Turniej strefowy mężczyzn Mariańskie Łaźnie 1951

Turniej strefowy mężczyzn (eliminacja Mistrzostw Świata)
Mariańskie Łaźnie (CSR), 5 – 29 sierpnia 1951
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7
1 mm Luděk Pachman CSR ½ ½ 1 ½ ½ 1 1 1 ½ 1 ½ 1 1 1 1 1 13
2 am László Szabó HUN ½ ½ ½ 1 ½ ½ 0 1 1 1 ½ 1 1 1 1 1 12
3 mm Gedeon Barcza HUN ½ ½ ½ ½ ½ 0 ½ 1 1 1 ½ ½ 1 1 1 ½ 10½
4 mm Gösta Stoltz SWE 0 ½ ½ ½ ½ 1 ½ ½ 0 1 ½ 1 1 1 1 1 10½
5 mm Jan Foltys CSR ½ 0 ½ ½ 1 ½ 1 0 0 1 1 ½ 1 1 1 ½ 10
6 mm Pál Benkő HUN ½ ½ ½ ½ 0 ½ ½ 1 0 ½ 1 1 1 1 ½ 1 10
7 mm Josef Lokvenc AUT 0 ½ 1 0 ½ ½ ½ ½ ½ 1 ½ 0 ½ 1 1 ½
8 mm Jaroslav Šajtar CSR 0 1 ½ ½ 0 ½ ½ ½ ½ 0 1 ½ ½ ½ 1 1
9 Olaf Barda NOR 0 0 0 ½ 1 0 ½ ½ 1 1 ½ ½ 1 ½ 0 ½
10 Andrzej Pytlakowski ½ 0 0 1 1 1 ½ ½ 0 0 1 1 ½ ½ 0 0
11 Sad Zaglul Basjuni EGY 0 0 0 0 0 ½ 0 1 0 1 1 1 0 1 ½ 1 7
12 Kristian Sköld SWE ½ ½ ½ ½ 0 0 ½ 0 ½ 0 0 1 0 0 1 1 6
13 Ion Bălănel ROM 0 0 ½ 0 ½ 0 1 ½ ½ 0 0 0 1 ½ ½ ½
14 mm Aleksandar Cwetkow BUL 0 0 0 0 0 0 ½ ½ 0 ½ 1 1 0 1 0 1
15 Jalo Aatos Fred FIN 0 0 0 0 0 0 0 ½ ½ ½ 0 1 ½ 0 1 1 5
16 Wolfgang Heidenfeld RSA 0 0 0 0 0 ½ 0 0 1 1 ½ 0 ½ 1 0 0
17 Eigil Pedersen DEN 0 0 ½ 0 ½ 0 ½ 0 ½ 1 0 0 ½ 0 0 1

Sędzia główny: Wiaczesław Ragozin (URS)


Wybrane fragmenty relacji Andrzeja Pytlakowskiego („Szachy” 9/1951)

W Mariańskich Łaźniach i w Pradze w okresie od 5-go do 29-go sierpnia został rozegrany turniej strefowy FIDE. W turnieju tym wzięło udział 17 uczestników, reprezentujących 12 państw. Węgry, Szwecja i Czechosłowacja uzyskały prawo wystawienia po trzech zawodników, zaś Islandia, Dania, Norwegia, Finlandia, Polska, Rumunia, Bułgaria, Austria, Israel, Egipt i Płd. Afryka miały możność wysłać tylko po jednym zawodniku. Izrael i Islandia zrezygnowały z uczestnictwa w turnieju, a Szwecja przysłała tylko dwóch szachistów, gdyż arcymistrz Stahlberg nie mógł przybyć ze względów zdrowotnych. Zgodnie z regulaminem turniejów eliminacyjnych o mistrzostwo świata, pięciu zwycięzców turnieju strefowego zyskiwało prawo udziału w mastępnym, wyższym stopniu eliminacji – turnieju międzystrefowym, który odbędzie się we wrześniu 1952 r. prawdopodobnie w Sztokholmie. Piętnaście początkowych rund turnieju odbyło się w Mariańskich Łaźniach, przepięknej miejscowości kuracyjnej, położonej w górach wśród lasów. Miejscem rozrywek była wielka sala domu wypoczynkowego „Donbas”. Ostatnie dwie rundy turnieju zostały rozegrane w Radio-Palace w Pradze. Na każdej z tych rund było ponad 1200 widzów, co świadczy o wielkiej popularności szachów w Czechosłowacji.

Już po paru pierwszych rundach stało się jasne, że walka o pierwsze miejsce rozegra się pomiędzy arcymistrzem Szabo i międzynarodowym mistrzem Pachmanem. Losy pierwszego miejsca zadecydowały się właściwie w X rundzie, kiedy to nastąpiło spotkanie Szabo – Pachman, zakończone remisem. Pachman ukończył turniej jako jedyny zawodnik bez przegranej, uzyskując piękny w tak silnym składzie wynik 13 p. z 16-tu, co stanowi 81%. Wynik ten jest ogromnym sukcesem Pachmana oraz szachów czechosłowackich. Arcymistrz Szabo ukończył turniej na drugiej pozycji, uzyskując 12 p. (75%). Trzecie i czwarte miejsce podzielili Barcza i Stoltz. Najbardziej chyba zacięta walka toczyła się o piąte miejsce, Po 12 rundach do miejsca tego prócz Benkó, który miał wówczas 7 p., pretendowali jeszcze Lokvenc, Sajtar i ja, wszyscy po 6 p. Wydawało się, że Foltys z 51% p. nie ma już szans. Jednakże wypadki potoczyły się niespodziewanie. Foltys uzyskał z ostatnich 5 gier 4½ p., wygrywając m. in. z Benkó. Partia ta, jak się okazało, zadecydowała o tym, kto piąty zakwalifikuje się do turnieju międzystrefowego. Foltys i Benkó uzyskali równą ilość po 10 p. i podzielili V–VI miejsce. O tym, kto będzie grał w turnieju międzystrefowym, zadecydował system wartościowania Sonneborn – Bergera, który okazał się korzystny dla Foltysa.

Miejsca VII i VIII podzielili Lokvenc i Sajtar, uzyskując po 8½ p. Ostatnie dwie nagrody IX i X rozdzielił norweski mistrz Barda ze mną. Pierwszą połowę turnieju rozegrałem bardzo dobrze, osiągając z pierwszych 8 partii 5½ p. i utrzymując się w. grupie leaderów. Niestety później grałem dużo słabiej i z następnych 8 gier uzyskałem 2 p. Było to w znacznym stopniu konsekwencją niedbałego stosunku Wydziału Zagr. GKKF do mojego wyjazdu. Listę nienagrodzonych otwiera przedstawiciel Egiptu Basyouni – przeciwnik remisów (w całym turnieju zremisował on tylko dwie partie). Słaby raczej wynik zrobił mistrz Szwecji Skóld, zajmując 12-te miejsce. Na 13-ym i 14-ym miejscu znaleźli się Balanel i Cwetkow, których należało się spodziewać wyżej. Wyprzedzili oni Freda (5 p.) i Heindenfelda oraz Pedersena po 4½ p.

Zamknięcia turnieju dokonał wiceprezydent FIDE Ilmakunas. Uczestnicy otrzymali nagrody oraz piękne upominki ufundowane przez organizatorów. Jeśli chodzi o ocenę wyników sportowych, rzuca się w oczy hegemonia szachistów demokracji ludowych. W pierwszej piątce znalazło się czterech reprezentantów państw demokracji ludowych. Organizacja turnieju była, jak zwykle w Czechosłowacji, wzorowa.


Partie