Wybrane partie Witolda Balcerowskiego

Wybrane partie Witolda Balcerowskiego

wyboru dokonał Przemysław Jahr, komentarze przepisał Ulrich Jahr

zobacz: partie polskich szachistów

Po kliknięciu na dowolne posunięcie otworzy się okienko z szachownicą (można je dowolnie przesuwać oraz zmieniać jego rozmiar).

Zawartość strony

Wybrane partie Witolda Balcerowskiego

1. R.Byrne – W.Balcerowski, 1962

[Site "Warszawa, mecz Polska – USA (E61)"] [Date "1962.??.??"] [Round "?"] [White "Byrne, Robert"] [Black "Balcerowski, Witold"] [Result "0-1"] [ECO "E61"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Polscy szachiści 1945–1980)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. g3 Bg7 4. Bg2 O-O 5. Nc3 c5 6. e3 {To skromne posunięcie jest dosyć zjadliwe. Białe umacniają punkt d4, ograniczając działanie gońca na polu g7. Wariant ten spotykamy w praktyce Botwinnika.} Nc6 7. Nge2 d6 8. O-O Bg4 9. h3 Bxe2 {Ulubiony wariant Balcerowskiego. Chętnie oddaje on w obronie królewsko-indyjskiej swego białopolowego gońca za skoczka. Oczywiście chodzi o zwiększenie nacisku na pole d4.} 10. Nxe2 cxd4 11. exd4 d5 12. c5 b6 13. Be3 {Być może lepsze było bicie na b6. Po ruchu w partii czarne uzyskują przewagę w centrum.} bxc5 14. dxc5 Rc8 15. f4 {Białe grają ryzykownie. Osłabienie pozycji było niepotrzebne.} Ne4 16. Rb1 f5 17. b4 d4 $1 {Czarne, we właściwym momencie, wykorzystują osłabienie pola e3.} 18. Qb3+ Kh8 19. Rfd1 e5 20. fxe5 Bxe5 21. Qc4 $2 ({ Błąd. Należało grać} 21. Bf4) 21... Nxg3 22. Nxg3 f4 $1 ({Ale nie} 22... Bxg3 $2 23. Bxc6 Rxc6 24. Bxd4+ {z wygraną pozycją białych.}) 23. b5 $2 ({Kolejny błąd, po którym czarne uzyskują wygraną pozycję. Konieczne było} 23. Bxf4 {chociaż po} Rxf4 {czarne stałyby lepiej.}) 23... fxe3 24. bxc6 {[#]} Qg5 $1 {Bardzo silne posunięcie akcentujące słabość czarnych pól w obozie białych. W tego typu pozycjach (gdy przykrycie pionkowe obu króli jest osłabione) różnobarwne gońce sprzyjają stronie. Która pierwsza potrafi zaatakować.} 25. Ne2 Rf2 26. Qd5 Rxe2 27. Qf3 Rxa2 {Los partii jest przesądzony. Czarne odzyskały figurę, mają przewagę dwóch pionków i silną atakującą pozycję.} 28. Qg4 Qxg4 29. hxg4 Rc2 30. Be4 Rxc5 31. Rf1 Rc3 32. Rf3 d3 $1 33. Kf1 {W tej beznadziejnej pozycji białe przekroczyły czas do namysłu.} 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

2. W.Balcerowski – P.Trifunović, 1962

[Site "Warna. Olimpiada (D36)"] [Date "1962.09.??"] [Round "1"] [White "Balcerowski, Witold"] [Black "Trifunović, Petar"] [Result "1-0"] [ECO "D36"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Polscy szachiści 1945–1980)"] 1. d4 d5 2. c4 c6 3. Nf3 Nf6 4. Nc3 e6 5. cxd5 exd5 6. Bg5 Be7 7. Qc2 g6 { System wymienny w gambicie hetmańskim, wariant modny, szczególnie w Jugosławii. Współautorem jest między innymi am Trifunović.} 8. e3 Bf5 9. Bd3 Bxd3 10. Qxd3 O-O ({Dokładniejsze jest} 10... Nbd7) 11. Bxf6 $1 Bxf6 12. O-O ({Należało grać} 12. b4 $1 {z przewagą białych.}) 12... a5 $1 { Teraz białe nie mogą przeprowadzić typowego dla tego wariantu „ataku mniejszościowego”.} 13. Rfc1 ({W związku z poprzednią uwagą, białe powinny grać} 13. Rfe1 {mając na uwadze inny plan, a mianowicie f2-f3 i e3-e4.}) 13... Nd7 14. Na4 Be7 15. Rc2 Bd6 16. Rac1 Qe7 17. Nc5 Nxc5 18. dxc5 Bc7 19. Rb1 Rfe8 20. Qc3 Be5 21. Nxe5 Qxe5 22. Rd2 $1 {Białe nie boją się wymiany hetmanów i słusznie oceniają tę końcówkę jako przynajmniej równą.} Qxc3 23. bxc3 a4 ({Po} 23... Ra7 24. a4 $1 {białe miałyby zapewniony remis pomimo słabości swoich pionków. Trifunović w tym miejscu przecenił swoje szanse (a może nie docenił przeciwnika?) i decyduje się na ryzykowną kontynuację.}) 24. Rxb7 Ra5 25. Rd4 {W tym miejscu Balcerowski zaproponował remis, który Trifunović odrzucił.} Rxc5 26. Rxa4 Rxc3 27. g3 Rc1+ 28. Kg2 Rc2 29. Raa7 Rf8 $2 ({Błąd. Należało grać} 29... Rxe3 $1 { z prawdopodobnym remisowym zakończeniem. Po ruchu w partii, końcówka jest dla czarnych przegrana.}) 30. a4 c5 31. Rd7 Rd2 32. a5 d4 33. exd4 Rxd4 {[#]} 34. Rdc7 $1 {Przewaga białych polega na tym, że atakują one pole f7 – wyłączając z gry jedną czarną wieżę. Po ewentualnej wymianie wież na polu d4, czarna wieża z pola f8 odżyłaby i wynik remisowy byłby nie do uniknięcia.} Ra4 35. Rxc5 Ra2 {Teraz remis zaproponował Trifunović, ale Balcerowski nie był już pokojowo nastawiony.} 36. Rcc7 Kg7 37. a6 g5 $2 { Błąd, osłabiający czarne pionki. Znacznie trudniejsze zadanie miałyby białe, gdyby czarne zastosowały metodę pasywnej obrony, manewrując wieżą na linii „a”.} 38. Rc5 Kg6 39. Rc6+ Kg7 40. Rb7 h6 ({Jeśli} 40... Ra8 {to} 41. Rcc7 {i albo} R2xa6 ({albo} 41... Rf8 42. a7) 42. Rxf7+ Kg8 43. Rxh7) 41. a7 g4 $2 {Czarne grają „aktywnie”, ale każdy ruch pionkiem w tej pozycji oznacza ich osłabienie.} 42. Rc4 h5 ({Niczego już nie dawało} 42... Ra8 43. Rxg4+ Kf6 44. Rf4+ {i 45. Wff7.}) 43. Rc5 Ra8 44. Rf5 Kg6 45. Rfxf7 Rc8 46. Rfc7 Rxc7 ({Jeśli} 46... Rf8 {to} 47. Rb6+ Kg5 ({albo} 47... Kf5 48. Rb8 { z wygraną białych.}) 48. Rg7+ Kf5 49. Rb8) ({Jeśli zaś} 46... Rd8 {lub 46…We8 czy też 46…Wh8 to} 47. Rb8 Rxa7 48. Rb6+ $1) 47. Rxc7 Ra1 48. h3 Kf5 49. Rg7 Kf6 50. Rg8 {Najprostsza droga do wygranej.} gxh3+ 51. Kxh3 Rxa7 52. f4 Ra5 53. Kh4 Rb5 54. Re8 Ra5 55. Re5 Rxe5 {Tu był już czas na poddanie partii.} 56. fxe5+ Kxe5 57. Kxh5 Kf6 58. g4 Kg7 59. Kg5 Kh7 60. Kf6 Kh6 61. g5+ Kh7 62. Kf7 Kh8 {Ostatnie „egzaminacyjne pytanie”.} 63. Kg6 $1 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

3. W.Balcerowski – A.Tarnowski, 1966

[Site "Rzeszów, Mistrzostwa Polski (D15)"] [Date "1966.??.??"] [Round "?"] [White "Balcerowski, Witold"] [Black "Tarnowski, Alfred"] [Result "1-0"] [Annotator "Stanisław Gawlikowski (Szachy 4/1966)"] 1. d4 d5 2. c4 c6 3. Nf3 Nf6 4. Nc3 Nbd7 {Niezbyt szczęśliwa idea, którą Tarnowski wielokrotnie już stosował, niekiedy zresztą na własną zgubę…} 5. cxd5 cxd5 6. Bf4 Qa5 7. e3 Ne4 8. Qb3 e6 9. Bd3 {Przewaga rozwojowa białych jest już wyraźna.} Nxc3 10. bxc3 b6 ({Lepsze było} 10... Qa3 { , chociaż i w tym przypadku białe stałyby lepiej.}) 11. O-O Ba6 12. c4 Rc8 $2 {Posunięcie w partii mistrz Polski pięknie obalił. Logicznym zakończeniem planu czarnych byłoby 12…Ha3 albo 12…Sf6. [#]} 13. cxd5 $1 Rc3 14. dxe6 $1 Rxb3 {Wyboru nie ma…} 15. exd7+ Kxd7 ({Jeśli} 15... Kd8 {to} 16. axb3 Ba3 17. Ne5 {z groźbami 18. Sc6+ i 18. Sxf7+.}) 16. axb3 Ba3 17. Ne5+ Ke6 18. Bxa6 Qxa6 19. Nc4 Qb5 20. Rxa3 {i białe szybko wygrały, dzięki swej ogromnej przewadze materialnej.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

4. W.Balcerowski – S.Witkowski, 1966

[Site "Rzeszów, Mistrzostwa Polski (D94)"] [Date "1966.??.??"] [Round "?"] [White "Balcerowski, Witold"] [Black "Witkowski, Stefan"] [Result "1-0"] [Annotator "Stanisław Gawlikowski (Szachy 4/1966)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 d5 4. Nf3 Bg7 5. e3 {Jeden z najspokojniejszych wariantów tej obrony. Balcerowski nie ma zamiaru wdawać się w teoretyczną dyskusję w którymś z ostrzejszych wariantów, świetnie znanych Witkowskiemu.} O-O 6. Be2 c5 7. O-O cxd4 8. exd4 dxc4 9. Bxc4 Bg4 10. d5 Ne8 11. h3 Nd6 12. Bb3 Bxf3 13. Qxf3 Nd7 {Sytuacja się wyjaśniła; białe mają pewien nacisk, ale czarne solidnie umocniły się na czarnych polach. Szanse ssą raczej równe, ale gra białych łatwiejsza.} 14. Re1 Bf6 15. Be3 Nf5 16. Rad1 $1 Nxe3 17. Qxe3 Qb6 18. Qf4 Qd6 19. Qf3 Bxc3 20. bxc3 Nf6 $2 ({To posunięcie okaże się błędem, możliwe że przegrywającym. Należało grać} 20... Nc5 {i czarne powinny utrzymać wyrównaną grę.}) 21. Qe3 Rfe8 22. c4 Nd7 {Groziło 23.c5.} ({Natomiast} 22... b6 {prowadzi do gry jak w dalszym przebiegu partii.}) 23. Ba4 $1 b6 24. Rd4 Rad8 25. Re4 {Białe energicznie wykorzystały szansę, pionek na polu e7 jest skazany na zagładę. } a6 ({Jeżeli} 25... Kf8 $2 26. Qh6+ Kg8 27. Bxd7 {i 28. Wh4.}) 26. Bc6 $1 ({Zagrane trochę na niedoczas przeciwnika, jednak niezależnie od tego znacznie silniejsze, niż upraszczające, było} 26. Rxe7 Rxe7 27. Qxe7 Qxe7 28. Rxe7 b5 $1 29. cxb5 Nc5) 26... e6 $6 27. a4 $1 (27. dxe6 {nie z uwagi na} Qxc6 $2 ({ ale na} 27... Rxe6 28. Rxe6 fxe6 29. Qxe6+ Qxe6 30. Rxe6 Nc5 {białych już nie zadowala, bo koniec nadchodzi szybko.}) 28. exf7+) 27... e5 28. f4 f6 29. Bxd7 Rxd7 30. fxe5 Rxe5 31. Rxe5 fxe5 32. Qxe5 Qxe5 33. Rxe5 Rc7 34. a5 $1 bxa5 {[#]} 35. d6 $1 Rd7 ({Jeżeli} 35... Rxc4 {to} 36. d7 Rd4 37. Re8+) 36. c5 Kf7 37. Re4 a4 38. Rxa4 Ke6 39. Rxa6 Rb7 40. d7+ Ke7 41. Re6+ Kd8 42. c6 Rb1+ 43. Kh2 Kc7 44. Re8 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

5. W.Balcerowski – M.Ziembiński, 1966

[Site "Rzeszów, Mistrzostwa Polski (A70)"] [Date "1966.??.??"] [Round "?"] [White "Balcerowski, Witold"] [Black "Ziembiński, Marian"] [Result "1-0"] [Annotator "Stanisław Gawlikowski (Szachy 5/1966)"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 c5 4. d5 exd5 5. cxd5 d6 6. Nc3 g6 7. e4 Bg7 8. Bd3 O-O 9. O-O Re8 {Czarne zmarnowały okazję zagrania Gc8-g4, bardzo potrzebnego w tym wariancie posunięcia.} 10. h3 Na6 {Rozpoczęty tym ruchem plan gry jest na miejscu w innym wariancie bez e7-e6 i e6xd5, to znaczy z pionkami; czarnym na polu e7 i białym na polu c4.} ({Lepsze było} 10... Nbd7 {,}) ({lub} 10... Qc7) 11. Re1 Nc7 12. a4 a6 13. Bg5 b6 14. Qd2 Rb8 {Czarne nie zdążą rozpocząć kontrataku na skrzydle hetmańskim, bowiem przeciwnik pierwszy uderza w centrum.} 15. e5 $1 dxe5 16. Nxe5 Bb7 17. Bc4 Qd6 {Hetman niezbyt się nadaje do blokowania nieprzyjacielskiego pionka. [#]} 18. Nxf7 $1 Kxf7 19. Bf4 Qd7 20. Bxc7 Rbc8 21. d6+ Kf8 22. Qf4 h6 23. Bd5 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

6. G.Kluger – W.Balcerowski, 1966

[Site "Polanica-Zdrój, Memoriał Akiby Rubinsteina (E75)"] [Date "1966.??.??"] [Round "?"] [White "Kluger, Gyula"] [Black "Balcerowski, Witold"] [Result "0-1"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 10/1966)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 O-O 5. Be2 d6 6. Bg5 c5 7. d5 h6 8. Be3 {( Słaby ruch. Teoria zaleca w tym miejscu 8. Gf4, 8. Gh4 lub 8. Gd2.)} e6 9. Qd2 exd5 10. exd5 ({Słabsze było w tym miejscu} 10. cxd5) ({, jak również} 10. Bxh6 Nxe4 $1) 10... Kh7 11. h3 Na6 12. g4 Re8 13. Bd3 b5 $1 14. cxb5 ({Jeśli teraz} 14. Nxb5 {to} Ne4 15. Qe2 f5 $1 {z przewagą czarnych.}) 14... Nc7 15. Bc4 Ne4 16. Nxe4 Rxe4 17. Qc2 Qe8 ({ Precyzyjniejsze było} 17... Qe7 {z uwagi na to, że w niektórych wariantach czarny hetman kontrolował pole h4.}) 18. Ne2 Rb8 19. a4 a6 20. Ng3 ({Jeśli} 20. O-O {to} Bxg4 $1 {z szybką wygraną czarnych.}) {[#]} 20... Rxe3+ $1 21. fxe3 axb5 22. axb5 Qxe3+ 23. Ne2 Bb7 ({Jeśli} 23... Nxb5 {to} 24. Qd3 {wymuszając wymianę hetmanów.}) 24. Ra3 Qe7 25. O-O Bxd5 26. Bxd5 Nxd5 {Czarne mają pełną rekompensatę za jakość.} 27. Qc4 Nb6 28. Qc2 ({Po} 28. Rxf7 Nxc4 29. Rxe7 Nxa3 30. bxa3 Rxb5 {czarne zostają z przewagą pionka.}) 28... Re8 29. Rf2 Qe6 {Jedyne wobec groźby:} 30. Raf3 Re7 31. Kg2 {Białe chcą grać 32. Sg3 lub 32. Sc3 i dlatego odchodzą królem, aby uniknąć odpowiedzi 32… Gd4.} ({Jednak lepsze było} 31. Kh1) 31... Nd5 32. Kh1 Ne3 33. Qc1 f5 34. gxf5 Nxf5 35. Nf4 Qe4 36. Qc2 $2 {Błąd popełniony w niedoczasie. Białe tracą jakoś, po czym los partii jest przesądzony.} ({Jeśli} 36. Nxg6 { to po prostu} Kxg6) ({Jeśli} 36. Kg1 {to} Bd4) ({Jeśli} 36. Kh2 {to} Be5) 36... Qxc2 ({Ale nie widać, jak bronić się przed groźbą} 36... Nh4) 37. Rxc2 Nd4 38. Rff2 Nxc2 39. Rxc2 Rb7 40. Re2 Be5 41. Nd3 Rxb5 42. Nxe5 dxe5 43. Rxe5 Rb3 $1 {Doskonałe zagranie. Czarne uzyskują teoretycznie wygraną końcówkę.} 44. Rxc5 ({Jeśli} 44. Kh2 {to} Rxb2+ 45. Kg3 Rc2) 44... Rxh3+ 45. Kg1 Rb3 46. Rc7+ Kg8 47. Rc2 h5 48. Kf2 Kg7 49. Ke1 Kh6 50. Kd1 h4 51. Rc4 Kh5 52. Kc2 Rb8 53. b4 g5 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

7. W.Balcerowski – H.Liebert, 1966

[Site "Polanica-Zdrój, Memoriał Akiby Rubinsteina (A80)"] [Date "1966.??.??"] [Round "?"] [White "Balcerowski, Witold"] [Black "Liebert, Heinz"] [Result "1-0"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 10/1966)"] 1. d4 f5 2. Nf3 Nf6 3. Bg5 e6 4. Nbd2 d5 5. e3 Be7 6. Bd3 O-O 7. O-O h6 8. Bf4 c5 ({Słabe posunięcie. Konsekwentnie było} 8... Nh5 {. Słabość ruchu w partii polega na tym, że pole d5 zostaje pozbawione ważnego i naturalnego obrońcy w postaci c7-c6.}) 9. c4 $1 Nc6 10. Nb3 $1 cxd4 {Białe dobrze wykorzystały błąd czarnych, które zmuszone są teraz zlikwidować napięcie w centrum, po czym zostają z dotkliwą słabością na polu c6.} ({ Być może należało grać} 10... b6) 11. Nbxd4 Bd7 12. cxd5 Nxd4 13. Nxd4 Nxd5 14. Be5 Bc5 15. Bc4 Rf7 16. Rc1 ({Czarne decydują się na poświęcenie pionka. Po} 16. Bxd5 Bxd4 17. Qxd4 exd5 18. Qxd5 Bc6 {mogła powstać końcówka z różnopolowymi gońcami. Białe jednak chcą więcej.}) 16... Bxd4 ({Lepsze jest} 16... Bb6) 17. Qxd4 Bc6 18. f3 {Białe grożą wypędzeniem czarnego skoczka przez e3-e4. Poza tym na ewentualne f5-f4 białe odpowiedzą e3-e4.} Qe8 19. Rfd1 Nb6 20. Bb3 Rd7 21. Qb4 Rad8 22. Rxd7 Rxd7 23. Qa5 $1 Nc8 ({Na} 23... Qa8 {nastąpiłoby} 24. Bd4) 24. Bd4 Kh7 {(Groziło 25.Hxf5) [#]} 25. Qe5 $1 ({Po} 25. Bxa7 Nxa7 26. Qxa7 Rd2 {czarne uzyskiwały kontrszanse.}) 25... Nd6 ({Pionka na polu e6 uratować już nie można. Jeśli} 25... Re7 {to również} 26. Bxe6 {i nie wolno} Rxe6 {bo} 27. Qxg7#) 26. Bxe6 Re7 27. Bxf5+ Nxf5 28. Qxf5+ Kg8 29. e4 {Wynik partii jest przesądzony. Nadzieją czarnych są różnopolowe gońce.} Rd7 30. Bc3 Qd8 31. h3 Qb6+ 32. Kh2 Qe3 33. Re1 Qf2 34. Qe5 a6 35. Rd1 Rf7 36. Qe6 Qh4 37. Be5 Qh5 38. Rd8+ Kh7 39. Bc3 Bb5 40. Qc8 Qg5 41. Rh8+ Kg6 42. Qb8 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

8. R.Bogdanović – W.Balcerowski, 1969

[Site "Pula, turniej międzynarodowy (B09)"] [Date "1969.??.??"] [Round "?"] [White "Bogdanović, Rajko"] [Black "Balcerowski, Witold"] [Result "0-1"] [Annotator "Witold Balcerowski (Szachy 9/1970)"] 1. e4 d6 2. d4 Nf6 3. Nc3 g6 4. f4 Bg7 5. Nf3 O-O 6. Be3 $5 b6 $1 {Posunięcie to nie miałoby sensu po zwykle grywanym przez białe 6. Gd3. Nastąpiłoby bowiem 7.e5!} 7. e5 $6 {Teraz ta ostra kontynuacja traci na sile z uwagi na pewne opóźnienia białych w rozwoju.} ({Należało grać} 7. Bd3) 7... Ng4 8. Bg1 Bb7 $1 ({Niedobre byłoby} 8... c5 9. dxc5 dxc5 10. Bc4) 9. Bc4 c5 10. e6 $2 {Następny błąd. Po silnej odpowiedzi przeciwnika białe prawdopodobnie nie mogą uratować partii.} ({Konieczne było} 10. h3 cxd4 11. hxg4 dxc3 {z niejasną jeszcze pozycją.}) 10... f5 $1 11. d5 Na6 12. h3 Nf6 13. g4 {Pozycja białych tylko optycznie wygląda obiecująco.} Ne4 14. Nxe4 fxe4 15. Ng5 b5 16. Be2 Nb4 17. f5 gxf5 18. Nf7 Qa5 19. c3 Nxd5 20. gxf5 {[#]} Nxc3 $1 21. bxc3 ({Nie można} 21. Qd2 {z uwagi na} e3 {. Pozycja białych jest już przegrana.}) 21... Qxc3+ 22. Kf1 Qxa1 23. Nh6+ Kh8 24. Qxa1 Bxa1 25. Be3 Bg7 26. Nf7+ Rxf7 27. exf7 Bd5 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

9. W.Balcerowski – R.Grąbczewski, 1970

[Site "Warszawa, eliminacje przedolimpijskie (D43)"] [Date "1970.??.??"] [Round "?"] [White "Balcerowski, Witold"] [Black "Grąbczewski, Romuald"] [Result "1-0"] [Annotator "Witold Balcerowski (Szachy 8/1971)"] 1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 d5 4. Nc3 c6 5. cxd5 exd5 6. Bg5 Be7 7. e3 Bf5 8. Bd3 Bxd3 9. Qxd3 O-O ({Po wymianie białopolowych gońców, białe nie mają już widocznej przewagi. Ostatni ruch czarnych jest jednak niedokładny. Należało grać} 9... Nbd7 {aby po wymianie na polu f6 móc odbić skoczkiem.} ) 10. Bxf6 $1 Bxf6 11. b4 $1 {Białe wykorzystują nadarzającą się możliwość rozpoczęcia ataku mniejszościowego na skrzydle hetmańskim.} ({ Po} 11. O-O {nastąpiłoby} a5 {lub 11… Ge7.}) 11... Na6 $2 ({Błąd. Niedobre były również kontynuacje:} 11... a5 12. O-O $1 {z groźbą 13. Hf5, }) ({oraz} 11... Nd7 12. b5 $1) ({Jedynym dobrym posunięciem było} 11... a6 { , np.} 12. O-O Nd7 13. a4 b5 {z zamiarem przerzucenia skoczka na pole c4. W tym wariancie trudno jest białym znaleźć drogę do uzyskania przewagi.}) 12. Rb1 Nc7 13. b5 Ne8 14. O-O Nd6 15. Rfc1 ({Drugą możliwością było} 15. bxc6 bxc6 16. Qa6 {z wyraźną przewagą białych.}) 15... Qa5 16. Nd2 $1 Rfc8 17. Nb3 Qa3 18. Nc5 Nxb5 ({Czarne „nie wytrzymują ” groźby 19. Sxd5. Lepsze było} 18... Qa5) 19. Nxb5 Qxd3 20. Nxd3 cxb5 21. Rxb5 {W wyniku ataku mniejszościowego białe uzyskały idealną pozycję. Pionek d5 jest izolowany, a ponadto wiszą pionki b7 i d5.} Rxc1+ 22. Nxc1 Rc8 23. Nd3 b6 24. g3 Rc2 25. Nb4 Rc1+ 26. Kg2 Ra1 27. Rxd5 a5 28. Nc6 Rxa2 29. Rb5 h5 {[#]} 30. h4 $1 { Białe zapewniają sobie wygraną wyłączając z gry gońca na polu f6. Nastąpiło jeszcze:} a4 31. Rxb6 a3 32. Ra6 Re2 33. Nb4 Rb2 34. Nd5 Rb3 35. Nxf6+ gxf6 36. Rxf6 a2 37. Ra6 Rb2 38. Kf3 Kf8 39. e4 Ke7 40. d5 Kd7 41. Ke3 Kc7 42. f3 Kb7 43. Ra3 Kb6 44. Kf4 Kc5 45. Ra8 Rf2 46. g4 hxg4 47. Kxg4 Kd6 48. Kg3 Rb2 49. h5 Ke5 50. h6 Rb6 51. Rxa2 Rxh6 52. Rh2 Rg6+ 53. Kf2 Kd4 54. Rh5 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

10. W.Balcerowski – T.Ujtumen, 1971

[Site "Warszawa, mecz Polska – Mongolia (E80)"] [Date "1971.??.??"] [Round "?"] [White "Balcerowski, Witold"] [Black "Ujtumen, Tudev"] [Result "1-0"] [Annotator "Witold Balcerowski (Szachy 8/1971)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. f3 c6 6. Be3 a6 7. a4 ({Wariant z c7-c6 i a7-a6 w systemie Sämischa cieszy się dobrą opinią. Po posunięciu w partii białe, według notowań teoretycznych, nie mają wielkich szans na uzyskanie przewagi. Wybrałem ten wariant chcąc sprowadzić grę na mniej znane szlaki. Białe najczęściej stosują teraz} 7. Bd3 {z dalszą krótką roszadą,}) ({lub nawet} 7. Qd2 {z planem długiej roszady.}) 7... a5 $1 8. Bd3 Na6 9. Nge2 Nb4 10. Bb1 {Białe zamierzają zamknąć centrum przez d4-d5 (po e7-e5) i chcą zachować „złego” gońca do kontrgry przeciwko posunięciu f7-f5.} O-O 11. O-O e5 12. d5 {Na podstawie własnych doświadczeń uważam, że przy otwartym centrum białe nie mogą liczyć na uzyskanie przewagi.} cxd5 13. cxd5 Ne8 $2 ({Lepsze było} 13... Nd7 {po którym } 14. g4 {wyglądałoby nieco sztucznie. Czarne mogłyby grać dalej Sc5, b7-b6, Gd7 i Wc8 oraz w sprzyjających okolicznościach f7-f5.}) 14. g4 $1 { Typowe i pożyteczne posunięcie, po którym białe osiągną korzyści z gry czarnych na skrzydle królewskim.} f5 15. exf5 gxf5 16. gxf5 Bxf5 17. Bxf5 Rxf5 18. Ng3 {Białe uzyskały pole e4 dla skoczka, a ponadto kontrolują pola f5 i h5, co daje im perspektywy ataku na skrzydle królewskim. Mankamentem pozycji białych są pionek na polu f3 i słaby punkt d5. Jednak wydają się one być mniej istotne.} Rf7 19. Qd2 Qh4 $2 {Zbyt optymistyczne posunięcie. Należało grać 19…Wc8 i pomimo tego, że czarne stoją nieco gorzej, przed obu stronami jeszcze cała gra. Białe miałyby teraz do wyboru 20.Wac1 lub 20.Kh1. Powinny one również uwzględniać możliwość otworzenia gry w korzystnym układzie przez f3-f4. [#]} 20. Nce4 $1 {Najlepsze posunięcie w partii, które zapobiega Hc4 i Wc8, z naciskiem na białe pola, w tym i na punkt d5. Ruch białych związany jest z ofiarą pionka, skutki czego musiały one teraz to dokładnie ocenić.} Rc8 21. Rac1 $1 Rxc1 $2 ({Jedyne było} 21... Rfc7 {. Białe mogły na to grać} 22. Rc3 {z przewagą.} ({Błędem byłoby } 22. Bb6 {z uwagi na} Bh6 $1)) 22. Rxc1 Rxf3 23. Rc8 Rf8 24. Bg5 Qh3 ({ Nieco lepsze, ale niewystarczające było} 24... Qg4) 25. Rd8 $1 {Puenta 20. Se4. Za pionka białe uzyskały maksymalne współdziałanie figur i panują nad większością ważnych punktów na szachownicy. Figury czarnych (Hh3 i Sb4) są wyłączone z gry. Wobec gróźb 26. Ge7 lub 26. Sf2 czarne są bezsilne.} Qg4 ({Na} 25... Nc7 {nastąpiłoby} 26. Nf2 {z wygraną hetmana. }) 26. Be7 h5 27. Bxf8 Kxf8 28. Nxd6 Ke7 29. Nxb7 ({Jeszcze prostsze było} 29. Rxe8+ Kxd6 30. Rd8+ Kc7 31. Rg8 {, np. a)} Kd6 ({b)} 31... Kd7 32. Qc3 Qd1+ 33. Kf2) 32. Kf2 Kd7 33. Qc3 {,}) 29... Nf6 30. d6+ Kf7 31. d7 Kg6 32. Nc5 h4 33. Rg8 $2 ({Lepiej} 33. Rc8 Bh6 34. Qxh6+) 33... Nc6 34. d8=Q Nxd8 35. Rxd8 hxg3 36. hxg3 Bh6 37. Qf2 Bg5 38. Rd6 Kh7 ({Lub} 38... Qb4 39. Qc2+ Kh5 40. Rxf6 Bxf6 41. Qf5+ Bg5 42. Ne4 Qe1+ 43. Kh2 Qe2+ 44. Kh3) 39. Nd7 Ne4 40. Qf7+ Kh8 41. Qe8+ Kh7 42. Nf8+ Kh8 43. Ng6+ 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

Wybrane partie Witolda Balcerowskiego