Polacy na Olimpiadach szachowych niewidomych i słabowidzących

Olimpiady szachowe niewidomych i słabowidzących – rozgrywane są od 1961. Polska w rozgrywkach uczestniczy od drugiej edycji. W latach 1961–1988 w olimpiadach stosowano system kołowy, eliminacji + finałów lub system szwajcarski, natomiast od 1992 – wyłącznie szwajcarski. Od 1980 drużyny składają się z 5 zawodników (w tym rezerwowy), wcześniej nie było zawodników rezerwowych.

W dotychczasowej historii Polacy zdobyli 4 medale drużynowe: złoty (2004), srebrny (2000), dwa brązowe (1985, 2017) oraz 10 medali za wyniki indywidualne na szachownicach. Medale (bądź nagrody) za wyniki indywidualne po raz pierwszy zostały przyznane prawdopodobnie w 1992.

W latach 1988–2012 trenerem reprezentacji Polski był Ryszard Bernard, w 2017 – Witalis Sapis, a w 2021 i 2025  – Janusz Żyła.

W 2000 olimpiadę niewidomych i słabowidzących  rozegrano w Polsce, w Zakopanem.

Wyniki i medale reprezentantów Polski
                   
1 1961 Meschede (FRG) – 8 drużyn (system kołowy) [bez udziału Polski]
  1. Jugosławia – 22  
2. RFN – 19
3. Austria – 16
2 1964 Kühlungsborn (DDR) – 9 drużyn (system kołowy)
  1. Jugosławia – 30½ I   Zygmunt Bajduszewski   8  
2. Węgry – 20½ II   Roman Krzemień   4 8  
3. NRD – 18 III   Ryszard Kuśnierz   8  
7. Polska – 12½ IV   Aleksander Bogus   8  
3 1968 Weymouth (ENG) – 20 drużyn (system szwajcarski, 11 rund)
  1. ZSRR – 35 I   Kazimierz Krajewski        
2. Jugosławia – 33 II   Zygmunt Bajduszewski        
3. Rumunia – 31½ III   Jerzy Brycki   7 11  
12. Polska – 21½ IV   Aleksander Bogus        
4 1972 Pula (YUG) – 22 drużyny (eliminacje w 4 grupach, finały A i B – po 8 drużyn, C – 6 drużyn [Polska – 2. miejsce w finale B])
  1. ZSRR – 21 I   Tadeusz Traczyk   6 11  
2. Jugosławia – 20½ II   Kazimierz Krajewski   7 11  
3. Rumunia – 15½ III   Ryszard Kuśnierz   5 11  
10. Polska – 17½ (B) IV   Zdzisław Misiejuk   8 11 2
5 1976 Kuortane (FIN) – 21 drużyn (system szwajcarski, 11 rund)
  1. ZSRR – 34½ I   Roman Walisiak   10  
2. Jugosławia – 34½ II   Jerzy Brycki   10  
3. NRD – 27½ III   Zdzisław Misiejuk   4 10  
11. Polska – 20½ IV   Jerzy Januszewski   10  
6 1980 Noordwijkerhout (NED) – 23 drużyny (eliminacje w 4 grupach, finały A i B – po 8 drużyn, C – 7 drużyn [Polska – 7. miejsce w finale A])
  1. ZSRR – 22½ I   Roman Walisiak   4 10  
2. Jugosławia – 17½ II   Reinhold Pietrowski   4 8  
3. NRD – 16½ III   Jan Tatarczak   5 10  
11. Polska – 10½ IV   Jerzy Januszewski   9  
  rez.   Marian Kowalczyk   1 3  
7 1985 Benidorm (ESP) – 20 drużyn (eliminacje w 4 grupach, finały A i B – po 8 drużyn, C – 4 drużyny [Polska – 3. miejsce w finale A])
  1. ZSRR – 24 I   Piotr Dukaczewski   11  
2. Jugosławia – 20½ II   Roman Walisiak   7 11  
3. Polska – 15½ III   Jerzy Januszewski   11  
  IV   Jan Tatarczak   11 2
8 1988 Zalaegerszeg (HUN) – 23 drużyny (eliminacje w 4 grupach, finały A i B – po 8 drużyn, C – 7 drużyn [Polska – 6. miejsce w finale A])
  1. ZSRR – 22 I mm Piotr Dukaczewski 2205 5 11  
2. Jugosławia – 17½ II   Józef Puchała   11  
3. NRD – 15½ III   Jan Tatarczak   7 11  
6. Polska – 12½ IV   Roman Walisiak   8 11 2
9 1992 Ca’n Picafort (ESP) – 33 drużyny (system szwajcarski, 11 rund)
  1. Rosja – 34½ I   Ryszard Suder 2255 7 10  
2. Jugosławia – 31½ II mm Piotr Dukaczewski 2230 10 1
3. Ukraina – 31 III   Jan Tatarczak   6 10  
4. Polska – 29½ IV   Zygmunt Siluk   2 6  
  rez.   Jacek Ruszczycki   6 8 1
10 1996 Laguna (BRA) – 30 drużyn (system szwajcarski, 9 rund)
  1. Rosja – 28 I mf Tadeusz Żółtek 2290 9  
2. Ukraina – 24½ II   Ryszard Suder 2255 4 9  
3. Białoruś – 22½ III mm Piotr Dukaczewski 2190 9  
4. Polska – 22½ IV   Jan Tatarczak   9 1
  rez.   Władysław Kardasz    
11 2000 Zakopane (POL) – 30 drużyn (system szwajcarski, 9 rund)
  1. Rosja – 25½ I mm Piotr Dukaczewski 2292 5 9  
2. Polska – 24½ II mf Tadeusz Żółtek 2302 6 9  
3. Ukraina – 24½ III   Ryszard Suder 2224 7 9 2
9. Polska (II) – 19½ IV   Rafał Gunajew 2160 9 1
  rez.   Piotr Kulpiński (*)    
 
I   Jan Tatarczak 2081 9  
II   Zdzisław Wojcieszyn 2153 9  
III   Włodzimierz Sajdych 2026 5 8  
IV   Andrzej Sargalski 2034 2 4  
rez.   Jacek Ruszczycki 2084 6  
12 2004 Tarragona (ESP) – 33 drużyny (system szwajcarski, 9 rund)
  1. Polska – 28½ I mm Piotr Dukaczewski 2366 9 1
2. Rosja – 28½ II mf Tadeusz Żółtek 2313 6 8  
3. Ukraina – 22 III   Ryszard Suder 2242 9 2
  IV   Rafał Gunajew 2274 5 7  
rez.   Tomasz Wolak 2195 3  
13 2008 Heraklion (GRE) – 34 drużyny (system szwajcarski, 9 rund)
  1. Rosja – 17 (274) I mm Piotr Dukaczewski 2338 9  
2. Ukraina – 13 (238,5) II   Rafał Gunajew 2233 6 9  
3. Hiszpania – 13 (194,5) III mf Tadeusz Żółtek 2227 6  
4. Polska – 12 (223,5) IV   Ryszard Suder 2174 7 9  
  rez.   Marcin Chojnowski 2182 1 3  
14 2012 Madras (IND) – 25 drużyn (system szwajcarski, 9 rund)
  1. Rosja – 15 (25) I mm Piotr Dukaczewski 2228 5 9  
2. Ukraina – 14 (23½) II   Jacek Stachańczyk 2256 6 9  
3. Hiszpania – 14 (23) III mf Rafał Gunajew 2260 9 2
6. Polska – 10 (23½) IV mf Tadeusz Żółtek 2191 3  
  rez.   Marek Maćkowiak 2165 6  
15 2017 Ochryda (MKD) – 27 drużyn (system szwajcarski, 9 rund)
  1. Rosja – 16 (281,5) I am Marcin Tazbir 2514 9 2
2. Ukraina – 13 (246,5) II   Adam Czajkowski 2204 7 9 2
3. Polska – 13 (219,5)
III   Marcin Chojnowski 2077 9  
  IV kmf Anna Stolarczyk 2022 0 1  
rez.   Ryszard Suder 2095 4 8 3
16 2021 Rodos (GRE) – 22 drużyny (system szwajcarski, 9 rund)
  1. Rosja – 18 (284) I am Marcin Tazbir 2516 8 2
2. Polska – 14 (226,5) II mm Jacek Stachańczyk 2211 9 3
3. Serbia – 14 (212,5) III mm Piotr Dukaczewski 2154 7  
  IV   Ryszard Suder 2108 3 5  
rez.   Andrzej Migala 2047 3 4  
rez.   Michał Wolański 1974 3  
17 2025 Vrnjačka Banja (SRB) – 22 drużyny (system szwajcarski, 9 rund)
  1. Polska – 15 (244) I am Marcin Tazbir 2504 7 8 1
2. Wenezuela – 14 (201) II mm Piotr Dukaczewski 2185 6  
3. Hiszpania – 13 (214,5) III mm Jacek Stachańczyk 2123 6 9 3
  IV   Michał Racis 2127 5 7 1
rez.   Michał Wolański 1971 4 5  
rez.   Dawid Falkowski 1973 ½ 1  
18                  
                   
 
Zestawienia drużynowe i indywidualne
                     
  Medale
drużynowe
  Medale
indywidualne
Razem Udział
1 Piotr Dukaczewski 2 2 1   2     7 10
2 Ryszard Suder 1 2 1     2 1 7 7
3 Marcin Tazbir 1 1 1   1 2   6 3
4 Rafał Gunajew 1 1     1 1   4 4
5 Jacek Stachańczyk 1 1         2 4 3
6 Tadeusz Żółtek 1 1           2 5
7 Michał Wolański 1 1           2 2
8 Michał Racis 1       1     2 1
9 Dawid Falkowski 1             1 1
  Tomasz Wolak 1             1 1
11 Andrzej Migala   1           1 1
  Piotr Kulpiński (*)   1           1 1
13 Jan Tatarczak     1   1     2 6
14 Adam Czajkowski     1     1   2 1
15 Roman Walisiak     1         1 4
16 Jerzy Januszewski     1         1 3
17 Marcin Chojnowski     1         1 2
18 Anna Stolarczyk     1         1 1
19 Jacek Ruszczycki         1     1 2
20 Zygmunt Bajduszewski                 2
  Aleksander Bogus                 2
  Jerzy Brycki                 2
  Kazimierz Krajewski                 2
  Ryszard Kuśnierz                 2
  Zdzisław Misiejuk                 2
26 Marian Kowalczyk                 1
  Roman Krzemień                 1
  Marek Maćkowiak                 1
  Reinhold Pietrowski                 1
  Józef Puchała                 1
  Włodzimierz Sajdych                 1
  Andrzej Sargalski                 1
  Zygmunt Siluk                 1
  Tadeusz Traczyk                 1
  Zdzisław Wojcieszyn                 1

  Razem (35 zawodników) 2 2 2   7 6 3  
 
Uwaga: Piotr Kulpinski otrzymał w 2000 w Zakopanem medal srebrny, chociaż nie rozegrał żadnej partii (był zawodnikiem rezerwowym).

Strony internetowe

Złoci medaliści, Vrnjačka Banja 2025
źródło: PZSzach (2025)