Wybrane partie Henryka Szapiela

Wybrane partie Henryka Szapiela

wyboru dokonał Przemysław Jahr, komentarze przepisał Ulrich Jahr

zobacz: partie polskich szachistów

Po kliknięciu na dowolne posunięcie otworzy się okienko z szachownicą (można je dowolnie przesuwać oraz zmieniać jego rozmiar).

Zawartość strony

Wybrane partie Henryka Szapiela

1. H.Szapiel – W.Litmanowicz, 1947

[Site "Lądek-Zdrój, półfinał Mistrzostw Polski (D45)"] [Date "1947.??.??"] [Round "?"] [White "Szapiel, Henryk"] [Black "Litmanowicz, Władysław"] [Result "1-0"] [ECO "D45"] [Annotator "Stanisław Gawlikowski (Szachy 9/1947)"] 1. d4 d5 2. c4 c6 3. Nf3 Nf6 4. e3 e6 5. Nc3 Nbd7 6. Qc2 $6 Be7 ({Lepsze było } 6... c5 $1) 7. Bd3 O-O 8. Ne5 $1 c5 9. O-O h6 $2 {Strata czasu, lepsze dxc4 lub cxd4.} 10. b3 cxd4 11. exd4 dxc4 12. bxc4 Nxe5 13. dxe5 Nd7 14. Rd1 Qa5 15. Bb2 $1 Nxe5 ({Znacznie lepsze było spokojne} 15... Nc5 {wraz z Gc8-d7-c6.}) {[#]} 16. Nd5 $1 exd5 17. Bh7+ $1 Kh8 18. Rxd5 Qb6 19. Bxe5 Rd8 ({Konieczne było} 19... Be6) 20. Rb1 Rxd5 $1 21. cxd5 $1 ({Po} 21. Rxb6 Rxe5 22. Rb1 g6 23. Bxg6 fxg6 24. Qxg6 Bf5 25. Qxh6+ Kg8 {czarne mogą się długo bronić.}) 21... Qa5 22. Be4 Be6 $4 23. Bc7 {Czarne poddały się, ponieważ tracąc figurę.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

2. H.Szapiel – L.Widermański, 1947

[Site "Lądek-Zdrój, półfinał Mistrzostw Polski (D52)"] [Date "1947.??.??"] [Round "?"] [White "Szapiel, Henryk"] [Black "Widermański, Leon"] [Result "1-0"] [ECO "D52"] [Annotator "Stanisław Gawlikowski (Szachy 9/1947)"] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 Nf6 4. Bg5 Nbd7 5. e3 c6 6. Nf3 Qa5 7. Nd2 Ne4 $6 8. Ncxe4 dxe4 9. Bh4 Bb4 $2 (9... e5 $1) 10. a3 Bxd2+ 11. Qxd2 Qxd2+ 12. Kxd2 O-O 13. Be2 c5 $2 (13... b6 {i 14. Gb7.}) 14. Be7 Re8 15. Bxc5 Nxc5 16. dxc5 Bd7 17. Kc3 Rec8 18. Rhd1 Be8 19. b4 Kf8 20. f3 Bc6 21. fxe4 Bxe4 22. Bf3 Bxf3 23. gxf3 Ke7 24. Kb3 g5 25. Rd4 Rd8 26. Rad1 Rxd4 $2 (26... f5) 27. Rxd4 $2 (27. exd4 $1) 27... h5 28. a4 f5 29. Kc3 g4 30. fxg4 hxg4 $2 (30... fxg4 $1 { wraz z Wg8, h4 i g3 remisowało łatwo.}) 31. b5 Rc8 $2 (31... Rh8 32. Rd2 Rh3 {ciągle jeszcze dawało szanse.}) 32. Kb4 Rd8 $2 {Samobójstwo.} ({Dlaczego nie} 32... Rh8 33. Rd2 Rh3 34. Re2 Kd7) 33. Rxd8 Kxd8 {[#]} 34. Kc3 $1 e5 35. Kd3 a5 36. Ke2 Kd7 37. Kf2 $1 f4 {Groziło 38. Kg3 z dalszym e3-e4!} 38. exf4 exf4 39. Kg2 Ke6 40. c6 $1 bxc6 41. b6 f3+ (41... Kd6 42. c5+ Kd7 43. h3 $1) 42. Kf2 Kd6 43. c5+ $1 Kd7 44. h3 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

3. L.Tipary – H.Szapiel, 1949

[Site "Warszawa, mecz Polska – Węgry (D46)"] [Date "1949.??.??"] [Round "?"] [White "Tipary, Lajos"] [Black "Szapiel, Henryk"] [Result "1/2-1/2"] [ECO "D46"] [Annotator "Stanisław Gawlikowski (Szachy 7-8/1949)"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nc3 d5 4. e3 c6 5. Nf3 Nbd7 6. Qc2 {Ruch Stoltza, wchodzący w modę od czasu turnieju w Groningen 1946 r.} Be7 {Czarne pragną uniknąć wszelkich teoretycznych niespodzianek i próbują sprowadzić grę do normalnego gambitu hetmana.} ({Po 6. Hc2 czarne odpowiadały tam} 6... Bd6 { i po} 7. e4 {białe uzyskiwały dobrą grę.}) ({Pierwszą próbę obalenia ruchu 6. Hc2 podjął Kotow w Paryżu 1947 r. w partii z Flohrem, grając} 6... dxc4 $1 7. Bxc4 Bd6 {. Białe zagrały przedwcześnie} 8. e4 $2 {(należało raczej roszować)} ({W XVI mistrzostwach ZSRR (1948) Flohr przeciw Tołuszowi wzmocnił ten wariant dla białych, grając zamiast 8. e4? lub 8. 0-0 –} 8. Bd2 $1 {, z przygotowaniem długiej roszady, otrzymując świetną partię.}) {i po } 8... e5 {czarne osiągnęły przewagę.}) 7. Bd3 $2 ({Najlepsze jest tu} 7. b3 $1 {jak w partii Stoltz – Kottnauer, 1946. Zdaniem dr Euwe 7. e4 daje większy efekt przy pozycji gońca na polu d6.}) 7... O-O 8. O-O c5 {Teraz czarne prawie wyrównały.} 9. cxd5 $2 {Białe grają bez planu. W duchu pozycji 9. b3 i 10. Gb2 – według starych, ale dobrych wzorów.} exd5 10. Rd1 {Lepsze już było 10. dxc5. [#]} 10... c4 $1 {Trafna ocena sytuacji. Białym trudno skonstruować atak na króla, a czarne na lewym skrzydle będą mieć praktycznie pionka więcej.} 11. Be2 a6 12. Ne5 ({Większe szanse dawało} 12. e4 dxe4 13. Nxe4 b5 {chociaż izolowany pionek mógł w końcu okazać się słaby.}) 12... Qc7 13. f4 b5 14. Bf3 Nb6 15. g4 $1 {Z nierozwiniętym lewym skrzydłem białym trudno liczyć na sukces w ataku. Ale źle czy dobrze, muszą przejawić pewną aktywność.} b4 16. Ne2 Bb7 17. Ng3 Ne8 18. g5 a5 19. Qg2 Nd6 20. Bd2 Qd8 {Faza lawirowania trwa. Obu stronom trudno zdecydować się na realniejszą akcję.} 21. Kh1 Rc8 22. Rac1 Nb5 $1 23. Nf5 Nd6 $2 ({ Strata czasu. Można było już grać} 23... a4 {z groźbą 24… a3.}) 24. Bg4 Rc7 25. Rg1 Bc8 26. Nxd6 Bxd6 27. Qh3 $1 f5 {Do ruchu 28. f5 czarne oczywiście nie chciały dopuścić. Teraz białe otwierają linię „g”, ale pole g7 jest wystarczająco bronione.} 28. gxf6 Rxf6 29. Rg3 Bxg4 30. Nxg4 $1 Rf8 31. Rcg1 Qe8 $1 32. R1g2 Qe4 33. Nf2 Qb1+ 34. Rg1 Qf5 35. Qh6 Qf6 36. Qh3 Qf5 37. Qg2 {Czarne są w niedoczasie, więc białe mimo wyrównanej pozycji nie chcą remisu. Szkoda, że nie zostały one za to ukarane.} Rff7 38. Ng4 Kf8 $1 39. Nf2 Qc2 40. Bc1 a4 41. Qh3 $1 Qf5 $2 ({Czarne w pośpiechu nie spostrzegły, że kontrola czasu już minęła i popełniają gruby błąd, kosztujący pionka. Skoczek był oczywiście „tabu”:} 41... Qxf2 $4 42. R3g2 $1) ({ale po spokojnym} 41... Rce7 $1 {ostatnia groźba 42. He6 byłaby odparowana, a atak 42… b3! 43. a3, c3, albo 43. axb3 i 44… c3! rozstrzygnięty w kilku posunięciach.} 42. e4 $2 Qxf2 43. R3g2 ({albo} 43. Qxh7 Ke8) 43... Qxd4 {.}) 42. Rxg7 $1 Qxh3 43. Rg8+ Ke7 44. Nxh3 Rc8 {Białe zdobyły pionka, ale groźny mur czarnych pionków wystarcza do uratowania partii.} 45. Rxc8 Nxc8 46. Rg8 Rf8 $1 47. Rxf8 Kxf8 48. Nf2 Kf7 49. Kg2 Kf6 50. Kf3 Kf5 51. e4+ {Ostatnia próba.} dxe4+ 52. Nxe4 Be7 53. d5 Nd6 $1 54. Nc5 { Wymiana skoczków nie daje nic. Król białych nie może się przedrzeć.} a3 $1 55. bxa3 bxa3 56. Bxa3 Nb5 57. Bb4 Nd4+ 58. Kf2 $1 Nc2 59. a3 Nxb4 60. axb4 Kxf4 61. Nb7 c3 62. Ke2 Bxb4 63. Kd3 {i zgodzono się na remis. Emocjonująca końcówka!} 1/2-1/2 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

4. H.Szapiel – K.Makarczyk, 1949

[Site "Łódź, turniej międzynarodowy (D45)"] [Date "1949.??.??"] [Round "?"] [White "Szapiel, Henryk"] [Black "Makarczyk, Kazimierz"] [Result "1-0"] [ECO "D45"] [Annotator "Stanisław Gawlikowski (Szachy 9/1949)"] 1. d4 d5 2. Nf3 Nf6 3. c4 c6 4. Nc3 e6 5. e3 a6 6. c5 $1 {Najsilniejsza odpowiedź na proponowany przez czarne przyspieszony wariant merański.} g6 $2 ({Precyzyjniejsze} 6... Nbd7 {aby dopiero po ewentualnym} 7. b4 {grać} g6 $1 { , np.:} 8. Bb2 Bg7 9. Bd3 O-O 10. O-O e5 11. dxe5 Ng4 12. Na4 Ndxe5 13. Nxe5 Nxe5 {(Landau – van Scheltinga, mecz 1939) z równą grą.}) ({Również} 6... b6 7. cxb6 $1 Nbd7 8. Na4 Nxb6 9. Bd2 Nxa4 10. Qxa4 Bd7 $1 {może dać czarnym wyrównanie.}) 7. Bd3 Bg7 8. O-O Nbd7 {[#]} 9. e4 $1 {Śmiało i dobrze, gdyż pionek na polu d4 jest wystarczająco broniony.} dxe4 10. Nxe4 Nxe4 11. Bxe4 e5 $2 {Gruby błąd pozycyjny. Czarne są gorzej rozwinięte, a otwierają centrum i dostaną się wkrótce pod niemożliwy do odparcia atak.} ({ Konieczne było} 11... Nf6 12. Bc2 (12. Bg5 Qc7) 12... O-O {wraz z Sd5. Czarne miałyby wprawdzie trudności z rozwinięciem lewego skrzydła, ale za to centralne pole d5 dla skoczka i białym nie byłoby łatwo zrealizować swą przewagę terenową.}) 12. Re1 $1 O-O 13. Bg5 f6 {Osłabienie przekątnej a2-g8, właściwie wymuszone.} 14. Be3 exd4 15. Bxd4 f5 $2 ({Pozycja czarnych jest przegrana, ale dłuższy opór dawało} 15... Ne5 {. Teraz królewskie skrzydło czarnych rozpadnie się po kilku posunięciach.}) 16. Bc2 $1 Nf6 17. Bb3+ Kh8 18. Ng5 Nd5 19. h4 $1 f4 20. Bxd5 cxd5 ({Jeżeli} 20... Qxd5 {to oczywiście} 21. Bxg7+ Kxg7 22. Re7+ {itd.}) 21. Bxg7+ Kxg7 22. Qd4+ Kg8 { Wszystko jedno, co czarne jeszcze grają.} 23. Re5 h6 24. Rae1 $1 {Grozi 25. We7.} Qf6 ({Jeżeli} 24... hxg5 {to} 25. Re7 Rf7 26. Re8+ {.}) 25. Qxd5+ Kh8 26. Ne6 Rg8 27. Nc7 Rb8 28. Ne8 Qc6 29. Qd4 $1 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

5. H.Szapiel – W.Simagin, 1950

[Site "Szczawno Zdrój, Memoriał Dawida Przepiórki (E69)"] [Date "1950.??.??"] [Round "?"] [White "Szapiel, Henryk"] [Black "Simagin, Władimir"] [Result "1-0"] [ECO "E69"] [Annotator "Henryk Szapiel (Szachy 11/1950)"] 1. d4 Nf6 2. c4 d6 3. Nc3 ({Inną możliwością jest} 3. Nf3 {na co czarne najlepiej grają} Nbd7 4. Bf4 g6 5. Nc3 Bg7 6. h3 O-O 7. e3 c6 8. Be2 a6 9. O-O b5 {co daje wyrównanie (Flohr – Bronstein, XV mistrzostwa ZSRR).}) 3... e5 4. Nf3 {Prawdopodobnie ten system, związany z fianchetto królewskiego gońca, jest najsilniejszym posunięciem, o ile 4. de5, jak też 4. e4 nie daje białym przewagi.} Nbd7 5. g3 g6 ({Na} 5... exd4 6. Nxd4 c6 {białe uzyskują dobrą grę przez} 7. e4 $1) 6. Bg2 Bg7 7. O-O O-O 8. e4 {Tylko tym posunięciem można dążyć do uzyskania przewagi.} c6 $1 {Najbardziej solidne posunięcie. Natomiast 8… We8 jak i 8. He7, nie daje wyrównania, jak pokazała praktyka.} 9. Re1 ({Teoria zaleca} 9. h3 {przygotowując rozwój gońca na pole e3.}) 9... Re8 10. h3 exd4 11. Nxd4 Nc5 {Wskutek 9. We1, białe nie mogą obecnie postawić gońca na polu e3 (słabość pionka e4!), więc wyprowadzają go na pole b2. Dawało to czarnym możliwość uzyskania dobrej gry, czego jednak nie wykorzystały.} 12. b3 ({Zasługiwało na uwagę} 12. Bf4 {.}) 12... a5 13. Bb2 a4 14. Rb1 axb3 15. axb3 h5 ({Należało grać} 15... Qb6 {co prowadziło do podobnej pozycji w partii Pachman – Bronstein (Praga – Moskwa, 1946), wygodnej dla czarnych.}) 16. b4 Ncd7 17. b5 c5 {Posunięcie w partii osłabia pole d5.} ({Oczywiście nie można} 17... Qc7 {z powodu} 18. bxc6 bxc6 19. Nxc6 {i jeśli} Qxc6 {to} 20. e5 {z przewagą białych.}) ({ Należało raczej spróbować} 17... Ne5 {.}) 18. Nc2 Nb6 19. Ne3 h4 20. g4 Nh7 {Próba opanowania czarnych pól.} 21. Ncd5 Nxd5 22. Nxd5 Be6 23. Bxg7 Kxg7 24. Ne3 {Białe zachowały silnego skoczna, który kontroluje ważne pole d5. Do tego czarne mają słabego pionka na polu d6. Grozi f2-f4 z następnym f4-f5. Dlatego czarne decydują się na ofiarę pionka d6.} Qf6 {Zapobiega wspomnianej groźbie.} 25. Qxd6 Red8 {Czarne, dążąc do zajęcia wieżami drugiej linii, nie liczą się ze stratami materialnymi. Białe śmiało przyjmują zaofiarowany materiał, uważając, że mogą się skutecznie bronić.} 26. Qxc5 Rd2 27. Rf1 Raa2 28. Rbd1 $1 Rxf2 $2 {Przeoczenie, jednak groziła wymiana jednej z wież względnie hetmanów. [#]} 29. Nf5+ $1 {Wygrywa dalszy materiał.} gxf5 30. Rxf2 Ra4 31. gxf5 Rxc4 32. Qd6 Bc8 33. Qxf6+ ({ Szybciej wygrywało} 33. e5 {, jednak białe wolały uprościć pozycję, znajdując się w niedoczasie.}) {Nastąpiło jeszcze:} 33... Kxf6 34. Rd6+ Kg5 35. e5 Bxf5 36. Bxb7 Rb4 37. b6 Nf8 38. Bd5 Be6 39. Bxe6 Nxe6 40. Rxf7 Nf4 41. e6 Nxh3+ 42. Kh2 Nf4 43. Rxf4 Kxf4 44. e7 Rb2+ 45. Kg1 {Zapisane posunięcie. W dzień dogrywek czarne, bez wznawiania gry, poddały się.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

6. H.Szapiel – J.Panasewicz, 1951

[Site "Rzeszów, półfinał Mistrzostw Polski (D31)"] [Date "1951.??.??"] [Round "?"] [White "Szapiel, Henryk"] [Black "Panasewicz, Jerzy"] [Result "1-0"] [ECO "D31"] [Annotator "Henryk Szapiel (Szachy 7/1951)"] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 c6 4. Nf3 dxc4 {Tak zwany wariant Notebooma, prowadzący do ostrej i mało zbadanej gry.} 5. a4 Bb4 6. Bd2 {Debiutowa niedokładność.} ({Należy grać od razu} 6. e3) 6... b5 {Czarne nie wykorzystują nadarzającej się sposobności wyrównania gry.} ({W partii Tikovski – Pachman, Brno 1944, nastąpiło} 6... c5 $1 7. dxc5 Nf6 8. e3 Nc6 9. Bxc4 O-O 10. O-O Bxc5 11. Qc2 Qe7 {z pełnym wyrównaniem.}) 7. e3 a5 8. axb5 Bxc3 9. Bxc3 cxb5 10. b3 Bb7 11. bxc4 b4 12. Bb2 Nf6 13. Bd3 Be4 14. Bxe4 Nxe4 15. O-O ({W tej pozycji „Modern Chess Openings” przytacza wariant dr Euwe} 15. Qc2 f5 16. d5 ({Gligorić natomiast podaje} 16. O-O O-O 17. Ne5 Nd7 18. Nxd7 Qxd7 19. f3 Nf6 20. e4 a4 {z niejasną grą.}) 16... exd5 $1 {z komplikacjami.}) 15... O-O 16. Qc2 f5 17. Rfd1 {Z zamiarem grania d4-d5.} Qe8 18. Ne5 Nc6 ({Na} 18... Nd7 {nastąpiłoby} 19. Nc6 {ze zdobyciem pionka.}) 19. Nd3 Ne7 {Zapobiega d4-d5.} ({Na} 19... a4 {nastąpiłoby} 20. d5 ({ale nie} 20. Rxa4 $2 {ze względu na} Nxd4 $1) {i jeżeli np.;} 20... b3 {to} 21. Qc1 exd5 22. cxd5 Ne7 23. Qc4 {z przewagą białych.}) 20. f3 Nf6 21. Ra4 {Z zamiarem wzmocnienia ataku na pionka a5, za pomocą Wd-a1, itd.} f4 $2 {Początek błędnej kombinacji. [#]} 22. Nxf4 $1 b3 23. Qxb3 Rb8 24. Qa3 Rxb2 {Czarne wygrywają figurę, płacąc jednak za nią zbyt wysoką cenę. Białe za skoczka uzyskują trzy pionki i w bliskiej perspektywie – czwartego. Bez przygotowawczego 21.f4 cały ten plan byłby niemożliwy, wobec krycia gońca na polu b2 przez skoczka.} 25. Nxe6 Rf7 26. Nc7 Qd7 27. Nb5 $1 {Zdobywa czwartego pionka.} Rb4 28. Rxb4 axb4 29. Qxb4 Nc6 30. Qd6 Qe8 31. Re1 { Możliwe byłoby również od razu e3-e4. Ale tu już rozpoczął się obustronny niedoczas, w którym czarne zastawiają kilka pułapek.} Qc8 32. Qc5 Qd7 33. e4 h6 34. e5 Re7 35. Ra1 Qe6 36. Ra6 ({Nie} 36. exf6 $2 {gdyż czarne remisują posunięciem} Qe3+ 37. Kf1 Qe2+ 38. Kg1 {itd.}) 36... Qf5 37. Ra1 ({ Skoczka na polu c6 nie można było zabrać, np.:} 37. Rxc6 Qb1+ 38. Kf2 Qc2+ 39. Ke3 {itd.,}) ({natomiast bicie skoczka na polu f6 doprowadziłoby do mata: } 37. exf6 $4 Qb1+ 38. Kf2 Qe1# {.}) 37... Qe6 38. h3 Nh5 {Ostatnia próba uratowania partii wiecznym szachem.} 39. Ra6 Qf5 40. Rxc6 Qb1+ 41. Kh2 Qe1 42. Qd5+ $1 {Jedyne wygrywające posunięcie. Czarne poddały się. Na} Kh8 ({Po } 42... Kf8 {prowadzi do mata} 43. Rc8+ Re8 44. Rxe8+ Kxe8 45. Nc7+ Ke7 46. Qd6+ Kf7 47. Qe6+ Kf8 48. Qe8#) {nastąpi} 43. Rc8+ Kh7 44. Qe4+ {z wymianą hetmanów i lekko wygrana końcówka.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

7. H.Szapiel – B.Balcarek, 1951

[Site "Łódź, Mistrzostwa Polski (E18)"] [Date "1951.??.??"] [Round "?"] [White "Szapiel, Henryk"] [Black "Balcarek, Wiktor"] [Result "1-0"] [ECO "E18"] [Annotator "Kazimierz Makarczyk (Szachy 12/1951)"] 1. d4 e6 2. c4 Nf6 3. Nf3 b6 4. g3 Bb7 5. Bg2 Be7 6. O-O O-O 7. Nc3 d6 { Zamiast 7… d6 czarne mogą grać 7… d5, lub 7… Hc8, albo 7… Se4. Posunięcie w partii jest słabe, gdyż białe przeforsują teraz e2-e4, osiągając lepszą partię.} 8. Qc2 $1 Nbd7 ({Lepsze było jednak} 8... d5 { , choć jest to połączone ze stratą tempa.}) 9. e4 $1 Rc8 {Wieża na polu c8 nie odgrywa tu żadnej roli, gdyż na c7-c5 białe odpowiedzą d4-d5, a poza tym goniec na polu b7 ma utrudniony powrót na c8.} 10. b3 Qe8 {Hetman stoi tu bezużytecznie i również przeszkadza własnym figurom.} 11. Re1 h6 { W gorszej pozycji czarne usiłują dokonać jakichś przegrupowań.} 12. Bb2 Nh7 13. Rad1 a6 {Zbyteczny i osłabiający ruch, których wiele potrzeba popełnić w zamkniętej pozycji, aby… przegrać partię.} 14. Qe2 Bf6 15. h3 {Białe spokojnie i systematycznie przygotowują się do dalszych działań.} c5 {Balcarek przegrywa „wojnę nerwów” i pozwala na zablokowanie centrum, co umożliwi przeciwnikowi działanie na skrzydle królewskim.} 16. d5 e5 17. Nh2 Qe7 18. Ng4 {W zamkniętej pozycji białe osiągają przewagę pary gońców. Szapiel wyczuwa jednak, że teraz może śmiało szturmować pionkami, bo wymiany tych bierek i otwieranie linii (przekątnych) właśnie ujawnią przewagę jego lekkich figur.} Rce8 19. Nxf6+ Qxf6 20. Rf1 Bc8 21. Rde1 Qd8 22. Qd3 Nb8 {Białe kontynuują swoje zimnokrwiste przygotowanie do szturmu, podczas gdy przeciwnik nie może znaleźć innego ruchu niż smutne cofnięcie skoczkiem.} 23. Kh2 f5 {Balcarek uderza pierwszy, ale na to tylko czekał jego przeciwnik, przygotowany do ewentualnego otwarcia pozycji. [#]} 24. f4 $1 exf4 25. gxf4 fxe4 26. Bxe4 Nf6 27. Bg6 Rxe1 28. Rxe1 Nbd7 29. Qg3 Kh8 30. Ne4 {Minęło siedem posunięć, pozycja się wyjaśniła, a czarne nie mają żadnych znośnych posunięć.} Qc7 31. Rg1 b5 32. Be8 $1 Ne5 {Czarne są zgubione.} 33. Nxf6 gxf6 34. fxe5 fxe5 35. Qh4 Qh7 36. Rg6 h5 37. Rg5 Bg4 $1 {Ostatni podstęp:} 38. Bg6 $1 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

8. H.Szapiel – B.Śliwa, 1951

[Site "Łódź, Mistrzostwa Polski (E40)"] [Date "1951.??.??"] [Round "?"] [White "Szapiel, Henryk"] [Black "Śliwa, Bogdan"] [Result "1/2-1/2"] [ECO "E40"] [Annotator "Kazimierz Makarczyk (Szachy 12/1951)"] 1. c4 Nf6 2. d4 e6 3. Nc3 Bb4 4. a3 Bxc3+ 5. bxc3 O-O 6. e3 Nc6 {Czarne wybrały trudny wariant obrony Nimzowitscha. Bez ruchu c7-c5 nie mogą one skutecznie naciskać na d4, a białe przeprowadzają marsz pionkami „e” i „f”, co daje duże szanse ataku na skrzydle królewskim. Jeśli zawiedzie jedyna kontr szansa, czyli atak na pionka c4, przewaga białych będzie oczywista.} 7. Bd3 e5 8. Ne2 Re8 9. O-O b6 10. Ng3 Ba6 11. Qa4 $5 {Jak się okazuje, białe nie mają właściwie innego posunięcia, a jeśli i to jest błędne, powinny przyznać się do porażki debiutowej i zagrać c4-c5.} Na5 12. e4 d6 13. f4 Nd7 ({Zamiast tego ruchu, czarne mogły grać} 13... Qd7 { i zdobyć pionka na polu c4. Nie widać, aby przeciwnik uzyskiwał jakiś atak; nastąpiłoby zapewne:} 14. Qc2 Bxc4 15. fxe5 dxe5 16. Bg5 {, z ostrą grą, w której szanse białych zdają się być lepsze.}) 14. Be3 f6 15. Rad1 {Teraz przewaga jest po stronie białych.} Nf8 16. dxe5 dxe5 17. fxe5 Rxe5 ({ Należało grać} 17... fxe5 {i na} 18. Be2 ({zaś na} 18. Nf5 Qc8 ({a może i } 18... Bc8 {,})) 18... Qe7 {,}) 18. Bd4 $1 Re6 {Lepsze było 18… We8. [#]} 19. e5 $1 fxe5 20. Bc5 $1 Qh4 ({Jeżeli} 20... Qg5 {to białe biorą gońca na polu f8 i następnie zdobywają jakość po} 21. Bxf8 Rxf8 22. Bxh7+ Kxh7 23. Rxf8 {,}) 21. Nf5 Qh5 22. Bxf8 Rxf8 23. Qd7 {Po dwunastu posunięciach „postoju” na polu a4, biały hetman robi decydujący wypad.} Qf7 24. Nh6+ Rxh6 25. Rxf7 Rxf7 26. Qd8+ Rf8 27. Qxc7 Bb7 28. Qxe5 Nb3 {Białe mają przewagę wystarczającą do wygrania partii.} 29. Rf1 Nc5 30. Rxf8+ Kxf8 31. Qb8+ Ke7 32. Qxa7 Rd6 33. Be4 $4 {Podstawka! Białe tracą figurę i będą musiały jeszcze walczyć o remis.} Rd1+ 34. Kf2 Nxe4+ 35. Ke2 ({Lepiej było} 35. Ke3 Nd6 36. c5 {itd.}) 35... Nxc3+ 36. Ke3 Rd7 37. Qxb6 Ne4 38. a4 Nd6 39. Qb4 Ke6 40. c5 Nf5+ 41. Kf2 Nd4 42. a5 Rf7+ {W tym miejscu partię przerwano i po wznowieniu gry przeciwnicy zgodzili się na remis. Szkoda, gdyż dogrywka z uwagi na oryginalny i rzadko spotykany stosunek sił na szachownicy, zapowiadała się nadzwyczaj interesująco. Gdyby Szapiel nie popełnił błędu w 34. posunięciu i doprowadził partię do zwycięstwa, obaj zawodnicy podzieliliby I miejsce i walczyli w barażu o mistrzostwo Polski…} 1/2-1/2 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

9. H.Szapiel – L.Krystowski, 1953

[Site "Szklarska Poręba, półfinał Mistrzostw Polski"] [Date "1953.??.??"] [Round "?"] [White "Szapiel, Henryk"] [Black "Krystowski, Ludwik"] [Result "1-0"] [SetUp "1"] [FEN "r2q2k1/pppr2pp/1nn1pb2/5b2/2PP4/2N1BN2/PP1QB1PP/3R1RK1 w - - 0 1"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 9/1953)"] {[#] Przewaga białych polega na tym, że mają one więcej przestrzeni, przy czym czarne mają dotkliwą słabość w postaci piona e6. Pewną rekompensatę mają czarne w postaci nacisku na białe centrum pionowe. Normalnie w tego rodzaju pozycjach zawiązuje się ożywiona i długotrwała walka: białe atakują na skrzydle królewskim, zaś czarne kontratakują w centrum. Jednakże Szapiel kończy partię prostym manewrem:} 1. c5 Nd5 2. Nxd5 Rxd5 ({Lepsze było} 2... exd5) 3. Bc4 Rd7 4. Ng5 $1 Rd5 {Smutna konieczność. } (4... Bxg5 5. Bxg5 Qf8 6. Bxe6+ $1 {z łatwą wygraną białych}) 5. Rxf5 $1 exf5 6. Ne6 Qd7 7. Bxd5 Qxd5 8. Nxc7 {i po kilku posunięciach czarne poddały się.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

10. S.Kwapisz – H.Szapiel, 1953

[Site "Kraków, Mistrzostwa Polski"] [Date "1953.??.??"] [Round "12"] [White "Kwapisz, Stanisław"] [Black "Szapiel, Henryk"] [Result "0-1"] [SetUp "1"] [FEN "r2r2k1/pb3ppp/1p2p3/2p1P1q1/2Q1P3/1PB5/P4PPP/R4RK1 b - - 0 1"] [Annotator "Andrzej Pytlakowski (Szachy 12/1953)"] {[#] Czarne energicznie zagrały:} 1... b5 $1 {, na co nastąpiło:} 2. Qe2 ( {Nie można} 2. Qxb5 $2 {z powodu} Bxe4 3. f3 Bd3) 2... b4 3. f4 Qg6 4. f5 exf5 5. exf5 Qa6 $1 {i po kilku posunięciach czarne wygrały.} 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

209

Wybrane partie Henryka Szapiela