Ferdynand Herok


źródło: Wikipedia (lata 60.)

 

Ferdynand Herok

 Rys biograficzny

Ferdynad Herok urodził się 15 maja 1911 roku we wsi Ligota, leżącej w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, obecnie w gminie Czechowice-Dziedzice. Od młodych lat swoją edukację związał z wykształceniem pedagogicznym.

Po ukończeniu szkoły powszechnej wstąpił do 3-klasowego Gimnazjum w Pszczynie, a następnie kontynuował naukę w Seminarium Nauczycielskim. W czerwcu 1930 r. zdał egzamin dojrzałości i przez następne 9 lat pracował jako nauczyciel kontraktowy w Chybiu – Inspektorat Szkolny w Bielsku. Pracę w szkole łączył z działalnością w Związku Nauczycielstwa Polskiego i dalszym kształceniem w Instytucie Pedagogicznym w Katowicach, który ukończył w 1939 r. W okresie okupacji niemieckiej, w latach 1940–1945, był pracownikiem biurowym w Kolei Wschodniej (Ostbahn) w Łuczycach k. Krakowa, na terenie Generalnej Guberni. Pracę tę wiązał z działalnością w organizacjach podziemnych – w tym czasie na terenie Krakowa używał pseudonimu „Szypuła”. Po zakończeniu działań wojennych od marca 1945 r. rozpoczął pracę w Kuratorium Oświaty w Katowicach jako wizytator – naczelnik w szkolnictwie zawodowym przemysłu węglowego, aby następnie awansować na stanowisko kuratora Katowickiego Okręgu Szkolnego (1951–1958).

W 1959 r. przeniósł się do Warszawy i objął urząd podsekretarza stanu (wiceministra) w Ministerstwie Oświaty (1959–1965). Następnie przez kolejne 5 lat pełni funkcję urzędującego wiceprzewodniczącego Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, zastępując w bieżącym kierowaniu organizacją ówczesnego marszałka Sejmu Czesława Wycecha. W 1972 r. przeszedł na emeryturę, jednakże nie zerwał z działalnością społeczną, w kolejnych latach pełniąc wiele funkcji: członek Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, członek Rady ds. Ludzi Starszych, Inwalidów i Osób Niepełnosprawnych przy Radzie Ministrów (członek Prezydium od 1983), członek Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego, członek Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża, przewodniczący Zarządu Głównego Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów (od 1972) i wiele innych.

Ferdynand Herok zmarł 25 listopada 1998.

 Działalność w organizacjach szachowych

W trakcie pełnienia funkcji wizytatora – naczelnika w Dyrekcji Okręgowej Szkolnictwa Zawodowego w Katowicach zaprosił w 1951 r. działacza Śląskiego Związku Szachowego – a nauczyciela z zawodu – Antoniego Szylera, aby ten pomógł zorganizować Wojewódzkie Mistrzostwa Szachowe młodzieży uczącej się w szkołach zawodowych. Impreza zakończyła się sukcesem organizacyjnym i sportowym – jednym z uczestników był późniejszy sędzia klasy FIDE Emil Olej. Z tego powodu Antoniemu Szylerowi powierzono obowiązki terenowego instruktora szachowego, a w 1952 r. Centralny Urząd Szkolenia Zawodowego zalecił zorganizowanie rozgrywek na terenie całego kraju, które zakończyły się I Ogólnopolskimi Mistrzostwami Szachowymi Szkół Zawodowych, w których wzięło udział 19 pięcioosobowych drużyn. Od 1952 r. Antoni Szyler zorganizował w nowo otwartym Pałacu Młodzieży w Katowicach pracownię szachową i zatrudnił tam 2 instruktorów szachowych, co zaowocowało tym, że Kuratorium Katowickiego Okręgu Szkolnego postanowiło urządzać rokrocznie mistrzostwa szachowe w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, nazywane później Szkolnymi Olimpiadami Szachowymi. Za organizację tych Olimpiad Kurator Ferdynand Herok w 1959 r. w trakcie uroczystości 25-lecia Śląskiego Związku Szachowego został odznaczony Złotą Honorową Odznaką Śląskiego Związku Szachowego.

W 1959 r. Ferdynand Herok, w związku z powołaniem na wiceministra w Ministerstwie Oświaty, przeprowadził się Warszawy. W tym czasie w Polskim Związku Szachowym trwały zawirowania organizacyjne i personalne, związane z bardzo niskim poziomem dotacji na działalność Związku. Zwołany „ad hoc” na początku 1960 r. Nadzwyczajny Walny Zjazd Polskiego Związku Szachowego przyjął rezygnację Krzysztofa Rolnika z funkcji Prezesa Zarządu oraz jedną z uchwał o treści: „8) N. W. Zjazd prosi kierownictwo GKKF o wystąpienie do Ministerstwa Oświaty z apelem o wprowadzenie szachów jako jednej z dyscyplin obowiązkowych w szkolnych klubach sportowych”. Walny Zjazd Polskiego Związku Szachowego (Katowice 02–03.04.1960) dokonał wyboru nowego Zarządu Związku, pozostawiając prawo dokooptowania 3 członków – w tym Prezesa. Na zebraniu Zarządu Polskiego Związku Szachowego (Wrocław 10.09.1960) Ferdynand Herok wystąpił już jako Prezes (brak informacji, z jaką datą został wybrany na tę funkcję). Wydaje się, że uchwała Nadzwyczajnego Walnego Zjazdu – przywołana powyżej – wraz z doświadczeniem wyniesionym z Katowic była czynnikiem, który był decydującym w tym wyborze. Kolejny Walny Zjazd Polskiego Związku Szachowego (Warszawa 12.03.1961) potwierdził ten wybór.

Praca Ferdynanda Heroka jako Prezesa Zarządu trwała jednak tylko do zebrania Zarządu w dniu 31 marca 1962 r., na którym zgłosił on rezygnację z funkcji motywując to tym, iż został obarczony w Ministerstwie Oświaty obowiązkami wprowadzania zmian w systemie oświaty – 8-klasowa szkoła podstawowa. Odbywający się nazajutrz (Wrocław 01.04.1962) Walny Zjazd przez aklamację „wyraził uznanie i podziękowania b. Prezesowi PZSzach. Ob. ministrowi F. Herokowi, za jego wkład pracy i troskę o rozwój szachów w Polsce, szczególnie cenne i owocne na odcinku młodzieżowym i szkolnym.”. W uznaniu zasług został w 1970 r. odznaczony Złotą Odznaką Honorową PZSzach (data nadania 29.11.1970, nr legitymacji 29).

Za pracę społeczną i pedagogiczną Ferdynand Herok odznaczony został m.in.:

  • Orderem Sztandaru Pracy I klasy,
  • Orderem Sztandaru Pracy II klasy,
  • Krzyżem Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”,
  • Złotą Honorową Odznaką Śląskiego Związku Szachowego (1959),
  • Złotą Honorową Odznaką Polskiego Związku Szachowego (1970),
  • licznymi odznaczeniami regionalnymi i odznakami honorowymi.

Część dot. działalności społecznej i pedagogicznej oparta na informacji przedstawionej w Wikipedii (10 grudnia 2023)

Mirosław P. Gnieciak

 Strony internetowe
Aktualizacja: 07/04/2024  
Tagi: