 źródło: archiwum AWF w Warszawie |
Leon Jaworski
- ur. 8 kwietnia 1937 w Gościeradowie
- zm. 7 marca 1981 w Prabutach
- działacz, sędzia i trener szachowy
- II kategoria szachowa
Wybrane osiągnięcia szachowe |
- Mistrz województwa nauczycieli
- Finalista Mistrzostw Polski nauczycieli
- Uczestnik meczu Polska–USA w szachach korespondencyjnych (1977)
- Uczestnik Finału Ogólnopolskiego Turnieju o Złotą Wieżę (1971)
- Drużynowy Mistrz Województwa w turniejach Złotej Wieży
- Zwycięzca indywidualnych powiatowych turniejów o Złotą Wieżę
- Dwukrotny Mistrz Prabut (1973 i 1978)
Informacje biograficzne |
 Prabuty 1980, Mistrzostwa Polski juniorek (obok Leona Jaworskiego stoi Jan Brustman) źródło: archiwum Prabuckiego Centrum Kultury i Sportu |
Mgr Leon Jaworski urodził się 8 kwietnia 1937 r. w Gościeradowie (pow. Kraśnik Lubelski). Od 1960 r. był nauczycielem matematyki w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Kraśniku Fabrycznym. W 1962 r. przybył do Prabut, gdzie rozpoczął pracę w Zespole Szkół Zawodowych. Dał się poznać jako charyzmatyczny pedagog i matematyk, powszechnie szanowany i lubiany przez uczniów. Od 1965 r. zaangażował się aktywnie w działalność Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”, a w latach 1967–1970 był prezesem Oddziału w Prabutach. Poszerzając swoje zainteresowania, poprzez majsterkowanie i żeglarstwo, odkrył szachy, które stały się jego życiową pasją. Z jego inicjatywy w 1972 r. przy Ludowym Zespole Sportowym „Pogoń” Prabuty utworzona została sekcja szachowa. W tym samym roku uzyskał w Poznaniu kwalifikacje instruktorskie i sędziowskie, natomiast studia podyplomowe ukończył w 1980 r. na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, uzyskując tytuł trenera II klasy w szachach – był to pierwszy kurs na tym kierunku studiów, na wspomnianej uczelni. W tym samym kursie uczestniczył m.in. Jerzy Brycki (nestor polskich szachistów niewidomych i słabowidzących), wobec którego L. Jaworski okazał się bardzo pomocny i empatyczny. Odnosił się z dużą wrażliwością do osób niewidomych, gdyż sam mierzył się z postępującą utratą wzroku. Na jego wniosek, skierowany do Kuratorium w Elblągu, począwszy od roku szkolnego 1978/79 wprowadzono szachy jako przedmiot nauczania do szkół prabuckich. W Zespole Szkół Zawodowych nauczał szachów w klasach I i II pionu Liceum Zawodowego i Technikum Samochodowego (dwie godziny tygodniowo), ponadto prowadził lekcje szachowe również w szkołach podstawowych w Prabutach, w klasach IV–VIII. Uczniowie pod okiem swojego trenera z roku na rok osiągali coraz to lepsze wyniki szachowe. Także z jego inicjatywy organizowano mecze szachowe ZSZ Prabuty z LO Iława (1976 i 1978) oraz z LO Kwidzyn (1976). W tym czasie tradycją ZSZ było także organizowanie Indywidualnych Mistrzostw Szkoły, Międzyklasowej Ligi Szkolnej, Mistrzostw poszczególnych klas, konkursów w rozwiązywaniu zadań szachowych itp. Wychował liczne grono zdolnych szachistów. Leon Jaworski jako działacz szachowy był inicjatorem i organizatorem Międzynarodowego Memoriału Szachowego im. Majora Henryka Sucharskiego w Prabutach (w latach 1978–1980), a także Mistrzostw Polski juniorek U20 (Prabuty 1980). Był sędzią szachowym klasy państwowej, oprócz wspomnianych powyżej wydarzeń, podczas których pełnił funkcję głównego sędziego, był m.in. sędzią asystentem Mistrzostw Polski kobiet (Elbląg 1978). Od jesieni 1980 r. pełnił funkcję wiceprezesa Okręgowego Związku Szachowego w Elblągu.
Zmarł niespodziewanie, w dniu 7 marca 1981 r. – przyczyną śmierci okazał się guz mózgu. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Prabutach. W czasie pogrzebu w imieniu środowisk szachowych, pożegnał go kolega-szachista Bohdan Daniszkowicz z Pasłęka – w swoim przemówieniu wyraził potrzebę kontynuacji dzieła, które L. Jaworski zapoczątkował w Prabutach.
Inne Informacje |
- W uznaniu zasług prowadzonej działalności szachowej w 1974 r. odznaczony został Złotą Odznaką Honorową „Zasłużony dla Warmii i Mazur” oraz otrzymał nagrodę Ministra Oświaty i Wychowania. W 1980 r. został odznaczony medalem za zasługi w rozwoju kultury fizycznej woj. elbląskiego, jak również Złotą Honorową Odznaką PZSzach.
- W 1991 r., w dziesiątą rocznicę śmierci Leona Jaworskiego, Związek Nauczycielstwa Polskiego (oddział w Prabutach) zainicjował zorganizowanie Memoriału Szachowego im. Leona Jaworskiego, który został przeprowadzany wspólnie z Zespołem Szkół w Prabutach. Turniej miał zasięg ogólnopolski, odbywał się niegdyś w Internacie ZSZ w Prabutach.
- Pamięć o Leonie Jaworskim jest kultywowana także w czasie Memoriału Prabuckich Szachistów; trzecia edycja tego turnieju odbyła się 11 stycznia 2025 r. (grano rzadko spotykanym tempem P-7+5″’ na ruch, na dystansie 9 rund systemem szwajcarskim).
Wybrana partia szachowa |
Źródła |
- Archiwum prywatne p. J. Bożka
- Zasoby archiwalne Zespołu Szkół w Prabutach
- Jerzy Nawotka, Z konikiem w herbie [w:] Informator Zarządu Głównego Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” w Olsztynie. XV lecie oddziału w Prabutach, Olsztyn 1980
- Jadwiga Gintowt, To już po raz piąty! [w:] Gazeta Prabucka, nr 2/95
- Andrzej Bożek, Kółko szachowe [w:] 50 lat Zespołu Szkół w Prabutach zarys monograficzny 1946–1996, Prabuty 1996
- Notatki własne autora
- Strony internetowe:
- tylkoszachy.blogspot.com
- www.szachypolskie.pl
Autor opracowania: Mikołaj Baranow