również} 25... Qb7 26. Rb1 $1) 26. Qc8+ Bd8 27. Ba3 Qc7 {Pointe’a fałszywej kombinacji obronnej. Czarne sądziły, że wymiana hetmanów musi teraz nastąpić, ponieważ biały hetman jest zamknięty. Ale posunięcie w partii umożliwia białym efektowne zakończenie gry z ofiarą hetmana. [#]} 28. Qxa6 $1 Nxa6 29. Bb5+ 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

5. E.Arłamowski – S.Gawlikowski, 1951

[Site "Łódź, Mistrzostwa Polski (A51)"] [Date "1951.??.??"] [Round "?"] [White "Arłamowski, Edward"] [Black "Gawlikowski, Stanisław"] [Result "1-0"] [Annotator "Edward Arłamowski (Szachy 1/1951)"] 1. d4 Nf6 2. c4 e5 3. dxe5 Ne4 {Jeden z najostrzejszych kontynuacji w obronie budapeszteńskiej, zwany gambitem Fajerowicza, uważany według obecnego stanu teorii za najlepszy system tej obrony.} 4. Nf3 {Wymaga precyzyjnego traktowania, w przeciwnym razie może stać się niebezpieczną bronią czarnych, o czym świadczy choćby miniaturka Leskowski – Boros, Budapeszt 1942:} (4. Qc2 d5 $1 5. exd6 Bf5 6. Qa4+ ({Spokojnie można też grać tu} 6. f3 $1 Ng3 7. e4) ({lub} 6. Nc3 $1 Nxd6 7. e4 Nxe4 8. Bd3 $1 Nxf2 9. Bxf5 Nxh1 { i białe stoją lepiej.}) 6... Nc6 7. Qb5 $2 (7. Nf3 $1) 7... Nxd6 8. Qb3 Nd4 9. Qe3+ Ne4 {i białe poddały się, gdyż grozi mat albo strata hetmana.}) 4... Nc6 ({W partii Smysłow – Steiner, Groningen 1946, zagrano} 4... Bb4+ 5. Bd2 Nxd2 6. Nbxd2 Nc6 7. a3 Bxd2+ 8. Qxd2 Qe7 9. Qc3 {i białe utrzymały gambitowego pionka.}) 5. a3 {Posunięcie w partii, wyglądające na stratę tempa, w rzeczywistości ma ważne znaczenie, gdyż odbiera czarnym pola b4 i c5 wobec groźby b2-b4, przygotowując fianchetto hetmańskiego gońca.} ({ Najczęściej stosowane tu jest} 5. Nbd2 Bb4 6. a3 Nxd2 7. Bxd2 Bxd2+ 8. Qxd2 Qe7 9. Qc3 b6) 5... a5 ({Tu wchodziło w rachubę} 5... d6 6. exd6 Bxd6 7. e3 Bf5 {itd.}) 6. Bf4 f6 7. Qd5 ({Na} 7. exf6 {nastąpi} Qxf6 {i goniec musi wrócić na pole e1 ze stratą tempa, bo jeśli} 8. Qc1 {to} Nc5 $1) 7... Nc5 8. Nc3 d6 9. exd6 {Posunięcie w partii stwarza czarnym słabość na polu d6.} ({Po} 9. exf6 Qxf6 10. Bg5 Qg6 11. e4 Be6 {czarne uzyskują wyrównanie gry.}) 9... cxd6 10. e4 Be6 11. Qd1 Ne5 12. Nd5 {Po dwukrotnym zaatakowaniu pionka na polu c4 białe, nie mając dobrej obrony, stanęły przed alternatywą wymiany skoczka e5 i zlikwidowania czarnym ich słabości na polu d6, albo oddania pionka za szansę rozwinięcia ataku, przy czym słabość na polu d6 pozostałaby nadal aktualna. Białe wybrały tę drugą alternatywę.} Nxe4 13. Nd4 Bxd5 {To posunięcie uważam za błędne w tej partii. Goniec powinien być cofnięty na pole d7. Obecnie białe otrzymują przewagę na białych polach, a goniec f1., który miał dotąd ograniczone pole, zaczyna grać.} 14. cxd5 Qb6 15. Bb5+ Kf7 16. O-O Be7 17. Be3 Nc5 18. a4 h5 {Czarne rezygnują wobec trudności ze znalezieniem dobrego miejsca dla wieży na ósmej linii.} ( {Na} 18... Rhc8 {nastąpi} 19. Ne6 {z następnym f4 i Gd7, co zmusi wieżę do zajęcia niewygodnej pozycji na polu b8. Z drugiej strony rozpoczęcie przez czarne ataku bez należytej osłony króla i odcięciu dwóch figur, jest ryzykowne i może narazić czarne na silny kontratak, w którym białe mają większe szanse z uwagi na przewagę na skrzydle królewskim.}) 19. h3 g5 20. f4 gxf4 21. Rxf4 Rag8 22. Ne6 $1 {Położenie czarnego hetmana stało się trudne. Znalazł się w sytuacji patowej i tylko okrężną drogą będzie mógł wejść do gry.} Rg3 23. Bd4 Qa7 ({Po tym posunięciu czarne tracą figurę. Odejście skoczka naraża znów czarne na silny atak} 23... Ng6 24. Rf2 Nh4 25. Bxf6 Bxf6 26. Rxf6+ Kxf6 27. Qd4+ Kf7 28. Rf1+ Nf3+ 29. Rxf3+ Rxf3 30. Qg7#) {Po stracie figury czarne rzucają wszystkie siły do ataku, który nie jest wprawdzie groźny, ale wymaga dokładnej obrony.} 24. Nxc5 dxc5 25. Bxe5 c4+ 26. Bd4 Qb8 27. d6 Qxd6 28. Bxc4+ Kf8 29. Qf1 Rh6 30. Rd1 Rhg6 31. Rd2 Rxh3 {[#]} 32. Bxf6 $1 Qxd2 33. Bc3+ Ke8 34. Bb5+ ({Tu można było grać od razu} 34. Bxd2 Bc5+ 35. Rf2 Rf3 $2 36. Qe2+ {i czarne tracą wieżę.}) ({Czarne przegrywały również po} 34. Rf8+ Bxf8 35. Qf7+ Kd8 36. Bxd2 {Białe znajdowały się jednak w niedoczasie, wybrały więc wariant pewniejszy, nie wymagający długich obliczeń.}) 34... Kd8 35. Rd4+ Rd6 36. Rxd2 Rxd2 37. gxh3 Bc5+ 38. Kh1 Rf2 39. Qc4 Bd6 40. Kg1 {Kontrola czasu minęła i czarne poddały się.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

6. E.Arłamowski – M.Ziembiński, 1954

[Site "Łódź, Mistrzostwa Polski (E87)"] [Date "1954.??.??"] [Round "?"] [White "Arłamowski, Edward"] [Black "Ziembiński, Marian"] [Result "1-0"] [Annotator "Janusz Szpotański (Szachy 2/1951)"] 1. d4 Nf6 2. c4 d6 3. Nc3 g6 ({Praktyka turniejowa wykazała, że czarne mogą tu również grać} 3... e5 {nie obawiając się wariantu} 4. dxe5 dxe5 5. Qxd8+ Kxd8 6. Nf3 Nfd7 7. Be3 f6 {z równą grą.}) 4. e4 Bg7 5. f3 {Wstęp do ataku Sämischa, prowadzącego do ostrej i obustronnie trudnej gry.} O-O 6. Be3 e5 7. d5 ({Białe zamykają centrum, aby mieć wolną rękę w grze na skrzydłach. Innym możliwym planem było utrzymanie napięcia przez} 7. Nge2) 7... c5 8. Qd2 ({Posunięcie zastosowane przez Najdorfa w partii z Kotowem, Zurych 1953, która miała przebieg następujący:} 8. g4 Ne8 9. h4 f5 10. exf5 gxf5 11. g5 e4 12. f4 {i teraz czarne uzyskały przewagę grając} b5 $1) 8... a6 $2 ({Czarne trafnie oceniły pozycję, widząc szanse w kontrataku na skrzydle hetmańskim. Jednak swój plan realizują szablonowo i prostodusznie, co stanie się przyczyną trudności rozwojowych. Właściwa była tu kontynuacja zastosowana przez Tarnowskiego w partii z Makarczykiem, w tym samym turnieju:} 8... Ne8 9. Bd3 f5 10. Nge2 Nf6 11. O-O-O Na6 $1 12. Bg5 Bd7 13. f4 fxe4 14. Nxe4 Nxe4 $1 {z całkowitym wyrównaniem gry. Zasługuje również na uwagę natychmiastowe zastosowanie manewru Sb8-a6-c7 i po ewentualnym Gd7 oraz a6 czarne dochodzą do głosu na skrzydle hetmańskim.}) 9. Bd3 Nh5 ({Lepsze wydaje się} 9... Ne8 {gdyż, po posunięciu w partii, białe przeprowadzą z tempem g2-g4!}) 10. Nge2 f5 {Otwieranie pozycji jest na ogół korzystne dla strony lepiej rozwiniętej, trudno jednak wskazać czarnym zadowalającą kontynuację.} 11. exf5 gxf5 12. Bg5 $1 Bf6 $2 ({ Po tym posunięciu białe uzyskują nieodparty atak, dlatego też lepsze było } 12... Qe8) 13. Bxf6 Qxf6 14. O-O-O Bd7 $2 {Czarne uporczywie dążą do b7-b5, ale za to Sb8 zostaje zablokowany. Wychodzą na jaw skutki lekkomyślnego 8… a6? Czarne figury przeszkadzają sobie wzajemnie. Należało grać 14… Sd7. [#]} 15. g4 $1 {Decydujące uderzenie, po którym partia czarnych rozpada się w kilku posunięciach.} fxg4 16. Ne4 $1 Qe7 ({ Oczywiście nie} 16... Qxf3 {, gdyż następuje} 17. Qh6 {z nieodpartą groźbą Sg5!}) 17. fxg4 Nf4 ({Jeżeli} 17... Bxg4 $4 {to} 18. Rhg1) 18. Nxf4 Rxf4 ({Jeśli} 18... exf4 {to} 19. g5 {z groźbą Sf6+}) 19. Rdf1 $1 Rxe4 {Rozpacz.} ({Rozpacz. Partia czarnych jest również stracona po} 19... Rxf1+ 20. Rxf1 {i od licznych gróźb: Sf6+, Hh6 nie ma obrony.}) 20. Bxe4 Be8 21. Qh6 Nd7 22. Rf3 b5 23. Rhf1 $1 {Czarne poddały się, gdyż nie mogą skutecznie zapobiec 24. Gxh7+! Hxh7 25. Wf8+! z matem. Powyższa partia otrzymała II nagrodę za piękność.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

7. E.Arłamowski – S.Szczepaniec, 1954

[Site "Łódź, Mistrzostwa Polski (A90)"] [Date "1954.??.??"] [Round "?"] [White "Arłamowski, Edward"] [Black "Szczepaniec, Stanisław"] [Result "1-0"] [Annotator "Romuald Grąbczewski (Szachy 11/1954)"] 1. d4 e6 2. c4 f5 3. g3 Nf6 4. Bg2 Bb4+ ({Posunięcie Alechina, którego ideą jest uniemożliwienie białym rozwinięcia gońca na pole b2. Częściej grywane jest tu} 4... Be7 5. Nf3 O-O 6. O-O {z dalszym d5 lub d6.}) 5. Bd2 Be7 ({Z innych kontynuacji w rachubę wchodziło:} 5... Qe7 6. Nh3 O-O 7. O-O Bxd2 8. Nxd2 d6 $11) ({lub} 5... Bxd2+ 6. Qxd2 O-O 7. Nc3 d6 8. Nf3 Nc6 9. Rd1 Qe7 $11) 6. Nc3 ({Pachman uważa za najsilniejsze} 6. Qb3 $1 {i podaje wariant} d5 7. Nf3 Nc6 8. O-O O-O 9. cxd5 exd5 10. Nc3 Na5 11. Qc2 Nc4 12. Bf4 {z przewagą białych.}) 6... O-O 7. Nf3 $2 ({Teraz również silniejsze było} 7. Qb3 $1 c5 $1 8. d5 e5 9. e4 d6 10. Nge2 $1 Qe8 11. O-O fxe4 12. Nxe4 Nxe4 13. Bxe4 Qh5 14. Rae1 Nd7 15. Bg2 Nf6 16. f3 { z przewagą białych, Najdorf – Bronstein, Saltsjöbaden 1948.}) 7... c6 8. O-O d5 9. b3 Qe8 ({Charakterystyczny manewr, związany z atakiem pionkami na skrzydle królewskim. Solidniejsze było jednak} 9... Ne4 {z dalszym Gf6.}) 10. Qc2 Qh5 11. Ne5 Nbd7 12. Nd3 g5 13. f3 Bd6 14. e3 Kh8 15. Bc1 Rf7 16. a4 { Z zamiarem wymiany czarnopolowego gońca.} Bc7 17. Nf2 g4 {Udaremnia przeprowadzenie ruchu e4, po którym białe uzyskałyby lepszą grę.} 18. fxg4 Nxg4 19. Nxg4 Qxg4 20. cxd5 exd5 21. Nxd5 Bxg3 22. hxg3 cxd5 23. Bxd5 $1 Rg7 ({Białe nie obawiają się przejścia do końcówki. Po} 23... Qxg3+ 24. Qg2 Qxg2+ 25. Bxg2 {czarne stoją źle ze względu na groźby po przekątnej a1-h8. }) 24. Qg2 Nf6 25. Bf3 Qg6 26. Bb2 Bd7 27. d5 $1 {Teraz podwójne związanie sprawia czarnym dużo kłopotu.} Rag8 28. Kf2 h6 29. Rh1 Kh7 30. Rac1 Rf7 31. Ke2 f4 ({Czarne oddają jeszcze jednego pionka, licząc na szanse ataku po otwartych liniach. Na} 31... Qxg3 {nastąpiłoby} 32. Rxh6+ $1) 32. exf4 Re7+ 33. Be5 Ng4 34. Bxg4 Bxg4+ 35. Kd2 Qb6 36. Qe4+ Rg6 ({Umożliwia piękne zakończenie. Na} 36... Qg6 {białe grałyby} 37. Qxg6+ {z łatwo wygraną końcówką.}) {[#]} 37. Rxh6+ $3 Kxh6 38. Rh1+ Bh5 39. Rxh5+ $1 Kxh5 40. Qf5+ (40. Qf5+ Kh6 41. Qh3) 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

8. E.Arłamowski – S.Gawlikowski, 1954

[Site "Łódź, Mistrzostwa Polski (E45)"] [Date "1954.??.??"] [Round "?"] [White "Arłamowski, Edward"] [Black "Gawlikowski, Stanisław"] [Result "1-0"] [Annotator "Edward Arłamowski (Szachy 8/1955)"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nc3 Bb4 4. e3 b6 5. Nge2 ({Według teorii – najlepsze posunięcie, którego ideą jest niedopuszczenie do zdublowania pionków, co w obronie Nimzowitscha jest trwałą słabością. Nieco słabsze jest} 5. Bd3 Bb7 6. f3 c5 7. Nge2 cxd4 8. exd4 d5 9. Qa4+ Nc6 10. Bg5 dxc4 11. Bxc4 Qd7 12. Bxf6 gxf6 13. O-O Bxc3 14. bxc3 f5 {z lepszą grą czarnych, Bondarewski – Ragozin, mecz 1948.}) ({Oprócz posunięcia w tekście w rachubę wchodzi też} 5. Nf3) 5... Ba6 ({Oryginalna nowość zastosowana w 17-tej partii meczu z Botwinnikiem, Moskwa 1951. Ideą tego posunięcia, atakującego bezpośrednio pionka na polu c4, jest wywarcie silnego nacisku na przekątną f1-a6, z następną groźbą d7-d5. Do 1951 r. powszechnie grywano w tej pozycji} 5... Bb7 6. a3 {Na to czarne miały dwie możliwości:} Be7 ({lub} 6... Bxc3+ 7. Nxc3 O-O 8. Bd3 c5 9. d5 b5 10. O-O bxc4 11. Bxc4 exd5 {z dobrą grą białych, jak grano w meczu Botwinnik – Bronstein, Moskwa 1951.}) 7. d5 O-O 8. e4 ({słabsze jest} 8. g3 $2 b5 $1) 8... d6 9. g3 c6 10. dxe6 fxe6 11. Nd4 Bc8 12. Bg2 {Euwe – O’Kelly, Groningen 1946.}) 6. Ng3 ({Uważane za najlepsze, broni pionka c4 i równocześnie przygotowuje e3-e4. W cytowanej 17-tej partii meczu białe zagrały} 6. a3 Be7 7. Ng3 ({Ciekawe gry wywiązałyby się w tym wariancie po} 7. Nf4 $1 d5 8. cxd5 Bxf1 9. dxe6 Ba6 10. exf7+ Kxf7 11. Qb3+ Ke8 12. Ne6 Qd7 $1 13. e4 $1 {z dużymi szansami na wygraną, pomimo figury mniej.}) 7... d5 $1 8. cxd5 Bxf1 9. Nxf1 exd5 10. Ng3 Qd7) ({Po} 6. Qa4 c5 7. a3 Bxc3+ 8. Nxc3 O-O {czarne dochodzą łatwo do d7-d5.}) 6... O-O ({Teraz} 6... d5 {jest niemożliwe, ze względu na} 7. Qa4+) ({Gdyby czarne grały} 6... Nc6 {nastąpi} 7. Bd2 $1 {i również nie można grać} d5 {z powodu} 8. Qa4) 7. a3 ({Za silniejsze uważa się} 7. e4 {aby storpedować ostrze posunięcia} d5 ({W partii Keres – Reshevsky, Zurych 1953, na 7. e4 nastąpiło} 7... d6 8. Bd2 c5 9. a3 Ba5 10. d5 exd5 11. cxd5 Bxf1 12. Kxf1 Nbd7 {z szybkim remisem.}) 8. e5 Nfd7 9. cxd5 Bxf1 10. Kxf1 Bxc3 (10... exd5 11. Nxd5 $1) 11. bxc3 exd5 12. Qg4 {z doskonałą grą białych.}) 7... Bxc3+ ({Złe byłoby} 7... Be7 {gdyż po} 8. e4 {białe otrzymują doskonałą grę.}) 8. bxc3 d5 {Czarne osiągnęły swój cel strategiczny: marsz pionkiem d7 i zwiększenie nacisku na pionka c4, doprowadzając do rozbicia pary gońców, z drugiej jednak strony pozwala to białym na zlikwidowanie zdwojenia pionków na linii c.} 9. cxd5 Bxf1 10. Kxf1 ({Po tym posunięciu białe wprawdzie sztucznie dochodzą do roszady, jednak skoczek na polu g3 kontroluje pola e4, f5 oraz h5. Po} 10. Nxf1 {nastąpi} exd5 11. f3 Nh5 $1 {i skoczek nie może wrócić na pole g3.}) 10... exd5 11. f3 Qd7 12. Kf2 h5 13. Qd3 c5 ({Uniemożliwia dalszy marsz pionka „h”, bo po } 13... h4 14. Nf5 {jest on zagrożony, a prawdopodobnie ginie.}) 14. Re1 Nc6 15. Kg1 Rfe8 16. Bb2 c4 ({Czarne obawiają się otwarcia przekątnej gońca, co może okazać się niebezpieczne dla czarnych ze względu na osłabienie pola f6. Lepsze było jednak} 16... cxd4 17. cxd4 {, gdyż po posunięciu w partii, z chwilą dojścia do e3-e4 białe otrzymują silne pionki centralne.}) 17. Qc2 g6 18. e4 {To posunięcie jest przedwczesne, należało je przygotować przez uprzednie Wad1.} h4 19. Nf1 h3 20. Rad1 dxe4 21. fxe4 Qg4 {[#]} 22. Ng3 $1 ({Przewaga białych jest niewątpliwa, wytworzyła się przy tym ciekawa pozycja. Białe uzyskały silne centrum, które powstrzymuje czarne skoczki przed wejściem do ofensywnej gry. Czarne zaatakowały pionka na polu e4 i groziły Sh5 i Sf4. Ostatnie posunięcie białych paraliżuje te groźby, a jednocześnie przesłania hetmanowi punkt operacyjny na polu g2. Sytuacja wymaga ostrożnej gry, żaden z białych pionków nie może iść naprzód. Po } 22. e5 {nastąpi} Nd5 {z groźbą Sf4,}) ({a po} 22. d5 Ne5 {i Sd3}) 22... hxg2 23. e5 ({Nie można grać} 23. Qxg2 Nxe4 $1 24. Nxe4 Rxe4 25. Rxe4 Qxd1+ { .}) ({Po} 23. Kxg2 {nastąpi} Nh5) 23... Nd5 24. Qe4 ({Na} 24. Re4 { nastąpi} Qf3 {z nieprzyjemnymi dla białych komplikacjami, np.} 25. Rh4 Nf4 26. Bc1 Nd3 27. Qd2 {z groźbą Sf2}) 24... Qxe4 25. Nxe4 Re6 26. Kxg2 Kg7 27. Bc1 f5 {Ostatnia chwila na wykonanie tego uwalniającego posunięcia, gdyż groziło Gg5 po czym f7-f5 już nie przechodziło.} 28. exf6+ ({Mogłoby się wydawać, że nie należało wymieniać tego silnego „wolniaka” za słabego pionka „f” i grać} 28. Ng5 {Była to jednak fałszywa koncepcja , gdyż po} Ree8 29. Bd2 Na5 {(z groźbą Sb3 i wymianą gońca) pionek na polu c3 byłby bardzo słaby. Tymczasem przez wymianę pozbywają się białe silnego skoczka na polu d3, który trzymał całe centrum i którego rzeczywiście trudno było z tego stanowiska usunąć.}) 28... Nxf6 29. Nxf6 Rxe1 $1 ({Najlepsze posunięcie. Po} 29... Kxf6 30. Rf1+ Kg7 31. d5 { następuje strata figury,}) ({a na} 29... Rxf6 {nastąpi} 30. d5 Nd8 31. Re8 { z groźbą Gg5!}) 30. Rxe1 Kxf6 31. h4 $1 {Pomimo równowagi materialnej końcówka białych jest lepsza, choćby z uwagi na wolnego pionka d4 oraz słabość czarnych na polu g6. Jednak nie widać jasnej drogi do wygranej. Dopiero to posunięcie białych przechyla szalę zwycięstwa na ich stronę. Groźba Gg5 czyni z niego potężną figurę, paraliżującą ruchy czarnych. Obecnie czarne nie mogą zagrać Wd8 aby zająć linię „d” i uniemożliwić marsz pionka, ani też dokonać przegrupowania Sc6-e7-d5.} b5 { Przy grożącym niebezpieczeństwie czarne próbują swoich szans na skrzydle hetmańskim.} 32. Bg5+ Kf5 33. Kf3 a5 34. Bf4 Rd8 35. Rg1 b4 {Czarne ratują pionka, ale teraz, po przerzuceniu wieży na linię „g” sytuacja się zmieniła i nic już nie może uratować czarnych od przegranej.} 36. Rg5+ Kf6 37. Rc5 {Grozi zdobycie wieży lub skoczka.} Rc8 ({Na} 37... Ne7 {nastąpi} 38. Bg5+ Kf7 39. Rc7 Re8 40. d5 {z łatwą wygraną.}) 38. axb4 axb4 39. d5 $1 Ne7 ({Przegrywało również} 39... Na7 40. Ra5 Ra8 41. cxb4 c3 42. b5 $1) 40. Bg5+ $1 Kf7 41. Bxe7 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

9. E.Arłamowski – K.Plater, 1955

[Site "Wrocław, Drużynowe Mistrzostwa Polski (A56)"] [Date "1955.??.??"] [Round "?"] [White "Arłamowski, Edward"] [Black "Plater, Kazimierz"] [Result "1-0"] [Annotator "Edward Arłamowski (Szachy 12/1955)"] 1. d4 Nf6 2. c4 c5 {Jest to nowoczesny sposób traktowania otwarcia Benoni, w którym czarne grają c5 dopiero po 2.c4, a więc gdy pole c4 jest już zajęte przez pionka i nie może służyć jako baza dla białych figur. Ideą tego otwarcia jest oddanie białym centrum za uzyskanie kontr szans na skrzydle hetmańskim i otworzenie przekątnej b2-g7 dla czarnopolowego gońca.} 3. d5 g6 ({Słabsza jest kontynuacja} 3... e6 4. Nc3 exd5 5. cxd5 d6 6. Nf3 g6 {i pole c4 jest dostępne dla białych figur}) 4. Nc3 d6 ({Możliwe jest też} 4... e6 {i po wymianie czarne szybciej uzyskują przewagę na skrzydle hetmańskim. Minusem tej koncepcji dla czarnych jest zwolnienie pola c4 dla białych figur.}) 5. e4 {Najlogiczniejsze posunięcie.} ({Słabsze jest} 5. g3 Bg7 6. Bg2 O-O 7. e4 Na6 8. Nf3 Nc7 9. O-O a6 10. a4 Rb8 {Vaitonis – Geller, Saltsjöbaden 1952.}) 5... Bg7 ({Tu możliwa jest też ostra kontynuacja gambitowa:} 5... b5 $6 6. cxb5 Bg7 7. Nf3 O-O 8. Be2 a6 9. bxa6 Bxa6 { zastosowana przez Lundina w partiach z Bronsteinem i Szabo w turnieju międzystrefowym Saltsjöbaden 1946, a ostatnio w partii Bronstein – Tajmanow, Zurych 1953.}) 6. Bd3 O-O 7. Nge2 {Białe, nie absorbowane dotąd ani w centrum, ani obroną skrzydła hetmańskiego, spokojnie rozwijają figury.} Na6 8. f3 {Partia przybiera charakter wariantu Sämischa w obronie królewsko-indyjskiej. Bronstein grał przeciw Najdorfowi (Zurych 1953) od razu 8. Gg5.} e6 9. O-O Nc7 {Czarne zmierzają do b7-b5w celu uzyskania kontr szans na skrzydle hetmańskim.} 10. Bg5 exd5 11. exd5 {Pionek na polu c4 musi zostać dla obrony skrzydła hetmańskiego, na ewentualne b7-b5.} h6 { Niepotrzebna osłabienie królewskiego skrzydła. Cały ten plan rozpoczęcia akcji w tym miejscu jest chybiony. Należało grać od razu Wb8, następnie a6 i ewentualnie Gd7 z przeforsowaniem b7-b5.} 12. Be3 Bd7 13. Qd2 Kh7 14. Bf4 Nce8 {To oznacza rezygnację z operacji na skrzydle hetmańskim.} ({Dlatego lepsze było} 14... Nfe8 {lub Ge8.}) 15. Ng3 a6 16. a4 h5 17. Bg5 Kh8 18. Rfe1 {Pasywna gra czarnych unieruchomiła im prawie wszystkie figury. W dodatku nie można stworzyć planu uzyskania kontr szans, co było możliwe jedynie przy pomocy falangi pionkowej na skrzydle hetmańskim. Obecnie, po zajęciu jedynej wolnej linii, przewaga białych jest niewątpliwa.} Qc7 {Czarne są w trudnej sytuacji. Chcąc zlikwidować związanie, plasują hetmana na niekorzystnej pozycji, co oznacza właściwie usunięcie go z aktywnej gry.} 19. Qf4 Ng8 20. Qh4 ({Tu rozważałem możliwość poświęcenia figury (20. Sxh5), ale było to ryzykowne, np.} 20. Nxh5 gxh5 21. Qh4 Bd4+ 22. Kh1 Nef6 23. Ne4 Nxe4 24. Bxe4 f5 25. Bd3 Be8 {i białe nie mają dostatecznej rekompensaty za ofiarowaną figurę.}) 20... f5 {[#]} 21. Nxh5 $1 {W tej pozycji poświęcenie figury za dwa lub trzy pionki z silnym atakiem – jest całkowicie poprawne.} Bd4+ 22. Kh1 gxh5 23. Qxh5+ Kg7 24. g4 {Energiczna kontynuacja ataku, dążąca do otwarcia dalszych linii.} Nef6 25. Qh4 Rae8 26. gxf5 Bxc3 { Prawidłowy ruch, bo po Se4 i Sxf6 białe rozbiją twierdzę dwu czarnych skoczków, które stanowią jedyną ochronę króla.} 27. bxc3 Rxe1+ 28. Rxe1 Kf7 ({Nie można grać} 28... Re8 29. Bxf6+ Nxf6 30. Qg5+ Kf7 31. Qg6+ { z nieuchronnym matem.}) 29. Qg3 {Grozi 30. Gxf6 i mat w następnym posunięciu. } Nh5 ({Nie ratowały też inne posunięcia} 29... Nh7 {lub 30. Hd8, gdyż białe grają Gh6! z podwójną groźbą mata.}) 30. Qg4 Ng7 31. Bf4 { Najlepsze!} ({Po} 31. Bh4 {czarne mogą się dłużej bronić przez} Re8 32. Qg6+ Kf8 33. Rg1 Bxa4 34. f6 Nxf6 {itd.}) 31... Nf6 32. Qg6+ Kg8 33. Re7 Nfe8 34. Bxd6 $1 {Rozstrzyga natychmiast.} Bxf5 ({Jeżeli} 34... Qxd6 35. Rxg7+ Nxg7 36. Qxd6) 35. Bxf5 Nxd6 36. Qxg7# 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

10. F.Blatny – E.Arłamowski, 1955

[Site "Praga, mecz Czechosłowacja – Polska (B24)"] [Date "1955.??.??"] [Round "?"] [White "Blatny, Frantisek"] [Black "Arłamowski, Edward"] [Result "0-1"] [Annotator "Edward Arłamowski (Szachy 10/1955)"] 1. e4 c5 2. Nc3 {W praktyce turniejowej coraz częściej pojawia się system zamknięty obrony sycylijskiej. Dawnej był stosowany przez Miesesa, a jeszcze przedtem przez Czigorina. W tym debiucie białe chwilowo rezygnują z posunięcia d4 i flankują gońca na polu g2, kontrolując w ten sposób centralne pole d5. Uważano, że taki sposób otwarcia jest słabszy niż standardowe otwarcie ze skoczkiem na polu f3, gdyż dawało to czarnym łatwe wyrównanie. Renesans tego otwarcia zawdzięcza Smysłowowi, który grywał 2. Sc3 w wielu turniejach, z pełnym powodzeniem, odnosząc sukcesy w licznych partiach.} Nc6 3. g3 ({Do ostrzejszej pozycji prowadzi} 3. f4 e6 4. Nf3 d5 5. Bb5 d4 6. Bxc6+ bxc6 7. Nb1 c4 8. d3 cxd3 9. cxd3 c5 10. Na3 {z lepszą grą białych.}) 3... g6 ({Barcza przeciwko Hasensufowi, Monachium 1936, zagrał oryginalnie} 3... Rb8 {dążąc do szybkiego opanowania skrzydła hetmańskiego:} 4. Bg2 b5 5. Nge2 e6 6. Nf4 Nf6) 4. Bg2 Bg7 5. d3 e6 ({Najsolidniejsza kontynuacja. Botwinnik w 13. partii meczu ze Smysłowem, Moskwą 1954, zagrał nieoczekiwanie} 5... b6 {uzyskując dobrą grę: } 6. Nge2 d6 7. O-O Bb7 8. f4 f5 $1) ({Keres w partii z Bronsteinem, Zurych 1953, zagrał w tej pozycji} 5... Rb8 {planując wzorem Barczy przeprowadzenie jak najszybciej akcji na skrzydle hetmańskim b7-b5-b4. Plan ten jednak okazał się chybiony.}) 6. Be3 d6 {Najlepsze w tej pozycji.} ({Próba „zaryglowania” centrum przez} 6... Nd4 {nie jest korzystna dla czarnych, gdyż białe mają silną odpowiedź:} 7. Nce2 Nxe2 8. Nxe2 Bxb2 9. Rb1 Bg7 10. Bxc5 Qa5+ ({W partii Brzóska – Ciejka, XII MP Łódź 1954, nastąpiło} 10... d6 11. Bb4 Ne7 12. Qc1 Nc6 13. Bc3 Bxc3+) 11. Bb4 Qxa2 12. O-O {z silnym atakiem.}) ({Również} 6... Qa5 {nie jest dobre:} 7. Nge2 Nd4 8. O-O Ne7 9. Kh1 O-O 10. a3 $1 Nec6 11. Rb1 d6 12. b4 $1 Qd8 13. Qd2 Rb8 14. Bg5 Qe8 15. Ng1 $1 {z lepszą grą białych (Smysłow – Boleslawski, Moskwa 1945).}) 7. Qd2 ({ Za lepszą uważana jest kontynuacja} 7. Nge2 Nge7 8. Qd2 Qa5 9. O-O Nd4 10. Rab1 O-O) ({Ostatnio w modę wszedł system lokowania skoczka na polu f3 z uprzednim f2-f4, zalecany przez Smysłowa:} 7. f4 Nge7 8. Nf3 Nd4 9. Bf2 Nec6 { .}) 7... Nge7 8. Nge2 b6 9. Bh6 Bf6 10. Bg5 $2 {Białe konsekwentnie przeprowadzają swój manewr, dążący do zlikwidowania Gg7, najgroźniejszej figury w zamkniętym wariancie obrony sycylijskiej. Wydaje się jednak, że ostatnie posunięcie białych jest błędem, bo czarny goniec na polu h6 unieruchamiał całe skrzydło królewskie, nie dopuszczał do roszady i w tych warunkach był bardziej wartościowy od źle uplasowanego Gf6.} Bxg5 11. Qxg5 O-O 12. h4 ({W tej pozycji silniejsze było} 12. Qh6 {aby nie dopuścić czarnego króla na pole g7, a następnie przez h2-h4-h5 otworzyć linię „h”.}) 12... Kg7 13. h5 h6 {Plan czarnych zmierza do zablokowania skrzydła królewskiego na czarnych polach, wykorzystując brak u białych czarnopolowego gońca, aby następnie przejść do akcji na skrzydle hetmańskim.} 14. Qe3 g5 15. d4 e5 16. dxe5 dxe5 17. f4 {Białe konsekwentnie atakują pozycje skrzydła hetmańskiego, dążąc do otwarcia linii.} f6 18. Bf3 Be6 19. O-O Nd4 20. Rac1 Qd7 21. f5 {Po wykonaniu krótkiej roszady białe muszą porzucić plany ofensywne na skrzydle królewskim i zamykają je, co zresztą od początku leżało w zamierzeniach czarnych. Rozstrzygnięcie musi paść w centrum i na skrzydle hetmańskim, gdzie czarne mają przewagę.} Bf7 22. g4 Rfd8 23. Kf2 Qc6 24. b3 Rd7 {Czarne przegrupowują figury i zdwajają wieże na jedynej wolnej linii „d”, której opanowanie ma teraz decydujące znaczenie.} 25. Nd1 $2 {Białe nie doceniają grożącego im niebezpieczeństwa ze strony zdwojonych wież. Posunięcie w partii ma wprawdzie na celu zamknięcie linii „d” (przez c2-c4 i następnie Sd1-c3-d5), jednak manewr ten jest za długi i nie może odnieść skutku, bo wieże wcześniej przedostaną się na tyły przeciwnika.} ({Dlatego też należało grać} 25. Rfd1) 25... Rad8 26. c4 {[#]} Nxf3 $1 {Rozstrzygające posunięcie. Wieże wdzierają się w pozycje białych, co zadecyduje o wyniku partii.} 27. Qxf3 Rd2 $1 ({Błędem byłoby} 27... Rd3 28. Ne3 $1 {i czarne tracą cenne tempo} Rd2 29. Rfd1 $1) 28. Ndc3 {Czarne grożą zdobyciem pionka na polu a2.} ({W tej sytuacji należało raczej oddać pionka i grać} 28. Ne3 {i po} Rxa2 ({a jeśli} 28... R8d3 {to} 29. Rfd1) 29. Nd5 $1 {z kontr szansami pomimo pionka mniej,}) 28... R8d3 29. Qg2 Qd6 30. Ke1 {Groziło 30. Wxc3 31. Wxc3 Hd4+ 32. Kg3Wxe2 i Hxc3 z łatwą wygraną.} Nc6 31. Rf3 Nb4 32. a3 Na2 33. Nxa2 Rxa2 34. a4 Rb2 35. Rc3 Rxc3 ({Jeszcze szybciej wygrywało} 35... Rd1+ 36. Kf2 Rxe2+ 37. Kxe2 Qd2#) 36. Rxc3 Qd2+ 37. Kf1 Qd1+ 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

130

Wybrane partie Edwarda Arłamowskiego