[Site "Polanica-Zdrój, Memoriał Akiby Rubinsteina (D37)"]
[Date "1998.??.??"]
[Round "1"]
[White "Krasenkow, Michał"]
[Black "Karpow, Anatolij"]
[Result "1-0"]
[ECO "D37"]
[WhiteElo "2655"]
[BlackElo "2725"]
[Annotator "Michał Krasenkow (2018)"]
{Tradycyjny Memoriał Akiby Rubinsteina przerodził się w superturniej pod koniec
lat 90., a szczególnie warto wspomnieć edycję z 1998 r. z powodu udziału w
niej Anatolija Karpowa (który był wówczas Mistrzem Świata FIDE). Jednakże
tym razem ta legenda szachów zagrała poniżej oczekiwań uzyskując tylko 4
pkt. z 9 partii. Jego problem zaczął się już w I rundzie, kiedy grał
przeciwko autorowi tych słów. To była moja pierwsza “normalna” partia z mistrzem świata. Przed laty spotykałem się w turniejach szachów szybkich ze Smysłowem, Spasskim oraz Karpowem, lecz wyniki tamtych partii były, szczerze mówiąc, niezbyt zachęcające. Tym razem miałem szczęście – przed spotkaniem ze mną mój przeciwnik przez ponad pół roku nie grał w “poważne” szachy!} 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 d5 4. Nc3 Be7 5. Bf4 O-O
6. e3 c5 7. dxc5 Bxc5 8. a3 Nc6 9. b4 {Przygotowując system 5.Gf4 przed moim
pierwszym meczem przeciwko Paulowi van der Sterrenowi na Mistrzostwach Świata
FIDE w Groningen byłem zdziwiony, że prawie nikt nie wybierał tej całkiem logicznej kolejności posunięć. Po rzuceniu oka na komputer (ale proszę pamiętać, że nie analizowały one partii w tamtych czasach tak dobrze, jak
teraz) nie znalazłem w tym wariancie niczego złego i zagrałem go najpierw
przeciwko Paulowi (i wygrałem), a potem w prezentowanej partii.} Be7 {
Obalenie ruchu 9.b4 okazało się wcale nie takie trudne. Ludzki umysł i
siła komputera szybko to odkryły i obecnie wydaje się dziwne, że nie
zdarzyło się to wcześniej:} (9... Nxb4 $1 10. axb4 Bxb4 11. Qb3 a5 {i
szybko okazuje się, że ofiara figury przez czarne była w pełni uzasadniona,
ponieważ białe nie mogą zakończyć swojego rozwoju bez poważnych
ustępstw.} 12. Be5 {Wszystko inne jest jeszcze gorsze:} (12. O-O-O Qe7 {
i biały król jest w niebezpieczeństwie}) (12. Bd3 dxc4 13. Bxc4 b5 $1 {
z następnym …Sf6-d5 i białe wpadają w tarapaty (van Wely – Vaganian,
Dordrecht 2000)}) (12. Nd2 d4 13. Ncb1 Ne4 14. Qd3 {(Sarakauskas – Goossens,
France 2003), i teraz} Nxd2 15. Nxd2 e5 16. Bxe5 dxe3 17. fxe3 Qg5 18. Bd4 Bf5
{z silnym atakiem}) 12... Nd7 $1 13. Bd4 (13. Rc1 f6 14. Bg3 Nc5 15. Qc2 Ne4
16. Qb2 e5 {jest po prostu złe dla białych (Lautier – Topalov, Monte Carlo
1999)}) 13... Re8 14. Bd3 $1 (14. cxd5 $2 e5 15. Nxe5 Nxe5 16. Bb5 Nc6 $1 {
jest korzystne dla czarnych (Helgi Gretarsson – Ehlvest, Reykjavik 2002)})
14... e5 15. O-O exd4 16. Nxd5 Nc5 17. Qc2 Nxd3 18. Qxd3 Bg4 (18... Bf8
19. Nxd4 Bd7 {z ideą Gd7-c6 wydaje się nawet bardziej obiecujące dla
czarnych}) 19. Nxd4 Bc5 {i białe musiały walczyć o wyrównanie (Fages –
Milde, partia korespondencyjna 2006)}) {Po ruchu w partii powstaje prosta
pozycja z izolowanym centralnym pionem.} 10. cxd5 Nxd5 11. Nxd5 exd5 12. Bd3
Bf6 13. Rc1 Bg4 $5 {Właściwe podejście. Czarne nie tracą tempa na …
a7-a6, ponieważ b4-b5 nie jest poważną groźbą.} ({van der Sterren grał}
13... a6 14. O-O Be6 {i po} 15. Bb1 Qe7 16. e4 $1 {(białe są gotowe
otworzyć centrum, ponieważ ich figury są już świetnie zmobilizowane do
walki)} Qd8 17. Qd3 $1 dxe4 18. Qxe4 g6 19. Rfd1 Qb6 20. Be3 Qc7 21. Ng5 Rfe8
22. Qh4 h5 23. Nxe6 Rxe6 24. Qc4 {i para gońców w otwartej pozycji
gwarantuje białym jasną przewagę (Krasenkow – van der Sterren, Groningen
1997)}) 14. O-O (14. b5 {jest niegroźne z powodu} Qa5+ {np.} 15. Qd2 Qxd2+ 16.
Kxd2 Na5 $11) 14... Qe7 15. h3 ({jeśli teraz} 15. b5 {wtedy po prostu} Ne5)
15... Bxf3 16. Qxf3 Rfd8 {W tym momencie i później czarne zużyły bardzo dużo czasu, za każdym razem analizując możliwość zagrania Gf6-b2, na którą ostatecznie się nie decydowały. W efekcie zaczęło im brakować czasu w dalszej fazie gry. Ja nie miałem takich problemów: po pierwsze – to czarne musiały szukać drogi do wyrównania, a po drugie – i tak nie mogłem w dobry sposób temu posunięciu zapobiec.} ({
W tym szczególnym momencie} 16... Bb2 17. Rc2 Bxa3 {było ryzykowne z powodu}
18. b5 Nd8 (18... Nb4 19. Rc7 Qf6 20. Be2 {i jeżeli} a6 {(próbując pozbyć
się białego piona „b”), to wtedy} 21. b6 $1 Qxb6 $2 22. Rc3 $1 Bb2 23. Bc7 $1
Qf6 24. Qxf6 gxf6 25. Rb3 {wygrywając figurę}) ({jeśli} 18... Ne5 {to} 19.
Bxh7+ Kxh7 20. Qh5+ Kg8 21. Bxe5 {i białe odzyskują piona utrzymując
pozycyjną przewagę}) 19. Qxd5 Ne6 20. Bg3 Rfd8 21. Qe4 {również z lepszymi
perspektywami dla białych.}) 17. Rfd1 g6 ({Ponownie} 17... Bb2 {nie było
zbyt wygodne:} 18. Rc2 Bxa3 19. b5 Ne5 (19... Nb4 20. Rc7 Rd7 $2 21. Bg5 $1 $18
) 20. Bxh7+ Kxh7 21. Qh5+ Kg8 22. Bxe5 {z jasną przewagą białych.}) 18. Bb1
{Białe konsekwentnie atakują piona d5 i w tym celu ich goniec przymierza
się do pola a2.} ({Żeby zilustrować moje komentarze do ruchu 16: jeżeli}
18. Rc2 {(uprzedzając 18… Gb2) to czarne nie mają problemów po} a5 19. b5
Ne5 20. Bxe5 Bxe5) 18... Ne5 $6 ({To był właśnie ten moment, kiedy} 18...
Bb2 {było prawdopodobnie stosowne:} 19. Rc2 Bxa3 20. b5 Ne5 ({ale nie} 20...
Nb4 $2 21. Rc7 Rd7 22. Rxd7 Qxd7 23. e4 $18) 21. Bxe5 Qxe5 22. Ba2 Qe7 23. Bxd5
({or} 23. Rxd5 Rac8) 23... Rd7 {Oczywiście białe utrzymują nacisk, ale
pozycja czarnych jest całkiem solidna.}) {Po ruchu w partii czarne ryzykują
utratę piona d5 za nic.} 19. Bxe5 Bxe5 20. Ba2 a5 {Karpow decyduje się
na oddanie piona kosztem redukcji pionów na skrzydle hetmańskim, wiążąc
swe nadzieje z różnokolorowymi gońcami.} ({Nie rozwiązywało problemów
czarnych} 20... d4 {, ponieważ białe wieże uzyskiwały dużą aktywność
na centralnych liniach.} 21. exd4 Rxd4 (21... Bxd4 22. Bd5 {zdobywając piona
b7}) 22. Re1 Rf8 ({w przypadku} 22... Kg7 23. Bxf7 Rf8 24. Qe3 Rxf7 25. Qxe5+
Qxe5 26. Rxe5 {białe także zostawały z pionem więcej}) 23. Rc5 $1 (23. Qe3
Re8 24. Rc5 {jest niewystarczające z powodu} Bf4 $1 ({ale nie} 24... Bf6 $2
25. Bxf7+ $1 Kxf7 26. Qb3+ $18) ({i nie} 24... Bd6 25. Bxf7+ Qxf7 26. Qxe8+
Qxe8 27. Rxe8+ Kf7 28. Rce5 {z pionem więcej}) 25. Bxf7+ $1 Kf8 $1 26. Rc8 $1
Bxe3 27. Rxe8+ Qxe8 28. Bxe8 Bd2 29. Re6 Bc1 {i wszystko kończy się pokojowo.
}) 23... Bh2+ 24. Kf1 Qd7 25. g3 $1 ({lepsze niż} 25. Rd5 Rxd5 26. Qxd5 Bd6 {
i czarne się trzymają}) 25... b6 ({natychmiastowe} 25... Qxh3+ 26. Qg2 Qh6
27. Rd5 $1 {jest korzystniejsze dla białych}) 26. Rd5 $1 {Kluczowa dla
białych jest teraz wymiana głównych aktywnych figur czarnych.} Rxd5 27. Bxd5
Qxh3+ 28. Qg2 Qh6 29. Re3 {z jasną przewagą białych: nawet jeśli nie mogą
wygrać czarnego gońca na h2, znajdzie się on poza grą na długi czas.}) ({
Kolejna próba utrzymania równowagi materialnej jest „tradycyjna”:} 20... Bb2
{, ale nieco spóźniona:} 21. Rb1 $1 Bxa3 22. Rxd5 $1 (22. Bxd5 Bxb4 23. Rxb4
{nie gwarantuje sukcesu z powodu} Rxd5 $1) 22... Rxd5 23. Qxd5 Rc8 $1 24.
Qd4 $1 {i białe utrzymują przewagę dzięki kiepskiej pozycji czarnego gońca
} (24. Qb3 $6 Bc1) ({i} 24. Qa5 Rc3 25. Qxa7 Qc7 {są mniej przekonywujące}))
21. Bxd5 ({Po} 21. b5 $6 Bb2 {daje przewagę czarnym}) (21. Rxd5 $6 {pozwala
czarnym aktywować swoje figury poprzez} axb4 22. Rxd8+ Rxd8 23. axb4 Rd2)
21... Rd7 22. Rc4 ({naiwną pułapką było} 22. bxa5 {, która nie przynosi
niczego dobrego po} Kg7 ({ale nie} 22... Rxa5 $2 23. Bxf7+ $1 Qxf7 $2 24. Rc8+
Kg7 25. Rxd7 $18)) ({ale można było spróbować} 22. Rc5 $5 {z ideą Wc5-b5})
22... axb4 23. axb4 Kg7 24. b5 Rad8 {czarne znajdują dobrą defensywną ideę:
chcą wymusić e3-e4, a potem walczyć o czarne pola za pomocą …h7-h5-h4.} (
24... Qa3 $2 {nic nie dawało z powodu} 25. Bxb7 Rxd1+ 26. Qxd1 Rd8 27. Qf1 Qb3
28. Rc1 {i białe zachowują dwa piony więcej}) 25. e4 $6 {W niczym nie
przeszkadzając planom czarnych. Jednakże odparować je nie było tak łatwo:}
(25. h4 $2 {to po prostu przeoczenie z powodu} Qf6 $1 26. Qxf6+ Bxf6 27. e4
Bxh4 $11) (25. Rd3 {(uniemożliwiając …Hd6-a3), na co czarne mogą
odpowiedzieć} Qf6 26. Qxf6+ Bxf6 27. e4 Ra8 {z dobrymi szansami na remis}) (
25. g3 {było prawdopodobnie najlepszą szansą białych. Jeżeli} Qa3 {
to wtedy} 26. Qe4 $16 ({a nie} 26. Kg2 Qb2 {atakując piona b5})) 25... h5 $1 {
Z ideą …h5-h4 i możliwym …g6-g5.} 26. Qe3 {Białe zaczynają manewrować
uniemożliwiając blokadę, co, jednakże, osłabia pozycję ich króla.} Qf6 (
26... f5 $5 {też było dobrą ideą}) 27. g3 h4 $1 28. Rf1 ({Nie od razu} 28.
f4 $6 {z powodu} Bc7 {grożąc 29…Gb6.}) 28... hxg3 29. f4 Bc7 ({Możliwe
było też} 29... Bb8 30. Qxg3 Qb6+ 31. Kg2 Qxb5 $11) 30. Qxg3 Qb6+ $6 {
Ale teraz ten szach jest błędem!} ({Bezpośrednio po partii Karpow
zasugerował} 30... Bb6+ 31. Kh1 Rxd5 $1 32. exd5 Rxd5 {i białym trudno byłoby zrealizować materialną przewagę z powodu słabości ich króla. W końcówce po} 33. Qc3 Qxc3 34. Rxc3 Rxb5 {czarne też nie powinny przegrać.})
31. Kg2 Qf6 (31... Qxb5 $4 {jest teraz niemożliwe z powodu} 32. Qc3+ {Pod
presją czasu czarne nie znajdują teraz niczego lepszego niż po prostu
stracić dwa tempa.}) (31... Bb8 {było jednakże lepszą opcją}) 32. Qc3 ({
Być może lepiej było szukać szans w grze środkowej, najpierw
powstrzymując ofiarę jakości:} 32. Rc2 $5 Bb8 33. Rd2) 32... Qxc3 33. Rxc3
Bb6 34. Rfc1 $6 {Ten ruch jest bezużyteczny. Lepiej było awansować
piony na skrzydle królewskim.} (34. h4) 34... Ra8 35. Kf3 Ra5 36. Rb1 Ra4 37.
h4 f5 {Czarne zaktywizowały swoje figury i nie powinny przegrać. Ale… ich
chorągiewka na zegarze już wisiała!} 38. Rd3 fxe4+ 39. Bxe4 Rxd3+ 40. Bxd3
Bc7 $6 ({Właściwym kierunkiem było} 40... Ra3 {Po} 41. Rd1 Kf6 {
białe nie mogą kontynuować gry na wygraną bez dalszych uproszczeń, np.}
42. Kg4 Bf2 43. h5 {(co jeszcze?)} gxh5+ 44. Kxh5 Ra4 45. Kg4 Be3 46. Rf1 b6 {
i remis jest coraz bliżej.}) 41. Be4 Ra3+ $2 {Kontrola czasu minęła, ale
Karpow, który przestał zapisywać ruchy dawno temu (było to możliwe,
ponieważ partia była grana bez dodawania czasu po każdym ruchu) nie był
tego pewien (mógł spojrzeć na mój zapis, ale być może zdecydował się
wykonać jeszcze jedno posunięcie „na wszelki wypadek”). Szach jest
całkowicie bezmyślny, będąc po prostu stratą czasu.} ({Pozycję
pozwalało utrzymać} 41... Kf6 {W przypadku} 42. Rd1 ({lub} 42. b6 Bd6 43. Rd1
Ke7) 42... Ke6 43. Rg1 Ra3+ 44. Kg4 Ra4 {białe nie są w stanie osiągnąć
czegoś więcej.}) 42. Kg4 Ra4 {[#]} 43. Rd1 $1 {To jest to, co czarne
prawdopodobnie przeoczyły. Biała wieża wpada na 7 linię z decydującym
efektem.} ({Nic nie dawało} 43. Rc1 $2 {z powodu} Ba5 44. Bxb7 Rxf4+ $1 $11)
43... Rc4 (43... Kf6 44. Rd7 Bb8 {było bardziej uporczywe, ale po} 45. Rxb7
Bd6 46. Rb6 Ke6 47. Bxg6 Rxf4+ 48. Kg5 {białe powinny zrealizować przewagę
dwóch pionów w dłuższej perspektywie czasu. Jeżeli} Rf8 49. h5 Rb8 {
to wtedy po} 50. Rxb8 Bxb8 51. h6 Be5 52. h7 {z następnym Gg6-h5 i Kg5-g6
białe wygrywają, ponieważ królowi czarnych nie uda się dotrzeć do pola h8
}) 44. Rd7+ Kf8 ({Jeżeli} 44... Kf6 {to} 45. b6 $1 Bb8 (45... Bxb6 46. Bd5 $1
Rc7 47. Rd6+ $18) 46. Rd8 Rxe4 47. Rf8+ $1 Kg7 48. Rxb8 Re7 49. Rc8 {z
następnym Wc8-c7 +-.}) 45. Bxg6 Rxf4+ 46. Kg5 Rc4 47. h5 {Czarny król jest
odcięty na 8 linii i biały pion na linii h decyduje o wyniku partii.} Bf4+ (
47... Rc5+ 48. Kf6 Be5+ 49. Ke6 Rxb5 {przegrywa z powodu} 50. h6 $1 Rb6+ 51.
Kxe5 Rxg6 52. Rd8+ Ke7 53. h7 $18) 48. Kf6 Rc8 49. h6 $1 Kg8 (49... Bxh6 50.
Rh7 {wygrywając gońca}) 50. Bf5 Re8 ({Pionek h6 jest nietykalny:} 50...
Bxh6 $2 51. Be6+ Kh8 52. Kg6 $18) 51. Be6+ Kh8 52. Bc4 {Czarne poddały się.
Nie mogą odparować groźby 53.Kg6, bo ich wieża nie może opuścić ósmej linii.
} (52. Bc4 Re3 53. Rd8+ Kh7 54. Bd3+ $18) 1-0
Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.