Wybrane partie Kazimierza Platera 22/01/2019 Autor Przemysław Jahr Wybrane partie Kazimierza Platera wyboru dokonał Przemysław Jahr, komentarze przepisał Ulrich Jahr zobacz: partie polskich szachistów Po kliknięciu na dowolne posunięcie otworzy się okienko z szachownicą (można je dowolnie przesuwać oraz zmieniać jego rozmiar). Wybrane partie Kazimierza Platera1. K.Plater – A.Szpiro, 19352. I.Bolesławski – K.Plater, 19473. P.Keres – K.Plater, 19474. K.Plater – S.Gawlikowski, 19475. J.Gadaliński – K.Plater, 19496. W.Balcarek – K.Plater, 19497. K.Plater – R.Fuchs, 19528. J.Szily – K.Plater, 19529. A.Mięsowicz – K.Plater, 195310. S.Witkowski – K.Plater, 1960 1. K.Plater – A.Szpiro, 1935 [Site "Łódź, eliminacje olimpijskie (D49)"] [Date "1935.??.??"] [Round "?"] [White "Plater, Kazimierz"] [Black "Szpiro, Abraham"] [Result "1-0"] [ECO "D49"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Polscy szachiści 1945–1980)"] 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Nc3 c6 4. e3 Nf6 5. Nf3 Nbd7 6. Bd3 dxc4 7. Bxc4 b5 8. Bd3 a6 9. e4 c5 10. e5 cxd4 11. Nxb5 {Obie strony rozgrywają bardzo dokładnie wariant, znany w teorii debiutów jako atak Blumenfelda.} Nxe5 12. Nxe5 axb5 13. O-O {Kontynuacja Rellstaba.} Qd5 {Czarne zamierzają bronić pionka, którego białe poświęciły w zamian za szybkie zakończenie mobilizacji sił.} 14. Qe2 Rb8 {Partia ta grana była wiele lat temu. Wówczas nie znane jeszcze było posunięcie 14… Gb7, prowadzące do bardzo ostrej gry:} (14... Bb7 15. Bxb5+ Kd8 16. f3 Bc5 17. Kh1 Ke7 18. Bc4 Qd6 {itd. jak to miało miejsce w partii Batujew – Stolar, Leningrad 1945.}) 15. Bg5 Bd6 {Należało grać 15… Ge7.} 16. f4 Bxe5 ({Jeżeli} 16... O-O {to} 17. Bxf6 gxf6 18. Qh5 f5 19. Qg5+ Kh8 20. Qf6+ Kg8 21. Rf3 {i białe wygrywają.}) 17. fxe5 Nd7 {[#]} 18. Rxf7 $1 {Piękna ofiara, której czarne nie mogą przyjąć.} h6 (18... Kxf7 19. Qh5+ g6 20. Rf1+ Kg7 21. Bh6+ Kg8 22. Bxg6 {z nieuchronnym matem.}) 19. Re7+ Kd8 20. Re8+ $1 Kxe8 (20... Kc7 21. Bd8+ {i 22. W:h8.}) 21. Qh5+ Kf8 22. Rf1+ Nf6 23. Bxf6 Qd7 (23... gxf6 24. Rxf6+ Ke7 25. Rf7+ Ke8 26. Rg7+ Kd8 27. Qh4+ Ke8 28. Qe7#) 24. Bxg7+ Kg8 25. Qg6 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 2. I.Bolesławski – K.Plater, 1947 [Site "Warszawa, turniej międzynarodowy (B76)"] [Date "1947.??.??"] [Round "4"] [White "Bolesławski, Izaak"] [Black "Plater, Kazimierz"] [Result "0-1"] [ECO "B76"] [Annotator "Kazimierz Plater, Stanisław Gawlikowski (Szachy 4/1947)"] 1. e4 c5 2. Nf3 d6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 g6 6. f3 Bg7 7. Be3 O-O 8. Qd2 d5 $2 ({Tym przedwczesnym posunięciem czarne umożliwiają przeciwnikowi rozpoczęcie gwałtownego ataku. Lepsze było} 8... Nc6 9. O-O-O Nxd4 10. Bxd4 Qa5 {z szansami na kontratak.}) 9. e5 Nfd7 10. f4 e6 11. h4 Nc6 12. h5 Nxd4 13. Bxd4 f6 $1 {Jedynie szybkie otwarcie centrum daje czarnym pewne możliwości ratunku.} 14. hxg6 ({Prawdopodobnie silniejsze było} 14. exf6 Nxf6 ({na} 14... Bxf6 {nastąpiłoby} 15. O-O-O $1 {nie obawiając się} e5 $2 16. Bf2 $1 d4 17. Bc4+ Kg7 18. Ne4 {z niebezpiecznym atakiem}) 15. hxg6 hxg6 16. O-O-O {z bardzo dobrą pozycją białych.}) 14... hxg6 15. Bd3 fxe5 16. fxe5 Nxe5 17. Bxe5 $2 { Prawdopodobnie decydujący błąd. Teraz czarne przejmują inicjatywę.} ({ Należało grać} 17. Bxg6 $1 Nxg6 18. Bxg7 Kxg7 19. Qh6+ Kf6 20. Rf1+ Ke7 21. Qxg6 {z minimalnie lepszą pozycją czarnych.}) 17... Bxe5 18. Qh6 Qc7 19. Qxg6+ Qg7 20. Qh5 Bg3+ {Białe tracą roszadę i mają znacznie gorszą pozycję.} 21. Kd1 Rf7 22. Ne2 {[#]} e5 $1 {Goniec c8 zaczyna wreszcie grać i od razu z wielką siłą.} 23. Bg6 Rf6 24. Qh7+ Kf8 25. Qxg7+ Kxg7 26. Bh5 Bf2 27. Nc3 Be6 28. Ke2 Bb6 29. Rae1 ({Jeżeli} 29. Raf1 $2 {to} Rxf1 {i białe nie mogą odbić} 30. Rxf1 {ze względu na} d4 {i 31… Gc4+.}) 29... Rf2+ 30. Kd1 e4 31. Re2 Raf8 32. Ke1 Rxe2+ 33. Bxe2 Ba5 34. Kd1 Rf2 35. g4 ({Po} 35. Rh2 $2 {nastąpi} Bc7) ({a po} 35. Rg1 Bb6 $1 36. Na4 Rxe2 37. Nxb6 Bg4 $1 {ze zdobyciem figury.}) 35... Rg2 36. a3 Kg6 $1 ({Błędem byłoby} 36... Bxc3 $2 37. bxc3 Bxg4 38. Bxg4 Rxg4 {gdyż po} 39. Rh5 {białe odbijają pionka.}) 37. Nb5 Bb6 38. Nc3 Ba5 39. Rf1 Bxc3 40. bxc3 Bxg4 41. Bxg4 Rxg4 42. a4 $1 { Owoc domowej analizy!} b6 43. Rf8 Kg5 $1 {Plan gry na zdobycie pionka „a” przez Wg1+ i Wa1 byłby błędny, gdyż białe zdobywają pionka d5 i umieszczają króla w centrum. Czarne, pomimo pionka przewagi, nie mogą wygrać.} 44. Rf7 Rh4 $1 45. Rxa7 Kf4 46. a5 Ke3 $1 47. Kc1 bxa5 48. Rxa5 Rh1+ 49. Kb2 Kf3 $1 50. Ra8 e3 51. Rf8+ Kg3 52. Rg8+ Kf2 53. Rf8+ Ke1 54. Rf5 e2 55. Kb3 Rh4 56. Rxd5 Kf2 57. Re5 Kf3 58. Rxe2 Kxe2 59. c4 Ke3 60. Kb4 Kd4 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 3. P.Keres – K.Plater, 1947 [Site "Moskwa, Memoriał Michaiła Czigorina (B81)"] [Date "1947.??.??"] [Round "?"] [White "Keres, Paul"] [Black "Plater, Kazimierz"] [Result "1/2-1/2"] [ECO "B81"] [Annotator "Kazimierz Plater (Szachy 1/1948)"] 1. e4 c5 2. Ne2 e6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 d6 6. g4 Be7 $2 {Czarne nie reagują na agresywny ruch przeciwnika i spokojnie rozwijają się dalej.} ({ Teoria poleca tu} 6... d5 {, niezłe jest również i 6… e5.}) 7. Bg2 O-O 8. O-O Nc6 9. Nb3 a6 10. f4 Qc7 11. g5 Nd7 12. Be3 b5 13. Qh5 b4 {Wobec coraz groźniej zapowiadających się przygotowań do ataku na skrzydle królewskim, czarne, zgodnie z założeniem partii sycylijskiej, kontratakują na skrzydle hetmańskim.} 14. Ne2 Bb7 15. c4 {Niespodziewane posunięcie. Bardziej obawiałem się dalszego wzmacniania ataku(np. przez 15. Wf3). Keres pragnie wprowadzić z powrotem do gry z deplasowanego skoczka e2.} bxc3 16. Nxc3 Nb4 17. Rac1 Qd8 18. Nd4 Nc6 19. Rf3 Re8 20. Nxc6 Bxc6 21. f5 $1 {Długo przygotowywany atak wreszcie się zaczyna.} exf5 22. Rh3 Nf8 23. exf5 Bxg2 24. Kxg2 Qa5 $1 {Jedyne wobec groźby f5-f6.} 25. Rf1 Rab8 {Czarne nie ograniczają się do pasywnej obrony, ale wykorzystują otwarte linie oraz odkrytą pozycję białego króla, do kontr uderzenia. Zbliża się decydujący moment partii.} 26. Bd4 $2 ({Mistrz ataku nie stanął tym razem na wysokości zadania. Sam Keres, po zakończeniu partii, wskazał na możliwość zagrania} 26. f6 $5 Rxb2+ 27. Kg1 Qxc3 ({Wariant ten byłby zbyt ryzykowny, bo czarne mogą ominąć pułapkę, grając} 27... gxf6 {i zostają z pionkiem więcej. Z tych względów najlepsze było dla białych 26. Wf2!}) 28. g6 {i białe wygrywają.}) 26... Rxb2+ 27. Kh1 Qb4 $1 28. Bxg7 {[#]} Qb7+ $1 29. Rhf3 ({Na} 29. Rff3 {czarne wygrywają ruchem} 29... Bf6 $3) Kxg7 30. f6+ Kg8 31. fxe7 Rxe7 {Z wielkiej chmury mały deszcz. Groźnie wyglądający atak białych zakończył się utratą zbyt pochopnie ofiarowanego pionka.} 32. Kg1 Qb6+ 33. R3f2 Rxf2 34. Rxf2 Re1+ ({Dobre było również} 34... Qd4) 35. Kg2 Qb7+ $2 ({Wskutek niedoczasu czarne dążą do uproszczenia pozycji, licząc na wygraną końcówkę. Tymczasem, pomimo przewagi pionka, końcówka jest tylko remisowa, a natomiast po} 35... Ng6 $1 {białe z pionkiem mniej byłyby narażone na nieodparty atak.}) 36. Qf3 Qxf3+ 37. Rxf3 Ne6 38. h4 Kg7 39. Kf2 Rh1 40. Kg3 Rg1+ 41. Kh3 {W tej pozycji partię odłożono. Analiza domowa wykazała, że gra na wygraną byłaby dla czarnych niebezpieczna, np.:} Re1 42. Nd5 Rd1 43. Ne3 {i 44. Sf5! z licznymi nieprzyjemnymi groźbami. W najlepszym wypadku musiałbym stracić jednego z czterech izolowanych słabeuszów. Z tego względu, przy wznowieniu gry, zaproponowałem remis, skwapliwie przyjęty przez Keresa. Interesująca, bojowa partia, obfitująca w pomysłowe posunięcia i niewykorzystane możliwości.} 1/2-1/2 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 4. K.Plater – S.Gawlikowski, 1947 [Site "Warszawa, mecz (3) (D96)"] [Date "1947.??.??"] [Round "3"] [White "Kazimierz, Plater"] [Black "Gawlikowski, Stanisław"] [Result "1-0"] [ECO "D96"] [Annotator "Stanisław Gawlikowski (Szachy 3/1947)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 d5 4. Nf3 Bg7 5. Qb3 dxc4 6. Qxc4 Be6 7. Qa4+ { Bardzo rzadko używane i jak się zdaje nie najlepsze posunięcie. Najsolidniejsze jest 7. Hd3.} ({Rabunek pionka przez} 7. Qb5+ Bd7 8. Qxb7 Bc6 9. Qb3 {prowadzi do silnego nacisku czarnych, które jednak nie mogą natychmiast odebrać pionka, gdyż po} Bxf3 $2 10. exf3 Qxd4 $4 11. Qb7 { straciłyby wieżę.}) 7... Bd7 8. Qc2 Bg4 9. e3 {Białe grają konsekwentnie na mocne centrum. Niewygodne jest 9. Hd3 z powodu 9… c5! Ale plan białych dopuszcza do zdwojenia pionków, a to jest jego słabą stroną.} Bxf3 10. gxf3 O-O 11. Bg2 c5 $1 12. dxc5 Na6 13. O-O Nxc5 14. Rd1 Qb6 15. e4 Rac8 16. Be3 Qe6 {Z tym nie należało się spieszyć. 16… Wfd8 było lepsze.} 17. Qe2 Nh5 18. Rac1 b6 $2 {Drugi błąd, tym razem poważniejszy. Należało koniecznie przeciwdziałać posunięciu f3-f4 przez 18… Ge5! Jeżeli teraz 19. Sd5, to Gd6 z groźbą 20… f5, a jeśli 19. Wd5, to b6 lub 19. Gh6 Gg7 – też grożąc f7-f5 z wyrównaną partią. Po „umacniającym” skoczka posunięciem w partii, okaże się, że to tylko strata tempa. Białe forsują f3-f4 uzyskując inicjatywę.} 19. Nd5 $1 Nd7 20. f4 Rxc1 21. Rxc1 Ndf6 {Czarne przewidywały odpowiedź białych, ale oceniły ją dość powierzchownie uważając, że wieża nie utrzyma się na wysuniętej placówce. [#]} 22. Rc6 $1 Qd7 {Jedyne pole. Oczywiście nie można 22… H:c6, z powodu 23. S:e7+.} 23. Rc7 Qd8 24. Nxe7+ Kh8 25. Rxa7 Bh6 26. e5 Ng8 27. Nd5 Qh4 28. Qd2 Bg7 29. Bxb6 Nh6 30. f3 Nf5 31. Qf2 Nxf4 32. Qxh4 Ne2+ 33. Kf2 Nxh4 34. Kxe2 Nxg2 35. f4 $1 Nxf4+ 36. Nxf4 Bxe5 37. Nd3 Bxh2 38. Bd4+ {i czarne po kilku posunięciach poddały się.} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 5. J.Gadaliński – K.Plater, 1949 [Site "Poznań, Mistrzostwa Polski (E94)"] [Date "1949.??.??"] [Round "?"] [White "Gadaliński, Jan"] [Black "Plater, Kazimierz"] [Result "0-1"] [ECO "E94"] [Annotator "Kazimierz Plater (Szachy 10/1949)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. Nf3 O-O 6. Be2 Nbd7 7. O-O c6 8. h3 e5 9. d5 {Przypuszczalnie najlepsza spośród trzech kontynuacji (9. d:e5 prowadzi do równej gry, a 9. Ge3 e:d4 do osłabienia pozycji pionka e4). Po posunięciu w partii powstanie pozycja obosieczna, wymagająca dobrego zrozumienia jej istoty i konsekwentnej gry na wykorzystanie ukrytych tu możliwości.} cxd5 10. cxd5 Ne8 11. Ne1 f5 12. exf5 gxf5 13. f4 e4 {Warto się teraz zastanowić nad powstałą pozycją. Czarne mają szereg słabych pól, względnie pionków w centrum, a w najbliższym czasie będą zmuszone do posunięć a5 i b5, co z kolei osłabi skrzydło hetmańskie. Rekompensatę stanowi otwarta linia „g” i silny pionek e4 – podstawy do przygotowania ataku na króla przeciwnika. Białe stoją nieco lepiej, mając większą swobodę działania i możliwość pozycyjnego wykorzystania słabych punktów czarnych. Plan gry dla obydwu stron narzuca się sam: czarne będą dążyć do bezpośredniego ataku na króla, a białe, chcąc być w zgodzie z duchem pozycji, powinny prowadzić atak w centrum lub na skrzydle hetmańskim.} 14. Be3 Nef6 15. Nc2 a5 {Czarne są zmuszone do osłabienia pól b6 i b5, gdyż tylko w ten sposób mogą ustabilizować pozycję swego skoczka na polu c5.} 16. a4 $2 {Zamiast osłabić pole b4, należało przygotować posunięcie b2-b4, celem zmuszenia do odwrotu skoczka czarnych.} Nc5 17. Nd4 Kh8 {Czarne grają zgodnie z nakreślonym wyżej planem.} 18. Bc4 Rg8 19. Nc2 b6 {Dalsze osłabienie skrzydła hetmańskiego, wymuszone potencjalną groźbą G:c5 i d6-d5. Na szczęście dla czarnych białe nie myślą o opanowaniu powstałych słabych punktów.} 20. Bd4 Ne8 21. Qh5 {Ten antypozycyjny wypad hetmanem ma nikłe szanse powodzenia. Należało wycofać króla na h1 spod groźnego vis-a-vis czarnej wieży.} Ra7 22. Nb5 Bxd4+ 23. Nbxd4 Rag7 {Czarne osiągnęły swój pierwotny cel: opanowanie linii „g”. Teraz przystąpią do ataku matowego.} 24. Rf2 Qf6 {Z groźbą 25… Sd3.} 25. Qd1 {Odwrót białego hetmana jest wymuszony, gdyż po} (25. Rd1 {nastąpi} Rg3 26. Ne2 Ng7 $1 { ze zdobyciem hetmana.}) 25... Qh4 26. Ra3 {[#]} e3 $3 {Decydująca ofiara pionka. Białe muszą bić wieżą, gdyż inaczej zginie pionek h3.} 27. Rxe3 Ne4 28. Rfe2 Rxg2+ $1 {Logiczne zakończenie konsekwentnie rozegranej partii. Białe poddały się, gdyż przed matem nie ma obrony: 29. W:g2 Hf2+ 30. Kh2 H:g2#; 29. Kh1 Hf2! 30. W:f2 S:f2#; 29. Kf1 Wg1#.} 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 6. W.Balcarek – K.Plater, 1949 [Site "Poznań, Mistrzostwa Polski (E90)"] [Date "1949.??.??"] [Round "?"] [White "Balcarek, Wiktor"] [Black "Plater, Kazimierz"] [Result "0-1"] [ECO "E90"] [Annotator "Kazimierz Plater (Szachy 10/1949)"] 1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. Bg5 {To posunięcie dobrze pasuje do systemu rozwoju białych z długą roszadą i atakiem na skrzydle królewskim.} O-O 6. Qd2 ({W partii D.Bronstein – I.Bolesławski (Parnu 1947) po} 6. Nf3 h6 $1 7. Bh4 g5 8. Bg3 Nh5 {białe uzyskały tylko minimalną przewagę po debiucie, a partia ostatecznie zakończyła się zwycięstwem czarnych.}) 6... Nbd7 7. Be2 {Należało gońca ustawić od razu na d3, celem wzmocnienia pionka e4. Co prawda nie łatwo było już teraz przewidzieć, że ten pionek niebawem będzie wymagać dodatkowej obrony.} c6 8. O-O-O Qa5 9. f4 $6 { Po 9. Gh6! czarne byłyby pozbawione swojego głównego atutu czyli gońca na g7.} e5 10. Nf3 Re8 11. Bd3 a6 {Przygotowanie do szturmu: czarne grożą zagraniem b7-b5 z otwarciem linii „b”.} 12. Rhf1 exd4 ({Teraz po} 12... b5 { mogłoby nastąpić} 13. fxe5 dxe5 14. Nxe5 Nxe5 15. Bxf6 {z przewagą białych. Wobec tego czarne postanawiają, zgodnie z duchem otwartego wariantu obrony królewsko-indyjskiej, atakować słabego pionka e4, otwierając sobie jednocześnie przekątną dla gońca.}) 13. Nxd4 Nc5 14. Nb3 {Wskutek niedokładności w 7. i 9. posunięciu białe mają już poważne kłopoty z obroną pionka e4. Najmniejszym złem było teraz 14. Wfe1 z nieco gorszą grą. Posunięcie w partii szybko prowadzi do przegranej pozycji.} Nxb3+ 15. axb3 Nxe4 $3 $17 16. Bxe4 (16. Nxe4 $2 Qa1+ 17. Bb1 Rxe4 $19) 16... Rxe4 17. Nxe4 Qa1+ 18. Kc2 Qxb2+ 19. Kd3 Qd4+ 20. Ke2 (20. Kc2 {Po} Qxe4+ 21. Qd3 Qxg2+ {czarne mają za poświęconą jakość trzy pionki, silną parę gońców i atak.}) 20... Bg4+ 21. Rf3 Qxe4+ 22. Kf2 Bxf3 23. gxf3 Qf5 24. Qxd6 {[#]} h6 $1 { Czarne przezornie nie łakomią się na łatwą zdobycz, np.} (24... Qc2+ $2 25. Rd2 Qxb3 26. Qe7 $1 {z silnym atakiem.}) 25. Bd8 Bf8 26. Qd7 Qxf4 27. Qe8 { Po 27. Kg2 He5 białe nie miałyby już żadnej kontrszansy.} Qxh2+ 28. Ke3 Qg3 29. Ke2 Qg2+ 30. Ke3 Qg5+ 31. Ke2 Qf5 32. Rd7 Qe6+ 33. Qxe6 fxe6 {Czarne mają wprawdzie trzy pionki więcej, ale ustawienie ich figur jest niekorzystne. Dlatego droga do zwycięstwa jest jeszcze daleka.} 34. Bb6 a5 35. Rxb7 a4 36. bxa4 Rxa4 37. c5 Ra2+ 38. Ke3 h5 39. Ke4 Rg2 40. Bd8 Bxc5 41. Ke5 h4 $1 42. Be7 (42. Bxh4 $2 g5 {ze stratą gońca.}) 42... Bxe7 43. Rxe7 h3 44. Kf6 Rf2 ({ Oczywiście nie można grać} 44... h2 $2 45. Re8+ Kh7 46. Re7+ Kh6 47. Re8 { i remis przez powtórzenie posunięć.}) 45. Kxg6 Rg2+ 46. Kf6 h2 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 7. K.Plater – R.Fuchs, 1952 [Site "Görlitz, trójmecz Polska – Węgry – NRD (D02)"] [Date "1952.??.??"] [Round "?"] [White "Plater, Kazimierz"] [Black "Fuchs, Reinhart"] [Result "1-0"] [ECO "D02"] [Annotator "Kazimierz Plater (Szachy 7/1952)"] 1. Nf3 d5 2. g3 Nf6 3. Bg2 c5 4. O-O e6 5. d4 cxd4 6. Nxd4 e5 $6 {Zbyt ryzykowne posunięcie, osłabiające pionki czarnych w centrum. Należało grać spokojnie} (6... Nc6 7. c4 Bc5 8. Nb3 Bb6 9. cxd5 Nxd5 {z równą grą.}) 7. Nb5 {Posunięcie to grozi biciem pionka na d5 w połączeniu z szachem skoczkiem na c7, ale czarne łatwo odpierają tę groźbę, zmuszając skoczka do powrotu na pole c3, po czym białe skoczki stoją raczej nieszczęśliwie. Lepsze było} (7. Nb3 $1 Nc6 {i powstałaby (z odwróceniem kolorów) pozycja z następującego wariantu Obrony Grünfelda: 1. d4 Sf6 2. c4 g6 3. Sc3 d5 4. c:d5 S:d5 5. e4 Sb6, jednakże z tą różnicą, że białe miałyby o dwa tempa więcej niż czarne w przytoczonym wariancie.}) 7... a6 8. N5c3 Be6 9. Bg5 d4 10. Ne4 Be7 11. Nxf6+ gxf6 12. Bh6 Nc6 13. c3 Qd7 ({Można było również grać} 13... Bd5 14. e4 Bc4 15. Re1 dxc3 16. Nxc3 {z równą grą.}) 14. cxd4 Nxd4 15. Nc3 Rd8 ({Do korzystnego dla czarnych uproszczenia pozycji prowadziło} 15... Nf5 $1 16. Bc1 Rd8 17. e3 Qxd1 18. Rxd1 Rxd1+ 19. Nxd1 b5) 16. e4 Bf8 17. Bxf8 Kxf8 18. Nd5 Kg7 19. Kh1 Bxd5 20. exd5 Rc8 {Pozornie czarne mają lepszą partię, z uwagi na groźbę 21… Wc2, lecz białe przystępują do ataku na osłabione skrzydło królewskie.} 21. Qh5 Rhf8 $2 ({ Oczywiście 21… Wc2 nie wchodzi w rachubę ze względu na 22. f4. Należało grać} 21... Qf5 22. Qxf5 Nxf5 23. Bh3 Kg6 24. f4 {z nieco lepszą końcówką dla białych.}) 22. f4 $1 {Punkt zwrotny w partii. Czarne są zmuszone do rezygnacji z ataku na linii „c” i przejścia do obrony.} Rce8 23. fxe5 fxe5 24. Qg5+ Kh8 25. Rf6 {Pionki na linii „f” zostały rozdwojone, ale słabość pola f6 pozostała, co będzie decydujące dla wyniku partii.} Rg8 26. Qh5 Rg7 27. Raf1 Kg8 28. Be4 {[#] Oryginalna, niemal zadaniowa pozycja. Przy pięciu figurach na szachownicy czarne są niemalże zapatowane. Każdy ruch figurą pociąga za sobą stratę materialną i dalsze pogorszenie pozycji, np. na 28… Sb5? (lub 28… He7, albo 28… Kf8?) nastąpi 29. Wh6! ze zdobyciem pionka. Również wykonane w partii posunięcie prowadzi do forsownej przegranej.} a5 29. Kg1 {W tej pozycji ruch 29. Wh6 minąłby się z celem ze względu na 29… f5.} Re7 30. Rc1 {Z groźbami 31. d6 i 32. Wc7.} Re8 31. Rh6 Kf8 { Teraz na 31… f5 nastąpiłoby 32. Wc7!! I białe wygrywają.} 32. Rf1 $1 { Partia czarnych jest już przegrana, gdyż pionka h7 nie można obronić. Białe nie mogły od razu bić na h7, gdyż po} (32. Rxh7 Rxh7 33. Bxh7 { ginie pionek d5, a po 33. Hxh7 następuje 33… Sxe2+ ze stratą wieży.}) 32... Qg4 $2 33. Rxf7+ {Czarne poddały się ze względu na 33… Kg8 34. Wxg7+} 1-0 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 8. J.Szily – K.Plater, 1952 [Site "Międzyzdroje, turniej międzynarodowy (A16)"] [Date "1952.??.??"] [Round "2"] [White "Szily, Jozsef"] [Black "Plater, Kazimierz"] [Result "0-1"] [ECO "A16"] [Annotator "Kazimierz Plater (Szachy 8/1952)"] 1. Nf3 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 d5 {W tym wariancie zastosowanie obrony Grünfelda jest dla czarnych niekorzystne, ponieważ białe nie zagrały jeszcze d2-d4. Należało raczej przejść do obrony królewsko-indyjskiej.} 4. cxd5 Nxd5 5. h4 {Posunięcie wprowadzone do praktyki turniejowej przez dr Szily w partii z Korodim. Grozi teraz h4-h5-h6 z otwarciem linii „h” i niebezpiecznym atakiem.} h5 {Ruch ten osłabia skrzydło królewskie, ale czarne nie mogą dopuścić do dalszego marszu pionka na linii „h”.} 6. Qb3 Nxc3 ({Nieco lepsze było} 6... Nb6) 7. dxc3 ({Dobre było również} 7. Qxc3 {i czarne są pozbawione krótkiej roszady.} Rg8) 7... Bg7 8. Bf4 ({Lepsze} 8. Bg5 $1 c6 9. Rd1 Qc7 10. Qa3 {po czym czarne nie mogłyby roszować, a ponadto miałyby trudności z rozwinięciem skrzydła hetmańskiego.}) 8... c6 9. e4 Qb6 10. Qa3 O-O 11. Bc4 Nd7 12. Ng5 e6 {Groziło 13. Sxf7 Wxf7 14. Hxe7.} 13. Rd1 Ne5 14. Be2 Qc7 {Czarne przygotowują posunięcie 15… c5, grożąc jednocześnie wymianą ważnego gońca białych: 15… Sd3+ 16. Wxd3 Hxf4.} 15. Bg3 ({ Najprostsze było potwierdzenie dotychczasowej przewagi przez wymianę hetmanów:} 15. Qd6 Qxd6 16. Rxd6 c5 17. O-O {z opanowaniem jedynej otwartej linii oraz silnym naciskiem na skrzydle hetmańskim czarnych.}) 15... c5 16. f4 $2 Ng4 17. e5 Ne3 18. Rd2 {Posunięcie w partii jest pomyślane jako wstęp do nieumotywowanego pozycyjnie ataku pionkami.} ({Przy swoim 16-tym posunięciu białe planowały} 18. Rd3 $4 Nf5 ({i dopiero w ostatniej chwili spostrzegły, że po} 18... Nc2+ {czarne zdobywają hetmana. Wprawdzie ruch wieżą na d2 paruje tę groźbę, ale czarne wykorzystują zyskane tempo do skonsolidowanie pozycji.}) 19. Bf2 b6 20. g4) 18... b6 {Pionka na polu „g2” nie wolno bić, bo po 19. Kf2 skoczek ma odciętą drogę powrotu.} 19. c4 Nf5 20. Bf2 {[#]} f6 $1 { Teraz czarne przystępują do kontrataku na osłabione awanturniczym atakiem pionki białych.} 21. exf6 Bxf6 22. Bf3 Rb8 23. Ne4 Bd4 24. O-O {Za pionka na polu f4 białe biorą pionka a7, lecz po tej wymianie czarne uzyskują bezpośredni atak na nadwątloną pozycję białego króla, wykorzystując przy tym słabość pionka na polu h4.} Qxf4 25. Qxa7 Be5 $1 26. Rfd1 Nxh4 27. Bg3 Nxf3+ 28. gxf3 Qe3+ 29. Kh2 Rb7 30. Qa3 Bxg3+ 31. Nxg3 Qf4 ({Do wygranej końcówki prowadziło też} 31... Qxa3 32. bxa3 Rbf7 {lecz posunięcie w partii jest silniejsze.}) 32. Qd3 $2 ({Po stosunkowo najlepszym} 32. Kg2 Rbf7 { czarne zdobywają drugiego pionka i również łatwo wygrywają.}) 32... h4 33. Rg2 hxg3+ 34. Rxg3 Rg7 35. Kg2 Bb7 36. Rh1 Qf5 37. Qc3 e5 38. Rgh3 Rf6 39. Qe3 Qc2+ 40. Kg1 Rd6 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 9. A.Mięsowicz – K.Plater, 1953 [Site "Kraków, Mistrzostwa Polski (A02)"] [Date "1953.??.??"] [Round "3"] [White "Mięsowicz, Adam"] [Black "Plater, Kazimierz"] [Result "0-1"] [ECO "A02"] [Annotator "Kazimierz Plater (Szachy 2/1954)"] 1. f4 Nf6 2. Nf3 g6 3. b3 Bg7 4. Bb2 O-O 5. e3 d6 6. d4 {Białe dążą do „stonewall” (czyli „kamiennego muru”, co w szachach oznacza ustawienie pionków na d4, e3, f4 i ewentualnie jeszcze na c3) połączonego z flankowaniem gońca hetmańskiego. Jest to najgorsze ustawienie bierek na szachownicy przeciwko tzw. „domkowi” czarnych.} c5 7. Bd3 {Z uwagi na przewidywany nacisk czarnych na pole d4, należało gońca postawić na e2, aby nie stał on na drodze hetmana, broniącego zagrożonego pionka.} Nc6 8. a3 $2 {Wymierzone przeciwko posunięciu Sb4. Jednak posunięcie pionkiem jest nie tylko stratą cennego tempa, które można było wykorzystać do wykonania roszady, ale również osłabia pionka b3, co da się we znaki w późniejszym stadium partii.} Qb6 9. Nbd2 {Teraz już nie wolno roszować z powodu grożącej straty pionka: 9. 0-0? Sg4!} d5 {Konieczne, aby nie dopuścić skoczka na pole c4.} 10. c3 {Skutkiem źle wybranego otwarcia białe są zmuszone do wykonania tego niekorzystnego posunięcia, zamykającego czarnopolowego gońca. Niewiele lepsze było bicie pionkiem na c5, np.} (10. dxc5 Qxc5 11. Qe2 Ng4 {ze znaczną przewagą pozycyjną czarnych.}) 10... Ng4 11. Qe2 $2 {Lepsza była obrona pionka e3 skoczkiem, choć po ruchu 11. Sf1 partia białych nie wyglądałaby zachęcająco. Po posunięciu w partii czarne mają okazję do przeprowadzenia niezbyt trudnej lecz obliczonej na dziesięć posunięć kombinacji, prowadzącej do zdobycia przynajmniej pionka. Jest to rzadki przypadek w praktyce turniejowej, aby przy wszystkich bierkach na szachownicy obliczyć tak daleko forsowny wariant w ataku pozycyjnym. [#]} c4 $1 {Teraz dopiero wychodzą na jaw skutki osłabienia pionka b3, co jeszcze w ósmym posunięciu wydawało się bez znaczenia. Oczywiście nie wolno bić na c4, gdyż goniec na b2 nie jest broniony. Na tym motywie oparta jest cała kombinacja czarnych.} 12. Bc2 cxb3 13. Nxb3 {Jeszcze gorsze dla białych było zabicie pionka gońcem, na co czarne zagrałyby tak samo jak w partii.} Na5 14. Nfd2 {Nie wolno było bić skoczka, bo zginąłby nie tylko goniec b2, ale i pionek c3.} Nc4 $1 15. Nxc4 dxc4 16. Qxc4 Nxe3 17. Qe2 Nxc2+ 18. Qxc2 Bf5 $1 { Wtrącone posunięcie, zmuszające hetmana do odstąpienia od obrony niefortunnego gońca b2.} 19. Qd1 Be6 20. d5 {Wykonując jedyne posunięcia broniące od straty pionka, białe otrzymały przegraną pozycję. „Kamienny mur” został rozbity.} Rad8 21. Qc2 Qe3+ 22. Kf1 Bxd5 23. Na5 b6 24. c4 Be4 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. 10. S.Witkowski – K.Plater, 1960 [Site "Piotrków Trybunalski, eliminacje olimpijskie (B18)"] [Date "1960.??.??"] [Round "?"] [White "Witkowski, Stefan"] [Black "Plater, Kazimierz"] [Result "0-1"] [ECO "B18"] [Annotator "Władysław Litmanowicz (Polscy szachiści 1945–1980)"] 1. e4 c6 2. d4 d5 3. Nc3 dxe4 4. Nxe4 Bf5 5. Ng3 Bg6 6. Bc4 Nd7 7. f4 $2 ({ Teoria w tym miejscu zaleca} 7. N1e2 Ngf6 8. Nf4 e6 {i następnie h2-h4.}) 7... e6 8. N1e2 h5 9. O-O {Białe nie wyczuwają niebezpieczeństwa. Zresztą błąd popełniony w 7. posunięciu postawił je w trudnej sytuacji.} Nh6 10. Nc3 Nf6 11. Re1 Nfg4 12. h3 {Ostatnie trzy posunięcia białych znacznie pogorszyły ich sytuację: rozdzielone zostały skoczki, osłabione pola g2 i f3.} Qh4 $1 13. Nh1 O-O-O 14. Qe2 {Następuje teraz efektowne zakończenie. [#]} Rxd4 $1 15. hxg4 Nxg4 16. g3 Qh3 17. Bd3 {Groziło 17… W:c4 18. H:c4 Hh2+ 19. Kf1 H:h1+ 20. Ke2 Hg2+ 21. Kd1 G:c2#} Rxd3 $1 {Białe poddały się. Po 18. cd3 rozstrzyga 18… Gc5+.} 0-1 Musisz włączyć obsługę JavaScript, aby umożliwić wyświetlanie gry szachowej. Aktualizacja: 31/01/2023 Tagi: Partie ◀ Wybrane partie Marka Matlaka Wybrane partie Stefana Dejkało ▶