Wybrane partie Władysława Litmanowicza

Wybrane partie Władysława Litmanowicza

wyboru dokonał Przemysław Jahr, komentarze przepisał Ulrich Jahr

zobacz: partie polskich szachistów

Po kliknięciu na dowolne posunięcie otworzy się okienko z szachownicą (można je dowolnie przesuwać oraz zmieniać jego rozmiar).

1. B.Nowak – W.Litmanowicz, 1949

[Site "Kraków, półfinał Mistrzostw Polski (A80)"] [Date "1949.??.??"] [Round "?"] [White "Nowak, Bogdan"] [Black "Litmanowicz, Władysław"] [Result "0-1"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 5-6/1949)"] 1. d4 f5 2. Qd3 {Mój przeciwnik, zmuszony sytuacją turniejową, wybiera ostry i mało grywany wariant.} e6 ({Czarne mogą również grać} 2... d5 { po czym budować „kamienną ścianę” (stonewall).}) 3. e4 fxe4 4. Qxe4 Nf6 5. Qh4 b6 {Jedyna właściwa odpowiedź. Białe grożą 6. Gd3 i 7. Gg6+.} 6. Bd3 Bb7 7. f3 ({Jeśli} 7. Nf3 {to} Bxf3 8. gxf3 Nc6 9. c3 Qe7 10. Bg6+ hxg6 11. Qxh8 e5 $1 {itd.}) 7... Nc6 8. c3 {[#]} Qe7 $1 {Czarne dają białym ostatnią sposobność zagrania Gg6+ i są zdecydowane na poświęcenie jakości. Białe, fałszywie oceniając pozycję, łakomią się na zysk materialny.} 9. Bg6+ $6 ({Jednak i po} 9. Bg5 O-O-O {stoją czarne doskonale.}) 9... hxg6 $1 10. Qxh8 e5 $1 {Białe nie oczekiwały tego, co teraz następuje. Każdy ruch to cios, godzący w bezpieczeństwo białego króla.} 11. d5 ({Jeśli} 11. dxe5 {to} Qxe5+ 12. Kd1 (12. Ne2 $4 Ba6) 12... O-O-O {z wyraźną przewagą czarnych.}) 11... e4 $1 12. f4 ({Oczywiście nie można bić skoczka:} 12. dxc6 $2 exf3+ 13. Kf2 (13. Kd1 $2 fxg2 $1 14. cxb7 Rb8) 13... Ne4+ 14. Kxf3 Bxc6 {z wygraną czarnych.}) 12... Nxd5 13. Qh7 $2 ({Należało grać od razu} 13. Qh3 {Strata tempa, przy nierozwiniętej pozycji ma duże znaczenie. Wątpić jednak należy czy i po Hh3 partia białych byłaby jeszcze do uratowania.}) 13... Qf6 14. Ne2 O-O-O ({Wchodziło w rachubę i} 14... Ba6 {aby odebrać białym prawa do roszady.}) 15. Qh3 ({Ale i teraz nie wolno roszować, np.} 15. O-O Bc5+ 16. Kh1 Ba6 17. Re1 Bf2 18. Rf1 e3 $1 {itd.}) 15... Bc5 16. Qg3 Rf8 17. Nd2 ({ Błędem byłoby} 17. Qg5 {z powodu} Qe6 $1 18. Nd2 Be7 19. Qg3 {z wygraną czarnych.}) 17... Ba6 $1 18. Nb3 ({Białe oczywiście nie mogą bić pionka:} 18. Nxe4 Qe7 19. Qf3 Ne5 $1 {po czym Sd3 i Hxe4.}) 18... Bd6 19. Nbd4 Nxd4 20. Nxd4 ({Do szybszej przegranej prowadziło również} 20. cxd4 Bxe2 21. Kxe2 Qxd4 {itd.}) 20... Nxf4 21. Qg4 ({Jeśli} 21. Bxf4 {to} Bxf4 22. Qf2 ({albo} 22. Qh3 Bg5 {z matem w kilku posunięciach.}) 22... Bd2+ $1 23. Qxd2 Qf1+ 24. Rxf1 Rxf1#) 21... Nd3+ 22. Kd2 Nf2 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

2. W.Litmanowicz – A.Pytlakowski, 1949

[Site "Poznań, Mistrzostwa Polski (A48)"] [Date "1949.??.??"] [Round "?"] [White "Litmanowicz, Władysław"] [Black "Pytlakowski, Andrzej"] [Result "1-0"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 12/1949)"] 1. d4 Nf6 2. Nf3 g6 3. Bf4 Bg7 4. e3 O-O 5. Be2 d6 6. h3 {Posunięcie to ogranicza działalność białopolowego gońca czarnych, a zarazem uwalnia białemu gońcowi pole odwrotu na h2.} Nbd7 7. O-O Qe8 ({Należało grać} 7... c5 8. c3 b6 9. Nbd2 Bb7 10. Qc2 Qc8 {z wyrównaniem.}) 8. Nbd2 e5 9. dxe5 ({Na } 9. Bh2 {czarne odpowiedziałyby} e4 {Do tego posunięcia czarnym będzie trudno dojść.}) 9... dxe5 10. Bh2 Nd5 ({Błędem byłoby} 10... e4 $2 { gdyż po} 11. Nd4 {czarne miałyby trudności z obroną pionka c7, np.} c6 $2 ( 11... Nd5 12. c4) (11... c5 {albo 11. Hd8} 12. Nb5) 12. Bd6 {Posunięcie w partii daje białym możliwość zyskania kilku temp.}) 11. c4 {To osłabia wprawdzie pole d5, jednak czarnym daleko jest do przeforsowania e5-e4 i usadowienia swego skoczka na polu d3.} Nb4 12. Ne4 {Jeśli białe dopuszczałyby do 12… e4 to po 13. Sd4 c5 14. Sb5 Gd5 czarne stałyby znakomicie.} b6 13. a3 Nc6 14. Rc1 Bb7 15. Nc3 ({Na} 15. c5 $2 {nastąpiłoby} f5 {i 16… Sxc5. Posunięciem w partii białe zamierzają opanować punkt d5.} ) 15... a5 {Aby móc zagrać Sd7-c5.} 16. Nd5 Rc8 17. Qc2 Nc5 {[#]} 18. b4 $1 { Blokada trwa. Czarne nie mogą swobodnie odetchnąć.} Nd7 19. Nd2 {Z jednej strony skoczek kontroluje ważne pole e4, z drugiej białe zamierzają tego skoczka skierować do walki o punkt d5.} Nf6 20. Nxf6+ Bxf6 21. Qb3 axb4 { W przeciwnym razie czarny skoczek byłby sparaliżowany i nie mógłby opuścić zajmowanego pola, gdyż po ba5 czarne nie mogłyby odbić ba5 wobec Hxb7.} 22. axb4 Nb8 ({Daleką drogę przebył ten skoczek g8-f6-d5-b4-c6-b8, ale co czarne mają lepszego? Na} 22... Rd8 {nastąpiłoby} 23. Bf3 { z groźbą 24. b5. Czarne figury stoją rozpaczliwie źle.}) 23. Ra1 $1 { Rozpoczyna się szturm.} Nd7 24. Ra7 Rb8 25. Nb1 $1 {Teraz już czarne nie zagrają e5-e4 ze względu na niebronionego pionka c7 i wobec tego skoczek śmiało zmierza na upatrzony punkt d5.} Qe7 26. Nc3 c6 {Po 27. Sd5 Gxd5 28. cd5 słabość pola c7 decyduje o losach partii. Ale odbierając białym punkt d5 czarne osłabiają pole d6, które białe niezwłocznie zajmują.} 27. Rd1 Rfc8 28. Ne4 Bg7 29. Bg4 $1 ({Po} 29. Bf3 {białe zdobywały pionka, jednak ze względu na niedoczas wybierają bardziej skomplikowane posunięcie.}) 29... Rc7 ({Na} 29... f5 {nastąpiłoby} 30. Nd6 {z przykładowy wariantem:} fxg4 31. Rxb7 Rxb7 32. Nxc8 Qf8 33. c5+ Kh8 34. Nd6 Rc7 35. Nf7+ Kg8 36. Nxe5+) 30. Nd6 c5 $2 ({Błąd prowadzący do natychmiastowej przegranej, ale partia nie była już do uratowania, np.} 30... Nf6 31. Bf3 $1 e4 32. Nxe4 Nxe4 33. Bxe4 { i białe wygrywają.}) 31. Nb5 h5 ({Po} 31... Rcc8 {nastąpiłoby} 32. Rxd7) 32. Nxc7 hxg4 33. Na6 Bxa6 34. Rdxd7 Qe6 35. b5 Bc8 36. Rxf7 Bh8 $2 ({Jeżeli} 36... Qxf7 {to} 37. Rxf7 Kxf7 38. Qa4 {i 39. Ha7 z łatwą wygraną, ale czarne przyśpieszają koniec.}) 37. Rfe7 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

3. W.Litmanowicz – R.Grąbczewski, 1952

[Site "Warszawa, Mistrzostwa Warszawy (E85)"] [Date "1952.??.??"] [Round "?"] [White "Litmanowicz, Władysław"] [Black "Grąbczewski, Romuald"] [Result "1-0"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 5/1952)"] 1. c4 Nf6 2. Nc3 g6 3. e4 d6 4. d4 Bg7 5. f3 {System Sämischa, mający na celu przygotowanie szturmu białych pionków na skrzydle królewskim.} O-O ({ Słabsze jest w tym miejscu} 5... Nbd7 {albowiem po} 6. Be3 e5 7. Nge2 $1 { białe stoją lepiej.}) 6. Be3 ({W tej pozycji można grać również} 6. Bg5 { i po} h6 7. Be3 e5 8. Nge2 {partia na ogół przechodzi w główny wariant tego otwarcia.}) 6... e5 7. Nge2 ({Źródłowa partia innego wariantu, Makagonow – Keres, XII Mistrzostwa ZSRR, przebiegała w sposób następujący: } 7. d5 a5 8. Qd2 Na6 9. Nge2 Nc5 10. O-O-O Ne8 11. g4 f5 12. gxf5 gxf5 13. Bg5 Bf6 14. h4 {z równą grą.}) 7... Nbd7 ({Niedokładność. Najlepszym posunięciem czarnych w tej pozycji jest} 7... exd4 $1 {a następnie} 8. Nxd4 c6 $1 {chociaż i wówczas posunięcie Ałatorcewa} 9. Nc2 {stawia przed czarnymi trudne zadania w celu uzyskania wyrównania.}) ({Niezłe też jest natychmiastowe} 7... c6 {chociaż po} 8. Qb3 {czarne znów muszą grać} exd4) 8. Qd2 Nb6 {Czarne grają konsekwentnie, ale niedokładnie. Ważny w tym otwarciu skoczek zostaje deplasowany, albowiem powinien kontrolować pola e5 i c5, z możliwością zajęcia któregokolwiek z nich.} 9. Ng3 Nfd7 10. d5 f5 $2 {Czarne osiągnęły upragniony cel, jednak osłabiły punkt g5 oraz diagonale c1-h6 i h4-d8.} 11. exf5 gxf5 12. Bg5 Qe8 $2 ({Czarne nie dostrzegają następnego ruchu białych. Mniejszym złem było} 12... Bf6 {ale po} 13. Bh6 Bg7 {(konieczne z uwagi na groźbę Sxf5)} 14. Bxg7 Kxg7 15. O-O-O { białe gotowe są do ataku na odsłoniętą pozycję czarnego króla.}) 13. Nb5 Qg6 ({Lepsze było, jak się to później okaże} 13... Qf7) 14. Nxc7 Rb8 15. Ne6 Re8 16. Bd3 ({W tym miejscu białe miały do wyboru trzy drogi. Pierwsza z nich to sprowadzenie do końcówki z pionkiem więcej i parą gońców, a mianowicie:} 16. Nxg7 Kxg7 17. Bh6+ Kh8 (17... Qxh6 18. Nxf5+) 18. Qg5 {itd.}) ({Druga, to początkowo spokojne} 16. O-O-O {z następnym szturmem pionków 17. h4 itd. Wreszcie trzecia to ostre powikłania taktyczne, na które białe zdecydowały się po długim namyśle.}) 16... e4 17. fxe4 Ne5 ({Do jeszcze większych komplikacji prowadziło} 17... Nc5 {Np.} 18. Nxc5 dxc5 19. O-O $1 fxe4 20. Be2 $1 ({a nie} 20. Qf4 $2 exd3 21. Qxb8 Qxg5) ({ani też} 20. Nxe4 $2 Rxe4 $1 21. Rae1 Rxe1 $3 22. Bxg6 $2 Bd4+ {z wygraną czarnych w obu przypadkach}) 20... Bd4+ 21. Be3 $1 {z przewagą białych.} ({a nie} 21. Kh1 $2 e3 $1 {i 22… Hxg5})) 18. O-O $1 (18. exf5 Nxd3+ 19. Kf1 $3 ({ale nie} 19. Qxd3 $2 Qxg5 {i czarne wygrywają}) 19... Qf7 20. Qxd3 {i pozycja czarnych jest beznadziejna.}) 18... Nexc4 $2 ({Czarne już wpadły. Teraz następuje dość ładne zakończenie. Należało bezwzględnie grać} 18... Nbxc4 { i po} 19. exf5 Nxd2 20. fxg6 Nxd3 ({lecz nie} 20... Nxf1 $2 {gdyż następuje jak w partii} 21. gxh7+ Kh8 22. Nxg7 Kxg7 23. Nh5+ {itd.}) 21. gxh7+ Kxh7 22. Bxd2 Bxe6 $1 23. dxe6 {i chociaż końcówka jest wygrana dla białych, to jednak czarne mają jeszcze możliwość stawiania dość twardego oporu.}) 19. exf5 Nxd2 20. fxg6 Nxf1 $2 ({Pułapka polegała właśnie na tym, że tej wieży nie wolno było czarnym bić. Jednak partia czarnych była już nie do uratowania. Po} 20... Bxe6 21. Bxd2 Bxd5 22. gxh7+ {końcówka jest łatwo wygrana dla białych.}) 21. gxh7+ Kh8 {[#]} 22. Nxg7 $1 {Pointa kombinacji białych.} Kxg7 ({Nie ratowało} 22... Nxg3 23. Nxe8 Nh5 24. Rf1 {itd.}) 23. Nh5+ {i wobec nieuchronnego mata czarne poddały się.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

4. W.Litmanowicz – J.Chądzyński, 1952

[Site "Warszawa, Mistrzostwa Warszawy (B13)"] [Date "1952.??.??"] [Round "?"] [White "Litmanowicz, Władysław"] [Black "Chądzyński, Janusz"] [Result "1-0"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 5/1952)"] 1. e4 c6 2. d4 d5 3. exd5 ({Często spotykanym systemem gry dla białych jest} 3. Nc3 dxe4 4. Nxe4 {itd.}) 3... cxd5 4. c4 {Atak Panowa.} Nf6 5. Nc3 Nc6 6. Bg5 {Białe najpierw rozwijają skrzydło hetmańskie, aby zmusić czarne do zagrania e7-e6, zanim wyprowadzą swego białopolowego gońca.} e6 7. c5 {Najlepsze dla białych. W przeciwnym razie czarny goniec zajmie ważną diagonalę b8-h2.} Be7 8. Nf3 ({Wchodziło w rachubę natychmiastowe} 8. Bb5 O-O 9. Nge2 $1 Ne4 10. Bxe7 Nxe7 11. O-O b6 12. b4 a5 13. a3 {itd. z lepszą grą dla białych.}) 8... O-O 9. Bb5 Bd7 ({Niedokładność. Główny wariant oparty jest na partii Keres – Alechin AVRO 1938:} 9... Ne4 $1 10. Bxe7 Qxe7 11. Qc2 Ng5 12. Nxg5 Qxg5 13. Bxc6 bxc6 14. O-O e5 15. dxe5 Qxe5 {z równą grą.}) 10. O-O b6 11. Ne5 ({Dokładniejsze było} 11. Bxc6 Bxc6 12. b4 {itd., z przewagą białych.}) 11... Nxe5 12. dxe5 Ne8 $2 ({Po tym posunięciu czarne wpadają w trudności. Należało grać} 12... Ne4 $1 {nie obawiając się} 13. Bxe7 Qxe7 14. Bxd7 Nxc3 (14... Qxd7 15. Nxe4 {z wygraną białych}) 15. bxc3 Qxd7 16. cxb6 axb6 17. c4 Rfd8 {z równą końcówką.}) 13. Bxe7 Qxe7 14. Bxd7 Qxd7 15. cxb6 axb6 16. Qd4 $1 {Białe rozpoczynają manewrową walkę pozycyjną. Czarne mają wprawdzie silnego „wolniaka” na polu d5, ale ich pionek na polu b6 jest słaby, a biały pionek na polu e5 krępuje swobodę ruchów czarnego skoczka i wieży f8.} Qc6 17. Rfc1 Qc5 18. Ne2 Qb5 19. Qd2 f6 ({Wchodziło również w rachubę} 19... d4 {chociaż po} 20. Nxd4 Qxe5 21. Nc6 Qf6 22. Qb4 {pozycja czarnych wciąż była zła.}) 20. Nd4 Qd7 21. f4 fxe5 22. fxe5 Nc7 23. Rc6 b5 24. Rac1 Ra7 ({Do przegranej prowadziło} 24... Rfc8 {wobec} 25. Qc3 Ra7 26. Nxe6 $1 {itd.}) 25. a3 $1 { Tzw. „ciche posunięcie”, które białe za chwilę powtórzą. Jest ono w tym przypadku uzasadnione tą okolicznością, gdyż czarne figury coraz bardziej wpadają w „zugzwang”. Poza tym posunięcie to ma na celu niedopuszczenie do przerzucenia czarnej wieży na linię „c” (Wa7-a4-c4).} Qf7 26. h3 Rb7 27. Nf3 {Białe zabezpieczyły się przed kontrą czarnych i są gotowe do szturmu na słaby punkt e6.} h6 28. Qa5 $1 Ra8 {Białe osiągnęły zamierzony cel, deplasując dobrze grającą wieżę.} ({Po} 28... Ne8 29. Qa6 {białe szybko wygrywały.}) 29. Qc3 Ne8 30. Nd4 Ra4 {[#]} 31. b4 $1 ({ Wchodziło w rachubę} 31. Nxe6 Rc4 32. Rxc4 bxc4 33. Nd4 {itd.}) 31... Raa7 ({ Niczego nie dawało} 31... Rba7 {wobec} 32. Nxb5) 32. Nxe6 Re7 $2 {Prowadzi do szybkiej przegranej. Błąd spowodowany jest dużym niedoczasem. Jednak zadowalającej obrony dla czarnych już nie było.} 33. Rf1 Qh5 34. Rf8+ Kh7 35. Qd3+ g6 36. Nf4 Qg5 37. Rxg6 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

5. W.Litmanowicz – C.Błaszczak, 1952

[Site "Katowice, Mistrzostwa Polski (D37)"] [Date "1952.??.??"] [Round "?"] [White "Litmanowicz, Władysław"] [Black "Błaszczak, Czesław"] [Result "1-0"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 6/1953)"] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 Nf6 4. Nf3 Be7 5. Bg5 h6 6. Bh4 ({Po} 6. Bxf6 Bxf6 { gra przeszłaby w jeden z wariantów obrony Tartakowera, np.} 7. e4 dxe4 8. Nxe4 Nc6 9. Nxf6+ Qxf6 10. Qd2 O-O 11. Qc3 Rd8 12. O-O-O Ne7 13. Bd3 Nf5 { z minimalną przewagą białych (Fine – Alechin, Nottingham 1936).}) 6... Ne4 { W ten sposób czarne wybierają obronę Laskera, której celem jest wymiana już w debiucie dwóch lekkich figur. Rzeczywiście, daje im to nieco większą swobodę, jednak białe w większości przypadków uzyskują przewagę terenową.} 7. Bxe7 Qxe7 8. e3 Nxc3 ({Po} 8... O-O {powstałaby normalna pozycja obrony Laskera z możliwą dalszą kontynuacją} 9. Qc2 $1 c6 10. Bd3 Nxc3 11. Qxc3 dxc4 12. Bxc4 b6 13. O-O Nd7 14. e4 Bb7 15. Rfe1 { i nieco lepszą grą dla białych (Gilg – Eliskases, 1939 r.}) 9. bxc3 Nd7 10. Qb3 c6 11. Bd3 O-O 12. O-O e5 13. dxe5 dxc4 ({To jest lepsze od natychmiastowego} 13... Nxe5 {albowiem po} 14. Nxe5 Qxe5 15. cxd5 cxd5 16. Rfd1 {białe stoją znacznie lepiej.}) 14. Bxc4 Nxe5 15. Nxe5 Qxe5 16. Rfd1 Qe7 { Groziło Gxf7+.} 17. Rd4 $2 ({Z tym posunięciem należało się wstrzymać i zagrać najpierw} 17. a4 $1 {a dopiero po ewentualnym} Bf5 (17... b6 $2 18. Rd2 $1 Bb7 19. Rad1 Rad8 20. Bxf7+ {z wygraną białych).}) {zająć linię „d” przez} 18. Rd4 $1 Rad8 19. Rad1 {z dobrą grą dla białych.}) 17... b5 $1 18. Be2 Be6 19. Qc2 c5 20. Rd2 Rab8 21. Rad1 Qc7 $2 ({Strata tempa, którą białe niezwłocznie wykorzystują. Dalszy plan gry czarnych powinien opierać się na konsekwentnym dążeniu do realizacji swojej przewagi na skrzydle hetmańskim, dlatego należało grać} 21... a5 {z następnym 22… b4 itd.}) {[#]} 22. f4 $1 f5 $2 {Przyczyna wszystkich dalszych trudności czarnych. Posunięcie w partii znacznie osłabia szóstą linię oraz diagonalę a2-g8 i zarazem umożliwia białym zamierzone przez nich obsadzenie przez ciężkie figury linii „d”.} ({ Lepsze było jeszcze teraz} 22... a5) 23. Rd6 Rb6 24. Qd2 {Ciekawa i mimo pozorów ostra pozycja.} Re8 {Posunięcie w partii jest prawie wymuszone i jak pokaże dalszy przebieg partii, niezadowalające. Przyczyną trudności czarnych były błędy popełnione w 21 i 22 posunięciu.} (24... Rfb8 25. Bxb5 $1 Rxd6 ({gorsze jest} 25... Rxb5 26. Rxe6 Rb2 27. Qd5 $1 {itd.}) 26. Qxd6 Qxd6 27. Rxd6 Rxb5 ({albo} 27... Bxa2 28. c4 $1 {i czarne tracą przynajmniej jednego pionka.}) 28. Rxe6 Rb1+ 29. Kf2 Rb2+ 30. Kf3 Rxa2 31. Re5 {itd.}) ( 24... a5 25. Bxb5 $1 Rxb5 $1) ({Do przegranej czarnych prowadziło również} 24... b4 {z powodu} 25. Rxe6 Rxe6 26. Bc4 Rfe8 27. cxb4 {itd.}) 25. Bh5 Rf8 $2 ({Wchodziło w rachubę} 25... Reb8 26. a3 a5 (26... Bb3 $2 27. Rd7 Qc8 28. Rb1 {itd.}) 27. Bg6 $1 {z przewagą białych.}) (25... Rc8 26. Bg6 $1 Rxd6 27. Qxd6 Qxd6 28. Rxd6 Bxa2 29. Bxf5 {z równą końcówką.}) 26. a3 a5 ({Albo} 26... Bb3 27. Rd7 Qb8 28. Rd8 Rxd8 29. Qxd8+ Qxd8 30. Rxd8+ Kh7 31. Rc8 $1 c4 32. Be8 $1 Bc2 33. Rc5 a6 34. Kf2 {z obosieczną grą.}) 27. Rxb6 Qxb6 28. Qd6 Rb8 29. Bg6 Qxd6 {Groziło 30. Hxb6 Wxb6 31. Wd8 mat.} 30. Rxd6 Ba2 ({Błędem byłoby } 30... b4 {z powodu} 31. cxb4 cxb4 32. axb4 axb4 33. Rxe6 b3 34. Bxf5 { i wygraną białych.}) 31. Bxf5 b4 32. axb4 cxb4 ({Lepsze było} 32... axb4) 33. Ra6 b3 $2 ({Większe trudności ze zrealizowaniem swej przewagi miałyby białe po} 33... bxc3 $1 34. Rxa5 Bb1 $1 35. Be6+ $1 Kf8 36. Rc5 c2 37. Kf2 $1) 34. Rxa5 Rd8 35. Kf2 Rd2+ 36. Kf3 Rc2 37. c4 Kf8 38. Rb5 $2 {Przeoczenie to było spowodowane silnym niedoczasem, w jakim od kilku posunięć znajdowały się białe.} ({Wystarczało naturalnie} 38. c5 $1) 38... Rxc4 39. Be6 Rc3 40. g4 Ke7 41. f5 {W tym miejscu partia została odłożona. Przewaga pionka oraz aktywniejsza pozycja białych zapewnia im wygraną.} g5 42. Rb7+ Kf6 ({ Przegrywało również} 42... Kd6) 43. h3 $1 {Po tym posunięciu czarne znajdują się w „zugzwangu”. Poza tym białe planują marsz królem w kierunku czarnej wieży, zdobycie pionka na polu b3, w zamian za pionka h3, przy czym wieżowa końcówka z pionkiem więcej byłaby łatwo wygrana dla nich.} Ke5 44. Rb6 {Teraz czarne tracą jeszcze pionka na polu b3.} Bb1 ({Wymuszone. Jeśli} 44... Rd3 $2 {to} 45. Bc4 {i 46. We6 mat.}) 45. Bxb3 Be4+ 46. Kf2 Bc6 {Groziło 47. We6 mat.} 47. f6 Bd5 ({Jeśli} 47... Kxf6 {to} 48. Bd5) 48. f7 Bxf7 49. Bxf7 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

6. A.Karnkowski – W.Litmanowicz, 1953

[Site "Warszawa, Drużynowe Mistrzostwa LWP (C80)"] [Date "1953.??.??"] [Round "?"] [White "Karnkowski, Andrzej"] [Black "Litmanowicz, Władysław"] [Result "0-1"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 3/1954)"] 1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bb5 a6 4. Ba4 Nf6 5. O-O Nxe4 6. d4 b5 7. Bb3 d5 8. a4 { Odchylenie od głównego wariantu obliczone na zaskoczenie przeciwnika.} (8. dxe5 Be6 {itd. Co ciekawe, posunięcie to przed laty było uważane za najsilniejsze.}) 8... b4 ({Za najlepsze teoria uważa} 8... Nxd4 {posunięcie Schlechtera zastosowane przez niego w meczu z Laskerem 1910 r.} 9. Nxd4 exd4 { Przy czym po} 10. axb5 Bc5 $1 11. c3 O-O 12. cxd4 Bb6 13. Nc3 Bb7 14. bxa6 Rxa6 15. Rxa6 Bxa6 16. Re1 Bb7 {czarne nie stoją gorzej (Lasker – Schlechter, mecz 1910).}) 9. a5 {Posunięcie to ma na celu zwolnienie pola a4 dla gońca.} exd4 10. Nxd4 Ne7 $2 {Błąd, po którym białe mogły uzyskać decydującą przewagę.} ({Należy w tym miejscu grać} 10... Nxd4 11. Qxd4 c6 {w partii Pillsbury – Tarrasch 1890, nastąpiło dalej} 12. Nd2 Ng5 13. Ba4 Bd7 14. Re1+ Ne6 15. Nf3 Be7 16. Qg4 {z przewagą białych. Wydaje się, że silne jest również 12. We1, po czym czarne mają trudności z rozwinięciem swego skrzydła królewskiego.}) 11. Nc6 $2 {Efektowne, ale mało skuteczne posunięcie.} ({Po} 11. Re1 $1 {czarnym trudno byłoby uzyskać wyrównanie. Np.} c5 12. f3 Nf6 ({albo} 12... cxd4 13. fxe4) 13. Nc6 $1 Qd6 14. Bg5 { z przewagą białych w obu przypadkach.}) 11... Nxc6 12. Bxd5 Bb7 13. Bxe4 ({ Teraz} 13. Re1 {nie miałoby już większego znaczenia, gdyż po} Be7 14. Rxe4 O-O {pozycja jest równa.}) 13... Qxd1 14. Rxd1 Bd6 15. Nd2 $2 {Błąd, po którym czarne przejmują inicjatywę.} ({Należało bezwzględnie uprzednio zagrać} 15. Be3) 15... O-O-O $1 {W ten sposób czarny król znajdzie bezpieczne miejsce, broniąc zarazem gońca na polu b7, a czarna wieża nie pozwala na dalszy rozwój białego skrzydła hetmańskiego. Skoczek na polu d2 nie może wykonać posunięcia z uwagi na 16… Gxh2+.} 16. Re1 Nd4 17. c3 ({Po } 17. Bxb7+ Kxb7 {białe tracą przynajmniej pionka c2,}) ({zaś po} 17. Bd3 Rhe8 {czarne uzyskują dużą przewagę.}) 17... Bxe4 18. Rxe4 bxc3 19. bxc3 Nb5 20. c4 f5 {Czarne zamierzają opanować skoczkiem ważny punkt d4, odbierający białemu skoczkowi najważniejsze pola. Dlatego też najpierw przepędzają białą wieżę z czwartej linii.} 21. Re1 ({Błędem byłoby} 21. Rh4 g5 22. Rh5 Be5 {itd. z wygraną czarnych.}) 21... Nd4 22. Ra2 ({Na} 22. Rb1 {czarne mogą grać prosto} Bb4 $1) 22... Rhe8 23. Rxe8 ({Wymuszone z uwagi na} 23. Rf1 Ne2+ 24. Kh1 Nxc1 25. Rxc1 Bf4) ({lub} 23. Rd1 Ne2+ {i 24… Sc3 z wygraną czarnych w obydwu przypadkach.}) 23... Rxe8 24. Kf1 {Konieczne z uwagi na groźbę 24… We1+. [#]} Bb4 $1 {Czarne rezygnują z pionka h2, ponieważ nieharmoniczna dyslokacja białych figur daje możliwość natychmiastowego rozstrzygnięcia partii.} 25. Ra4 ({Na} 25. f3 {lub 25. g3 nastąpiłoby} Re2 $1 {z nieuchronnymi stratami materialnymi z uwagi na groźbę 26… Sb3!}) 25... Bc3 26. c5 ({Albo} 26. Ra3 $2 Ne2 $1 {również z natychmiastową wygraną czarnych.}) 26... Nb3 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

7. A.Szymański – W.Litmanowicz, 1956

[Site "Warszawa, mecz Warszawa – Łódź (D50)"] [Date "1956.??.??"] [Round "?"] [White "Szymański, Aleksander"] [Black "Litmanowicz, Władysław"] [Result "0-1"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 5/1956)"] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 Nf6 4. Bg5 c5 {Modny ostatnio wariant holenderski, prowadzący do ożywionej, ostrej gry.} 5. cxd5 cxd4 6. Qxd4 Be7 7. e4 Nc6 8. Bb5 {Jest to słabe posunięcie.} ({Za najlepsze jest uważane} 8. Qd1) 8... O-O 9. Bxc6 bxc6 10. Bxf6 Bxf6 11. e5 c5 $1 12. Qxc5 {Najlepsze.} ({Po odejściu hetmana na} 12. Qe3 {nastąpiłoby} exd5 {i goniec na polu f6 jest nietykalny z uwagi na We8.}) ({Również po} 12. Qe4 exd5 13. Qxd5 Qxd5 14. Nxd5 Bxe5 {para gońców czarnych rekompensuje słabość pionka na polu c5.}) 12... Bxe5 13. Nge2 {Białe dążą do najszybszego zabezpieczenia swego króla. Otwarte centrum i para czarnych gońców stanowiły już w tej chwili niebezpieczeństwo dla pozycji ich króla.} ({Jeśli} 13. dxe6 {to} Bd4 14. exf7+ $2 ({Również po} 14. Qh5 Bxe6 15. Nge2 Bc4 $1 {białe stoją źle.}) 14... Rxf7 {i czarne wygrywają.}) 13... exd5 14. O-O Ba6 ({Czarne rezygnują z pasywnej obrony izolowanego pionka na polu d5.} 14... Be6 {Otwarta pozycja wymaga aktywnej gry pary gońców. Grozi 15… Gxc3.}) 15. Rfd1 Bxe2 16. Rxd5 { Mój przeciwnik zdecydował się na komplikacje, które mogły się okazać korzystne jedynie dla strony posiadającej parę gońców.} ({Po} 16. Nxe2 Bxb2 17. Rxd5 Qf6 {powstaje równa końcówka. Nie wolno jedynie po} 18. Rad1 {grać } Rfd8 {z powodu} 19. Qxa7) {[#]} 16... Bxh2+ $1 17. Kxh2 Qb8+ $1 ({Przypuszczam, że mój przeciwnik nie brał w rachubę tej możliwości, sugerując się szablonowym} 17... Qh4+ {Oczywiście, że po} 18. Kg1 Bg4 {białym nic nie grozi, a przewaga pionków na skrzydle hetmańskim stanowiłaby dla nich dobrą perspektywę.}) 18. Kg1 Qxb2 19. Rb1 ({Lepsze było} 19. Re1 Rac8 20. Qe3 {i jeśli} Rxc3 21. Rxe2 Qb1+ 22. Re1 Rxe3 23. Rxb1 Ra3 {powstałaby czterowieżowa końcówka z pionkiem więcej u czarnych.}) 19... Qc2 20. Rb7 $2 ({Decydujący błąd. Należało grać} 20. Qb4 {a następnie po} Rac8 21. Nxe2 {dążąc do ciężko figurowej końcówki, w której realizacja przewagi pionka na skrzydle królewskim jest bardzo trudna.}) 20... Rac8 $1 21. Rc7 Qc1+ 22. Rd1 {Rozpaczliwe posunięcie.} ({Nie wolno} 22. Kh2 {z powodu} Qf4+) 22... Bxd1 ({Białe poddały się, gdyż na 23. Wxc8 nastąpi 23… Gg4+. Czarne muszą ominąć ostatnią pułapkę: jeśli} 22... Rxc7 $2 {to} 23. Qxf8+ Kxf8 24. Rxc1 {i czarne pozostają jedynie z pionkiem więcej.}) 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

8. R.Cardoso – W.Litmanowicz, 1958

[Site "Portorož, open (C97)"] [Date "1958.??.??"] [Round "?"] [White "Cardoso, Rodolfo"] [Black "Litmanowicz, Władysław"] [Result "0-1"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 12/1958)"] 1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bb5 a6 4. Ba4 Nf6 5. O-O Be7 6. Re1 b5 7. Bb3 d6 8. c3 O-O 9. h3 Na5 10. Bc2 c5 11. d4 Qc7 12. Nbd2 Bd7 13. dxe5 ({Normalnie w tym miejscu grywa się} 13. Nf1 {i dopiero po} Rfe8 {białe mogą ewentualnie grać } 14. dxe5 {lub 14. Se3, względnie 14. Gg5.}) 13... dxe5 14. Nf1 {To już jest błąd. Białe muzą najpierw grać Sh2, aby zwolnić pole f3 dla hetmana. } ({Prawidłowa kolejność posunięć powinna być następująca:} 14. Nh2 Rad8 15. Qf3 Rfe8 16. Ndf1 Be6 {z przejściem do wariantu z partii Aronin – Smysłow, XX mistrzostwa ZSRR 1952, gdzie czarne uzyskały całkowite wyrównanie.}) 14... Rad8 $1 {Otóż właśnie. Białe muszą teraz wykonać ruch hetmanem (wobec groźby 15… Gxh3), a ponieważ w dalszym planie gry, najczęściej w tym wariancie przyjmowanym przez białe, powinien on zająć pole f3, więc następne posunięcie białych oznacza dla nich stratę jednego tempa.} 15. Qe2 Be6 16. Nh4 {Następna niedokładność, polegająca na tym, że na ewentualne g2-g4 czarne będą mieć odpowiedź Sxe4 (pionek g4 przesłoni skoczka h4 od obrony do czwartej linii).} g6 17. Nh2 Kh8 {W chwili, kiedy nie ma białego skoczka na polu f3, skąd mógłby pójść na g5, ten manewr Arcymistrza Filipa jest korzystny dla czarnych.} 18. Bh6 Rfe8 19. Bg5 { Białe decydują się na wymianę czarnopolowych gońców, aby konsekwentnie przeprowadzić normalny plan z g2-g4.} Ng8 20. Bxe7 Rxe7 21. Ng4 Nc4 ({ Precyzyjniejsze było} 21... Red7 22. Rad1 {i dopiero wówczas} Nc4 {W tym przypadku słaby biały goniec nie mógłby być przerzucony na wygodniejszą dla niego przekątną f1-a6.}) 22. Bd3 $1 Nb6 {Przyznanie się do błędu.} ({ Po} 22... Red7 {białe naturalnie wymieniłyby swego białopolowego gońca za skoczka.}) 23. Qf3 Red7 24. Bf1 Rd2 25. b3 c4 26. b4 ({To jest tak samo przykre, jak} 26. bxc4 Nxc4 27. Bxc4 bxc4 {z wyraźną przewagą czarnych.}) 26... Na4 27. Qg3 Bxg4 {W związku z wydarzeniami na skrzydle hetmańskim, czarny białopolowy goniec „strzela” we własne pionki. Dlatego też nie żal wymienić go za skoczka, tym bardziej iż obrona pionka na polu e5, przez f7-f6 nie była zachęcająca.} 28. hxg4 {Wymuszone z uwagi na konieczność obrony pionka na polu c3.} Rc2 29. Rec1 $2 {Teraz partia białych rozlatuje się.} ({Tu białe mogły jeszcze kontynuować walkę, grając} 29. Re3 { i jeśli} Rdd2 {to} 30. Nf3 Rxf2 31. Qxf2 Rxf2 32. Kxf2 Nf6 33. Kg3 {itd.}) 29... Rdd2 30. Nf3 ({Po} 30. Rxc2 Rxc2 {pionek c3 byłby nie do obrony.}) 30... Rxf2 31. Nxe5 ({Teraz po} 31. Qxf2 Rxf2 32. Kxf2 Nf6 {białe muszą stracić drugiego pionka.}) 31... Kg7 $1 {Groziło 32. Sxg6+ i 33. Hxc7. Okazuje się, że biały skoczek jest związany.} 32. Rxc2 Rxc2 33. Rd1 Nf6 34. Qf4 Qb6+ 35. Kh2 ({Gdyby białe zagrały} 35. Kh1 {to nastąpiłoby} Qf2 $1 36. Nf3 Nxc3 { i nie mają ruchu} 37. Rd6 {z powodu} Qxf1+ {Teraz ten wariant nie przechodzi, gdyż goniec na polu f1 nie jest bity z szachem (w 37. posunięciu).}) 35... Rf2 $1 36. Nf3 Nxc3 37. Rd6 {[#]} Nxg4+ $1 {To jest efekt kombinacji czarnych, skoczek jest nietykalny, ponieważ biały hetman musi bronić wieży.} 38. Kh3 Qe3 39. Kxg4 {Przyspiesza przegraną.} ({Ale i po} 39. Qxg4 Rxf1 {groźba 40… Wh1+ 41. Kg3 Se2 mat, decyduje o wygranej czarnych, a jeśli np.} 40. Kh2 Nxe4 41. Rxa6 Rh1+ 42. Kxh1 Nf2+ {itd.}) 39... h5+ 40. Kg3 ({Na} 40. Kg5 { nastąpiłoby} Nxe4+) 40... Rxg2+ 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

9. W.Litmanowicz – T.Ciejka, 1959

[Site "DMP, I liga (A49)"] [Date "1959.??.??"] [Round "?"] [White "Litmanowicz, Władysław"] [Black "Ciejka, Tadeusz"] [Result "1-0"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 10/1959)"] 1. d4 e6 2. g3 d5 3. Bg2 c5 4. Nf3 Nc6 5. O-O cxd4 6. Nxd4 {Pozycja przypomina system Barczy z tą różnicą, że czarne mają skoczka na polu c6, zamiast na f6. W tym systemie dobre dla czarnych byłoby e6-e5.} Nf6 ({Teraz jednak ruch ten jest słaby, gdyż białe mają możliwość wymiany na polu c6 i następnie przez c2-c4 mogą atakować czarne centrum, np.} 6... e5 7. Nxc6 bxc6 8. c4 Nf6 9. Nc3 Be6 10. Bg5 {z trudną do uratowania dla czarnych pozycją.}) 7. c4 Qb6 ({Solidniej wyglądało} 7... Bc5 8. Nb3 Bb6 9. Nc3 $1 ({ słabsze jest} 9. cxd5 Nxd5 10. Na3 O-O 11. Nc4 Bc7 12. Ne3 Nce7 $1 {jak w partii Barcza – Kotow, mecz Budapeszt – Moskwa 1949.}) 9... dxc4 10. Qxd8+ Bxd8 11. Nd2 {Posunięcie w partii zmusza wprawdzie białe do wymiany na c6, ale czarny hetman zajmuje na polu b6 zbyt eksponowaną pozycję.}) 8. Nxc6 bxc6 9. Nd2 Be7 10. b3 O-O 11. Bb2 Bb7 ({Lepsze było} 11... a5 12. Qc2 Ba6 $1) 12. Qc2 Rfd8 13. Rac1 Rac8 $2 {Teraz następuje nieoczekiwany zwrot w partii.} ({ Jeszcze i teraz lepsze było} 13... a5) ({lub} 13... c5 {np.} 14. cxd5 exd5 15. Nf3 Ne4 16. Ne5 {z nieznaczną przewagą białych.}) 14. c5 $1 Qa5 {Czarne najwidoczniej nie zauważyły następnego posunięcia białych.} ({W przeciwnym razie zagrałyby} 14... Qc7 {co było lepsze, aczkolwiek i wówczas miałyby one ścieśnioną pozycję.}) 15. b4 Qb5 {Naturalnie pionek na polu b4 jest nietykalny:} (15... Qxb4 16. Rb1 $1 {i czarne tracą figurę.}) ({ Czarne dla zachowania konsekwencji rezygnują już z ruchu} 15... Qc7) 16. a4 $1 Qxe2 {Teraz wypadki potoczą się bardzo szybko.} ({Czarne przyjmują ofiarę pionka, gdyż ruch} 16... Qa6 {oznaczałby dobrowolną stratę trzech temp. Ale po posunięciu w partii czarny hetman jest w matni.}) 17. Bf3 Qa6 18. Nb3 Qxa4 ({Inną możliwością było} 18... Ba8 {(groziło 19. Ge2)} 19. Na5 Rb8 20. Be2 Qc8 21. b5 {z wygraną dla białych pozycją.}) 19. Ra1 $2 { Niedokładność, bez której los partii mógłby być zupełnie inny.} ({ Należało grać} 19. Bc3 $1 {z nieuchronną groźbą 30. Wa1!}) 19... Qxb4 $2 ({W tym momencie, na skutek popełnionego przez białe błędu, czarne mogły się uratować, grając} 19... Qb5 $1 {i jeśli} 20. Bc3 ({jeśli zaś} 20. Be2 {to} Qxb4 21. Bc3 Qe4 22. Bd3 Qg4 {i białe po zdobyciu pionków a7 i h7 zostałyby z pionkiem mniej.}) {to} 20... Ba6 $1) 20. Bc3 Qc4 21. Na5 Qxc5 { Śmieszna pozycja. Białe zaofiarowały seryjnie cztery pionki. Teraz jednak przychodzi na nie kolej do „inkasowania”.} 22. Nxb7 Qc4 23. Ra4 Qb5 24. Rb1 Rd7 {Ostatnia szansa![#]} 25. Bxf6 $1 ({Związania na linii „c” zostaje odwrócone, a duże straty materialne są nieuchronne, dlatego czarne poddały się. Gdyby białe zagrały} 25. Rxb5 {to po} cxb5 26. Rxa7 b4 {czarne mogłyby jeszcze stawiać opór.}) 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

10. W.Litmanowicz – H.Bredewout, 1960

[Site "Zwolle, turniej międzynarodowy (E64)"] [Date "1960.??.??"] [Round "?"] [White "Litmanowicz, Władysław"] [Black "Bredewout, Henk"] [Result "1-0"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Szachy 6/1953)"] 1. Nf3 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. g3 O-O 5. Bg2 d6 6. O-O e5 7. d4 Nbd7 8. b3 Re8 9. Qc2 exd4 ({Główny wariant tego systemu polega na tym, że białe prowokują do e5-e4, by następnie zaatakować czarne centrum:} 9... c6 10. Rd1 e4 11. Ng5 {po czym powstaje ciekawa gra. Posunięcie w partii daje białym nieco swobodniejszą grę.}) 10. Nxd4 a5 11. Ndb5 $5 {Posunięcie to jest ciekawym eksperymentem. Białe dobrowolnie tracą dwa tempa, aby sprowokować czarne do zagrania c7-c6 i osłabienia punktu d6. Obawiałem się, że skoro mój przeciwnik nie zagrał c6 w 9-tym posunięciu, nie zechce tego ruchu w ogóle wykonać.} Nc5 12. Bg5 ({Naturalnie nie wolno} 12. Rd1 {z powodu} Bf5 $1 {i przewagą czarnych.}) 12... c6 {O to właśnie chodziło. Jeśli czarne nie wykonają tego ruchu, to po 13. Wad1 ich pozycja byłaby trudna.} 13. Nd4 h6 14. Bf4 Ng4 ({Prawdopodobnie lepsze było w tym miejscu} 14... g5 15. Bc1 Ng4 16. e3 Ne5 17. Ba3 {itd. z równą grą.}) 15. Rad1 Ne5 16. h3 {Wstęp do akcji w centrum. Plan białych polega na Gc1, f4 oraz e4. Posunięcie w partii odbiera pole g4 zarówno skoczkowi e5, jak i gońcowi na polu c8.} Qf6 17. Kh2 {Z groźbą 18.Se4 Sxe4 19. Gxe4 i po wymianie jednego skoczka białe uzyskują nacisk na osłabionego pionka na polu d6.} Ned3 $5 {Pozycja czarnych jest ścieśniona. Ruch w partii prowadzi wprawdzie do znacznych uproszczeń, ale okazuje się, że po tych uproszczeniach czarne otrzymują przegraną końcówkę.} ({Należało grać albo} 17... Ne6 {albo spokojnie 17… Gd7, 18… Wad8, 19… Gc8 itd. z lekką przewagą białych.}) 18. exd3 Qxd4 19. Ne4 Bf5 {Jedyne posunięcie, które pośrednio broni pola d6 i w ten sposób utrzymuje równowagę materialną.} ({Na} 19... Nxe4 {nastąpi} 20. dxe4 { i pionek na polu d6 zginie.}) {[#]} 20. Nxd6 $1 Bxd3 21. Rxd3 {Ten wariant trzeba było dokładnie obliczyć, grając 17. Kh2.} Qxd3 ({Albo} 21... Nxd3 22. Nxe8 Nxf4 23. Nxg7 Nxg2 24. Nf5 $1 gxf5 25. Kxg2 {z lepszą dla białych końcówką } Qe4+ 26. Qxe4 fxe4 27. Rd1 {itd.}) 22. Qxd3 Nxd3 23. Nxe8 Rxe8 ({Albo} 23... Nxf4 24. Nxg7 Nxg2 25. Kxg2 $1 Kxg7 26. Rd1 {i wytworzona końcówka jest dla czarnych przegrana. Tym niemniej kontynuacja dawała czarnym pewne szanse obrony. Posunięcie w partii, pozostawiające białym parę gońców, szybko prowadzi do klęski.}) 24. Be3 Nb4 {Decydującym mankamentem w pozycji czarnych jest złe ustawienie skoczka na polu d3, które zapewnia białym opanowanie linii „d”.} ({Nie przechodzi} 24... Rd8 {z powodu} 25. Bb6 Rd7 26. Rd1 {itd.}) 25. Rd1 $1 Nxa2 ({Albo} 25... Re7 26. a3 Nc2 27. Bc5 {itd.}) 26. Rd7 Nb4 27. Rxb7 Nc2 $2 {Przegrywa natychmiast.} ({Ale i po} 27... Rc8 28. Bb6 {los partii byłby przesądzony.}) 28. Bxc6 {Czarne poddały się. Muszą one ponieść dalsze straty materialne.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej.

Wybrane partie Władysława Litmanowicza